Kościół św. Mikołaja w Solcu
 Kościół św. Mikołaja w Solcu litografia Wilhelma Sandera, przed 1836 | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Kościół św. Mikołaja – kościół, który znajdował się w Solcu (od 1974 roku Solec-Zdrój). Rozebrany w latach 30. XX wieku a na jego miejscu wybudowano nową świątynię.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsza zachowana informacja dotycząca parafii w Solcu pochodzi z pierwszej połowy XIV wieku; dokument z 1326 roku wymienia plebana – Piotra; pod datą 1367 wzmiankowany jest pleban Wacław oraz dziedzic wsi – Piotr[1]. W połowie XV wieku, kiedy właścicielem Solca był Jan Feliks Tarnowski herbu Leliwa, parafia posiadała już murowany kościół[2]. W 1508 roku Solec przeszedł w ręce Zborowskich; w 1558 roku Marcin Zborowski zamienił kościół na zbór kalwiński, który istniał do lat 70. XVI wieku, kiedy to syn Marcina Zborowskiego – Andrzej, po przejściu na katolicyzm, zwrócił kościół katolikom[3][4][5][6].
W 1832 roku świątynia, wskutek bardzo złego stanu, została gruntownie wyremontowana oraz przebudowana (ze starej budowli pozostawiono jedynie wschodnią ścianę z wielkim ołtarzem), dzięki fundacji Marianny Wielogłowskiej, ówczesnej dziedziczki Solca i Zborowa[6]. W latach 30. XX wieku kościół rozebrano, a na jego miejscu w latach 1937–1939 wzniesiono nową świątynię.
Pomnik nagrobny Zborowskiego[edytuj | edytuj kod]
Jedyną zachowaną pamiątką architektoniczną ze starego kościoła jest późnorenesansowa płyta nagrobna z drugiej połowy XVI wieku, wykonana prawdopodobnie w warsztacie pińczowskim Santi Gucciiego, o której pisze ks. Jan Wiśniewski: „(...) pod oknem i wejściem na ambonę znajduje się w murze starożytny pomnik (podobny jest w Szydłowcu). Oto rycerz w zbroi spoczywa w postawie leżącej, wsparty na prawej ręce na wezgłowiu. Twarz brodata, czoło wysokie, brak nosa. Na szyi ma łańcuch, w prawej ręce buławę, w nogach szyszak. Napisu nie ma. Opowiadano mi, że to Samuel Zborowski (...)”[7].
Wbrew przyjętej tradycji nie jest to pomnik z wyobrażeniem Samuela Zborowskiego, lecz któregoś z ówczesnych dziedziców Solca, prawdopodobnie Andrzeja Zborowskiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kodeks dyplomatyczny Małopolski, tom 3, 1333-1386, wyd. Franciszek Piekosiński, Kraków 1887, s. 212.
- ↑ Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Stopnickim, Mariówka Opoczyńska 1929, s. 229.
- ↑ Opis wizytacji diecezji krakowskiej odbytej w latach 1596–1598 z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła, [w:] Bukowski J., Dzieje reformacji w Polsce : Od wejścia jej do Polski aż do jej upadku, tom 1, Kraków 1883, s. 648.
- ↑ Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnej Małej Polsce, Poznań 1853, s. 411.
- ↑ Merczyng H., Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Polsce, [w:] Krasiński W., Zarys dziejów powstania i upadku reformacji w Polsce, tom 2 cz. 2, Warszawa 1905, s. 199.
- ↑ a b Wiśniewski J., op. cit.
- ↑ Wiśniewski J., op. cit., s. 230.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kodeks dyplomatyczny Małopolski, tom 3, 1333-1386, wyd. Franciszek Piekosiński, Kraków 1887
- Bukowski J., Dzieje reformacji w Polsce : Od wejścia jej do Polski aż do jej upadku, tom 1, Kraków 1883
- Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w dawnej Małej Polsce, Poznań 1853
- Merczyng H., Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Polsce, [w:] Krasiński W., Zarys dziejów powstania i upadku reformacji w Polsce, tom 2 cz. 2, Warszawa 1905
- Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Stopnickim, Mariówka Opoczyńska 1929