Przejdź do zawartości

Kompetencje międzykulturowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kompetencje międzykulturowe – różnie definiowany zespół umiejętności wykorzystywanych w obszarze zarządzania międzykulturowego, komunikacji międzykulturowej, edukacji międzykulturowej i dziedzinach pokrewnych[1]. Kompetencje międzykulturowe wpisują się w szeroko pojętą kompetencję komunikacyjną[2].

Definicje

[edytuj | edytuj kod]

Kompetencje międzykulturowe definiowane są w następujący sposób:

  • Jürgen Bolten w 2006 określił je jako zdolność dostrzegania różnic kulturowych, a także umiejętność wykorzystania posiadanych przez jednostkę umiejętności personalnych, społecznych, zawodowych i strategicznych,
  • Piotr Sztompka w 2010 zdefiniował je jako znajomość i umiejętność stosowania różnych wzorów życia i reguł kulturowych,
  • Jerzy Nikitorowicz w 2009 określił je jako zdolność do przyjęcia postawy relatywizmu kulturowego w kontaktach z przedstawicielami innych kultur, jak również umiejętność praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy na temat odmienności kulturowej,
  • Sławomir Magala w 2011 nazwał je plecakiem (zestawem narzędzi), który samodzielnie kompletują wszyscy uczący się ludzie, jeśli w jednym miejscu muszą radzić sobie z różnymi oprogramowaniami kulturowymi (na przykład w wielokulturowym miejscu pracy)[1],
  • G.M. Chen i W.J. Starosta w 1996 (w artykule Intercultural communication competence: A synthesis) przedstawili je jako zespół wiedzy, postaw, motywacji i umiejętności umożliwiających jednostkom skuteczne funkcjonowanie w wielokulturowych środowiskach pracy[3].

Kompetencje węzłowe

[edytuj | edytuj kod]
Polski sklep w Wielkiej Brytanii – miejsce wykorzystywania kompetencji międzykulturowych

Do węzłowych kompetencji międzykulturowych należą:

  • umiejętności w zakresie komunikacji, w tym umiejętność słuchania,
  • inteligencja emocjonalna, w tym empatia,
  • rozumienie postaw i sposobów zachowania się ludzi innych kultur,
  • otwartość na odmienność, w tym tolerancja,
  • zdolności i umiejętności w obszarze rozwiązywania sytuacji konfliktowych,
  • umiejętność radzenia sobie w sytuacjach niepewnych[1].

Charakterystyka i kontekst

[edytuj | edytuj kod]

Według Jürgena Boltena kompetencje międzykulturowe nie są tworem autonomicznym w stosunku do innych kompetencji posiadanych przez osobę i nie stanowią oddzielnego segmentu wiedzy, czy umiejętności. Wszystkie posiadane kompetencje odnosić natomiast należy do międzykulturowej recepcji świata. Kompetencja międzykulturowa miałaby być zdolnością do przyjęcia postawy relatywizmu kulturowego w kontaktach z przedstawicielami innych kultur, a jej nabycie miałoby umożliwić rozwój podmiotu w trzech obszarach: wiedzy, sprawności (w określonych zakresach funkcjonowania) oraz postawy[4]. Kompetencją stanowiącą warunek komunikacji międzykulturowej jest umiejętność rozumienia przez odbiorcę znaków, którymi posługuje się rozmówca w kodzie, z którego korzysta oraz umiejętność tworzenia przez odbiorcę komunikatów w tym samym kodzie[5]. Według A. Różańskiej aby kształtować kompetencje międzykulturowe, potrzebna jest wiedza związana z atrybutami kryterialnymi własnej kultury, zwłaszcza tymi, które stanowią łączniki/pomosty między kulturami Innych[6].

Za kolejny poziom rozwoju kompetencji międzykulturowych mogą być uznawane kompetencje wielokulturowe, które oznaczają nie tylko świadomość tożsamości kulturowej danej jednostki, ale również posiadaniu przezeń praktycznej umiejętności zgodnego, efektywnego współżycia w jednym społeczeństwie z przedstawicielami innych kultur[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]