Przejdź do zawartości

Kląskawka syberyjska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kląskawka syberyjska
Saxicola maurus[1]
(Pallas, 1773)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

muchołówkowate

Podrodzina

kląskawki

Rodzaj

Saxicola

Gatunek

kląskawka syberyjska

Synonimy
  • Motacilla maura Pallas, 1773[2]
  • Muscicapa maura Pallas, 1773[2]
  • Saxicola maura (Pallas, 1773)
  • Saxicola torquatus maura (Pallas, 1773)
  • Saxicola torquata maura (Pallas, 1773)
  • Saxicola stejnegeri (Parrot, 1908)[3]
Podgatunki[3]
  • S. m. hemprichii Ehrenberg, 1833
  • S. m. variegatus (S.G. Gmelin, 1774)
  • S. m. maurus (Pallas, 1773)
  • S. m. indicus (Blyth, 1847)
  • S. m. przewalskii (Pleske, 1889)
  • S. m. stejnegeri (Parrot, 1908)

Kląskawka syberyjska[4] (Saxicola maurus) – gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae). W sezonie lęgowym zamieszkuje Azję i wschodnią Europę[3], zimuje w południowych rejonach Azji i północno-wschodniej Afryce[5]. Do Polski zalatuje wyjątkowo (pierwsze potwierdzone stwierdzenie w 2015[6], drugie w 2016[7]), nie gniazduje.

Systematyka i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Systematyka tego gatunku jest kwestią sporną. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia pięć podgatunków S. maurus[3]:

  • Saxicola maurus hemprichii – wschodnia Ukraina i północny Azerbejdżan do północnych i północno-zachodnich wybrzeży Morza Kaspijskiego.
  • Saxicola maurus variegatus – południowo-wschodnia Turcja i Kaukaz Południowy do północnego i zachodniego Iranu.
  • kląskawka syberyjska (Saxicola maurus maurus) – wschodnia Finlandia i północna oraz wschodnia europejska część Rosji do Mongolii i Pakistanu.
  • kląskawka himalajska (Saxicola maurus indicus) – północno-zachodnie i środkowe Himalaje.
  • kląskawka czarnogardła (Saxicola maurus przewalskii) – Tybet do środkowych Chin, północna Mjanma, północna Tajlandia.

Do gatunku S. maurus bywa też wliczany podgatunek Saxicola maurus stejnegeri (kląskawka wschodnia)[4], zamieszkujący wschodnią Syberię i wschodnią Mongolię po Koreę i Japonię[3]; takson ten jest przez niektórych (w tym przez IOC) podnoszony do rangi gatunku[3].

Kląskawka syberyjska przez niektórych autorów bywa włączana do kląskawki afrykańskiej (Saxicola torquatus)[5][8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi 12,5 cm, rozpiętość skrzydeł 18–20 cm. Skrzydło mierzy 69–77 mm, dziób 13 mm[9]. U samców głowa i wierzch ciała czarne. Po bokach szyi białe plamy, zachodzą na kark dalej niż u kląskawki. Kuper i lusterko czysto białe. Spód ciała biały, na piersi mała czerwonopomarańczowa plama. Samice i osobniki młodociane przypominają kląskawki, jednakże są jaśniejsze. Brew jasna, biały pasek na skrzydłach i biała plama na lotkach drugorzędowych[10].

Status i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nie uznaje kląskawki syberyjskiej za osobny gatunek i włącza ten takson do kląskawki afrykańskiej (Saxicola torquatus), klasyfikowanej jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[8].

Na terenie Polski kląskawka syberyjska jest objęta ścisłą ochroną gatunkową[11].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Saxicola maurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Saxicola maurus (Pallas, 1773). [w:] GBIF Secretariat [on-line]. GBIF Backbone Taxonomy, 2019. [dostęp 2021-02-04]. (ang.).
  3. a b c d e f F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-02-09]. (ang.).
  4. a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 - kląskawki (wersja: 2023-01-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-02-09].
  5. a b Collar, N.: Common Stonechat (Saxicola torquatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  6. Komunikat Komisji Faunistycznej z 2015 roku. komisjafaunistyczna.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
  7. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 33. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. „Ornis Polonica”. 58, s. 83–116, 2017. 
  8. a b BirdLife International, Saxicola torquatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2023-02-09] (ang.).
  9. R. Meinertzhagen. Notes on some Birds from the Near East and from Tropical East Africa. „Ibis”. 4 (11), s. 22–23, 1922. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1921.tb01294.x. 
  10. Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements & Peter Goodfellow: Ptaki Europy, przewodnik. Warszawa: 2007, s. 294. ISBN 978-83-247-0818-5.
  11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]