Kalandra czarna
| ||
| Melanocorypha yeltoniensis[1] | ||
| (J. R. Forster, 1768) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | skowronki | |
| Rodzaj | Melanocorypha | |
| Gatunek | kalandra czarna | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 letnie lęgowiska występuje przez cały rok zimowiska | ||
Kalandra czarna[4] (Melanocorypha yeltoniensis) – gatunek ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae) występującego w południowo-zachodniej Rosji i Kazachstanie, rzadko spotykanego w Europie Środkowej. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].
Cechy[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała kalandry czarnej to 19–21 cm. Masa osobników płci męskiej wynosi 40–53 g, natomiast płci żeńskiej 37–48 g. Dymorfizm płciowy u tych ptaków jest dobrze widoczny. Osobniki męskie mają czarne upierzenie, jedynie na plecach występują bledsze pióra. Dziób jest żółtawy do czerwonawego. Samice kalandry w przeciwieństwie do samców mają ciemno nakrapiane upierzenie. Na spodzie jest bledsze, a nogi są czarne.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Obszar występowania kalandry czarnej rozciąga się od dolnej Wołgi aż do Azji Środkowej. W Europie gniazduje tylko w południowo-zachodniej Rosji. Ilość par lęgowych na tym obszarze jeszcze w 2004 roku szacowano na około 4000–7000, w 2015 roku już tylko na 50–100[3]. Zimuje bardziej na południe po rejon Morza Czarnego, Kaukaz, północny Iran, Uzbekistan, Turkmenistan i południowy Kazachstan[2]. Do Polski zalatuje wyjątkowo[6].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Pożywienie kalandry czarnej w lecie składa się głównie z owadów. W zimie stanowią je w przeważającej części nasiona, natomiast wiosną odżywiają się zielonymi częściami roślin.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Osobniki męskie śpiewają często na wzniesieniach. Poza okresem lęgowym obie płcie żyją często w osobnych grupach. Kalandry dobierają się w monogamiczne pary sezonowe i składają jaja dwa razy do roku. Gniazdo zakładają w pobliżu zbiorników wodnych, najczęściej chowając je między kępami trawy. Tylko osobniki płci żeńskiej budują gniazdo. Jednorazowo samica składa 4–8 jaj. Mają wrzecionowaty kształt i są lśniące bladoniebieskie lub oliwkowe z brązowymi lub oliwkowymi plamami. Okres inkubacji wynosi 15–16 dni. Jajka są wysiadywane tylko przez samicę, natomiast w karmieniu piskląt bierze udział zarówno samica, jak i samiec. Młode ptaki opuszczają gniazdo około dziesiątego dnia życia. Na tym etapie nie potrafią jeszcze latać.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Melanocorypha yeltoniensis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Alström, P.: Black Lark (Melanocorypha yeltoniensis). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-08)].
- ↑ a b Melanocorypha yeltoniensis. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-01-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, reedling, larks (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego: Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2019. [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hans-Günther Bauer: Das Kompendium der Vögel Mitteleuropas: Alles über Biologie, Gefährdung und Schutz. Band 2: Passeriformes – Sperlingsvögel. Wiesbaden: Aula-Verlag Wiebelsheim, 2005. ISBN 3-89104-648-0. (niem.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i krótkie filmy (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-05-08].