Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela w Erywaniu

Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela
Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր Տաճար
	katedra
Państwo	Armenia
Miejscowość	Erywań
Wyznanie	przedchalcedońskie
Kościół	Apostolski Kościół Ormiański
Wezwanie	Grzegorz Oświeciciel
Historia
Data rozpoczęcia budowy	7 kwietnia 1997
Data zakończenia budowy	2001
Data poświęcenia	23 września 2001
Aktualne przeznaczenie	katedra
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.; • wysokość; • liczba wiernych	; • beton; 54 m; 1700 osób
	Położenie na mapie Armenii Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela
	Położenie na mapie Erywania Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela
	40°10′19,30″N 44°31′01,12″E/40,172028 44,516978
	Multimedia w Wikimedia Commons

Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela w Erywaniu – katedra Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, znajdująca się w centrum stolicy Armenii, Erywaniu. Świątynia leży na niewielkim wzgórzu Chandidżana, u podnóża którego przebiega ulica Tigrana Wielkiego^[1], w dzielnicy Kentron, tuż obok stacji metra Generał Andranik. Katedra jest największym ormiańskim kościołem na świecie^[2], zaś obok soboru Trójcy Świętej w Tbilisi jest jedną z największych świątyń na Zakaukaziu.

Historia

Katedra powstała dla upamiętnienia 1700. rocznicy proklamowania chrześcijaństwa jako religii państwowej w Armenii oraz jako miejsce spoczynku relikwii świętego Grzegorza Oświeciciela – patrona Armenii. Szczątki św. Grzegorza zostały z tej okazji przywiezione z Neapolu. Katedra powstała z inicjatywy Katolikosa Wazgena I. Budowa rozpoczęła się 7 kwietnia 1997 po uświęceniu ziemi błogosławieństwem udzielonym przez Katolikosa Karekina I^[3]. Kościół został zaprojektowany przez architekta Stepana Kiurkcziana, a budowa została zakończona w 2001 roku. Konsekracja katedry miała miejsce 23 września 2001, a wkrótce po tym przybył tu z wizytą papież Jan Paweł II^[3]. Obiekt został ufundowany przez prywatnych sponsorów^[4].

Architektura

Katedra jest ogromnym kompleksem składającym się z trzech świątyń: katedry (główny kościół) z 1700 miejsc siedzących (symbolizujących 1700 lat chrześcijaństwa w Armenii), kaplicy pw. króla Tiridatesa III i kaplicy pw. królowej Aszchen – żony Tiridatesa III (obie mieszczące po 150 miejsc siedzących)^[5]. Te dwie królewskie postacie odegrały kluczową rolę w pomocy św. Grzegorzowi Oświecicielowi, one bowiem przyjęły z jego rąk chrześcijaństwo i uczyniły ją religią państwową w Armenii^[1]. Wieża z dzwonnicą (składającą się z ponad 30 łuków) i wewnętrzny dziedziniec znajdują się przy wejściu do katedry. Całkowita powierzchnia kompleksu wynosi około 3822 metrów kwadratowych, a wysokość katedry od podłoża do górnej części krzyża wynosi 54 m^[3].

Katedra ma nowoczesną, betonową konstrukcję, ale stylem nawiązuje do tradycyjnego budownictwa ormiańskiego^[1]. Uwagę zwraca jej architektura z ostrymi geometrycznymi liniami, które mogą nasuwać skojarzenia ze stylem kubistycznym^[4].

Galeria

Aleja ze schodami prowadząca do katedry
Widok boczny z dzwonnicą
Katedra podczas zachodu słońca
Wnętrze katedry
Kamienna płyta z inskrypcją w języku ormiańskim

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Erywań. W: Leszek Waksmundzki: Armenia – przewodnik. Wyd. 2. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 111. ISBN 978-83-62460-35-9.
↑ Seven Wonders of Armenia. sevenwonders.org. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c St. Grigor Lusavorich church. www.traveltoarmenia.am. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
↑ ^a ^b Erywań. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 298, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.
↑ St. Grigor Lusavorich Cathedral. www.armenian-history.com. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

Bibliografia

Erywań. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 298, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.
Erywań. W: Leszek Waksmundzki: Armenia – przewodnik. Wyd. 2. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 111. ISBN 83-62460-35-9.
St. Grigor Lusavorich Cathedral. www.armenian-history.com. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
St. Grigor Lusavorich church. www.traveltoarmenia.am. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

[Waksmundzki-1] Erywań. W: Leszek Waksmundzki: Armenia – przewodnik. Wyd. 2. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 111. ISBN 978-83-62460-35-9.

[2] Seven Wonders of Armenia. sevenwonders.org. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

[traveltoarmenia-3] St. Grigor Lusavorich church. www.traveltoarmenia.am. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

[adamczak-4] Erywań. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 298, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.

[5] St. Grigor Lusavorich Cathedral. www.armenian-history.com. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]