Piotr Sztompka
Data i miejsce urodzenia |
2 marca 1944 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
socjolog, nauczyciel akademicki |
Tytuł naukowy |
profesor nauk humanistycznych |
Alma Mater | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Piotr Sztompka (ur. 2 marca 1944 w Warszawie) – polski socjolog i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn pianisty Henryka Sztompki[1]. Ukończył podstawową Szkołę Muzyczną i II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie[2], następnie prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1966). W 1967 uzyskał magisterium z socjologii w Instytucie Socjologii UJ, w 1970 doktoryzował się, a w 1974 uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1980 otrzymał tytuł profesora w zakresie nauk humanistycznych.
Zawodowo od ukończenia studiów związany z Instytutem Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1980 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1987 został profesorem zwyczajnym. Powierzono mu również funkcję kierownika Zakładu Socjologii Teoretycznej. Został także profesorem Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie.
Od 1972 był członkiem PZPR[3], wystąpił z niej po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego[4]. Został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, członkiem krajowym czynnym Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem Academia Europaea[5] i American Academy of Arts and Sciences. W latach 1996–2003 pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Socjologii PAN, a w latach 2002–2006 był przewodniczącym Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego[6].
Jest autorem opracowań z zakresu socjologii w tym podręczników akademickich. Jego prace skupiają się wokół zagadnień zmian społecznych oraz koncepcji systemu społecznego i kapitału społecznego. Podejmuje także problem stawania się społeczeństwa, kwestie socjologii wizualnej oraz socjologii codzienności.
W 2006 został uhonorowany Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych za oryginalne opracowanie idei współczesnej socjologii. W listopadzie 2007 za książkę Zaufanie. Fundament społeczeństwa wydaną przez Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” otrzymał nagrodę Krakowska Książka Miesiąca.
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2014, w uznaniu wybitnych zasług dla rozwoju socjologii, za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej oraz promocję nauki polskiej w świecie)[7][8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2000, za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej)[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (1989)
- Złoty Medal za Długoletnią Służbę[2]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1991)
- Medal Merentibus (2007)
- Odznaka „Honoris Gratia” (2019)[10]
- Tytuł doktora honoris causa: Państwowej Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Moskwie (2006)[11], Södertörns högskola (2013)[12], Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (2015)[13]
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Analiza funkcjonalna w socjologii i antropologii społecznej, Ossolineum, Kraków 1971
- Teoria i wyjaśnienie: z metodologicznych problemów socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973
- System and Function, Academic Press, Nowy Jork 1974
- Sociological Dilemmas: Toward a Dialectic Paradigm, Academic Press, Nowy Jork 1979
- Robert K. Merton: An Intellectual Profile, St. Martin's Press, Nowy Jork 1986
- Society in Action: The Theory of Social Becoming, The University of Chicago Press, Chicago 1991
- Trust: A Sociological Theory, Cambridge University Press, Cambridge 1999
- Trauma wielkiej zmiany, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2000, ISBN 83-86759-99-2
- Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wyd. Znak, Kraków 2002, ISBN 83-240-0218-9
- Socjologia zmian społecznych, Wyd. Znak, Kraków 2005, ISBN 83-240-0598-6
- Socjologia wizualna: fotografia jako metoda badawcza, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14367-3
- Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Wyd. Znak, Kraków 2007, ISBN 978-83-240-0850-6
- Socjologia codzienności (red. z Małgorzatą Bogunią-Borowską), Wyd. Znak, Kraków 2008, ISBN 978-83-240-0959-6
- Socjologia – Lektury (red. z Markiem Kucią), Wyd. Znak, Kraków 2009, ISBN 83-240-0597-8
- Kapitał społeczny: teoria przestrzeni międzyludzkiej, Wyd. Znak, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3460-4
- Values in Society and Economy: Two Perspectives, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa 2018, ISBN 978-83-63391-70-6
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Aniela Madera. Pamięci prof. Henryka Sztompki. „Musiqs. Miesięcznik Akademii Muzycznej w Krakowie”. Wydanie wakacyjne, s. 1, 21 czerwca 2019. ISSN 2543-8344.
- ↑ a b Piotr Sztompka: Autoreferat naukowy. uj.edu.pl, 2021. [dostęp 2021-11-13].
- ↑ Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. Materiały partyjne 1950–1986. Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski (wybór, wstęp i opracowanie). T. I. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009, s. 351.
- ↑ Socjologowie poza PZPR i w PZPR. „Informacja Bieżąca PTS”. Nr 87, s. 28, grudzień 2008.
- ↑ Piotr Sztompka (ang.). ae-info.org. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Piotr Sztompka (ang.). isa-sociology.org. [dostęp 2016-11-23].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 marca 2014 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2014 r. poz. 652).
- ↑ Prezydent RP odznaczył prof. Piotra Sztompkę. uj.edu.pl, 5 maja 2014. [dostęp 2021-11-14].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 września 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 39, poz. 755).
- ↑ Odznaka Honoris Gratia dla prof. Piotra Sztompki. krakow.pl, 11 marca 2019. [dostęp 2021-11-14].
- ↑ Nota biograficzna na stronie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. [dostęp 2015-03-18].
- ↑ Södertörns högskolas första hedersdoktor (szw.). sh.se, 12 listopada 2013. [dostęp 2015-11-01].
- ↑ Doktorat honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie dla prof. Piotra Sztompki. asp.krakow.pl, 1 czerwca 2015. [dostęp 2015-11-01].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Prof. dr hab. Piotr Sztompka. uj.edu.pl. [dostęp 2015-03-18].
- Nota biograficzna na stronie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. [dostęp 2015-03-18].
- Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Piotr Sztompka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-05-01] .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Daniel Sobczak: Biografia. Prof. Piotr Sztompka. ae-info.org. [dostęp 2021-06-07].
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Collegium Invisibile
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki humanistyczne i społeczne
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni odznaką „Honoris Gratia”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Złotym Medalem za Długoletnią Służbę (III Rzeczpospolita)
- Pierwsi sekretarze Komitetów Uczelnianych PZPR
- Polscy socjolodzy
- Wykładowcy Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Wykładowcy Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Urodzeni w 1944