Kaukaska Armia Wyzwoleńcza

Kaukaska Armia Wyzwoleńcza (niem. Kaukasische Befreiungsarmee ros.) – planowana formacja wojskowa złożona z mieszkańców Kaukazu sprzymierzona z siłami zbrojnymi III Rzeszy pod koniec II wojny światowej.

W poł. marca 1945 r. Azerbejdżański, Armeński, Gruziński i Północnokaukaski Sztaby Łącznikowe zostały przekształcone w Komitet Kaukaski. Było to inicjatywą Głównego Urzędu SS i Ministerstwa Rzeszy do Spraw Okupowanych Terytoriów Wschodnich. Początkowo pojawił się problem stosunku do Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji gen. Andrieja A. Własowa, który zamierzał podporządkować sobie kolaboracyjne oddziały kaukaskie w służbie niemieckiej. Ostatecznie jednak pod wpływem Niemców gen. A. A. Własow zgodził się uznać Komitet Kaukaski za oddzielną i samodzielną organizację, będącą sojusznikiem w walce z Sowietami. Komitet postawił stronie niemieckiej główne żądanie skoncentrowania wszystkich jeńców wojennych - czerwonoarmistów pochodzenia kaukaskiego w jednym obozie zbiorczy, aby mogli oni służyć jako materiał wojenny do formowania poszczególnych oddziałów i jednostek wojskowych planowanej Kaukaskiej Armii Wyzwoleńczej. Trzon przyszłej formacji miały stanowić oddziały, które działały już w składzie niemieckich sił zbrojnych, tj.:

Wschodnioturecki Związek Bojowy Waffen-SS,
bataliony Legionu Gruzińskiego, Legionu Azerbejdżańskiego, Legionu Armeńskiego i Legionu Północnokaukaskiego,
pomocnicze oddziały budowlane i transportowe.

Komitet chciał także utworzenia kaukaskiej szkoły oficerskiej, skoncentrowania w rękach Komitetu Kaukaskiego spraw propagandowych i utworzenia przy nim niemieckiego sztabu łącznikowego. Wszystkie działania przerwała jednak kapitulacja III Rzeszy 8/9 maja 1945 r.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Joachim Hoffman, Die Ostlegionen 1941 – 1943. Turkotataren, Kaukasier und Volgafinnen im deutschen Heer, 1976
Siergiej I. Drobiazko, Andriej Karaszczuk, Восточные легионы и казачьи части в Вермахте, 2000