Kooperatywa mieszkaniowa

Kooperatywa mieszkaniowa – dobrowolne zrzeszenie grupy osób współdziałających ze sobą w celu nabycia działki i wybudowania na niej budynku mieszkalnego, wielorodzinnego w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Pomysł zrodził się w Danii (cohousing), gdzie obecnie ok. 5% wszystkich nieruchomości jest budowanych tą metodą.

Zasady działania kooperatyw

Kooperatywę tworzy się do realizacji inwestycji na ściśle określonej działce budowlanej, zgodnie z zaakceptowaną koncepcją architektoniczną i szacunkowym kosztorysem inwestycji. Kooperatywa jest podmiotem podobnym do spółdzielni. W spółdzielni liczba członków może być zmienna, nie może jednak spaść poniżej ustawowych 10 osób fizycznych albo trzech osób prawnych. W kooperatywie budowlanej liczba wspólników jest stała. Kooperatywę mogą utworzyć już dwie osoby fizyczne. Kooperatywa jest powoływana na ściśle określony czas: od dnia podpisania umowy kooperatywy do dnia uprawomocnienia postanowienia sądu wieczystoksięgowego o wyodrębnieniu własności lokali. Wspólnik Kooperatywy w czasie trwania umowy kooperatywy nie może rozporządzać udziałem w majątku wspólnym kooperatywy, ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Nie może również sprzedać na wolnym rynku swojego udziału bez zgody zgromadzenia wspólników. Prawo pierwokupu mają wspólnicy kooperatywy. Spółdzielca może w każdej chwili wystąpić ze spółdzielni. Właściciele mieszkań wybudowanych przez kooperatywę nie mogą ich sprzedać na wolnym rynku. Pod pojęciem inwestycji rozumie się ogół czynności związanych z: zakupem gruntu, pracami projektowymi, robotami budowlanymi, uzyskaniem niezbędnych decyzji administracyjnych oraz sprawowaniem nadzoru nad prowadzonymi pracami, których efektem jest przekazany do użytkowania budynek mieszkalny.

Typy kooperatyw

Można wyróżnić dwa podstawowe typy kooperatyw: kooperatywę społeczną i kooperatywę profesjonalną. Podstawowe różnice polegają na aspektach społecznych i sposobie prowadzenia inwestycji. Kooperatywy społeczne to oddolny ruch osób fizycznych, gdzie sami zainteresowani podejmują się wszystkich prac związanych z organizowaniem i prowadzeniem działalności kooperatywy. Czasami nawet własnoręcznie budują domy. Do kooperatyw społecznych zaliczamy cohousing, zwany również inicjatywami selfmade. Kooperatywa profesjonalna zrzesza osoby, które powierzają prowadzenie kooperatywy firmie zewnętrznej.

Historia kooperatyw mieszkaniowych

Historycznie, pierwsze budynki kooperatyw zrealizowano w Polsce przedwojennej. W Krakowie, na Placu Sikorskiego 2,3,5 powstał ciąg niemal jednakowych budynków zajmujących północną pierzeję placu. Projekt Zespołu Kooperatywy Mieszkaniowej powstał w 1922 roku a został zrealizowany przez Spójnię Budowlaną w latach 1924–1931. W Warszawie, przy ulicy Nowy Zjazd 5, w latach 1924-1925 powstał „Dom Profesorów” wybudowany przez Kooperatywę Budowlaną „Siedziba”. Obecnie w kilku miastach Polski trwają prace kooperatyw społecznych.

Bibliografia

• Jarosław Zieliński, Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy: Śródmieście historyczne. T. 14, Nowowiejska – Francesco Nullo, Warszawa 2008.
• Władysław Dobrzański, Kooperatywy mieszkaniowe: wskazówki praktyczne, Warszawa 1921.

Linki zewnętrzne

• Domy Kooperatywy Mieszkaniowej