Kradzież czołgu w San Diego w 1995 roku
Państwo | |
---|---|
Miejsce | |
Data | |
Godzina |
18:45 UTC-07:00 |
Liczba zabitych |
1 (sprawca) |
Liczba rannych |
0 |
Typ ataku |
kradzież czołgu oraz zniszczenie mienia |
Sprawca |
Shawn Nelson |
Motyw |
nieustalony |
Położenie na mapie San Diego | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych | |
Położenie na mapie Kalifornii | |
32°47′38,249″N 117°09′30,334″W/32,793958 -117,158426 |
Szał czołgu w San Diego w 1995 roku (ang. 1995 San Diego tank rampage) - kradzież czołgu M60A3 ze zbrojowni Gwardii Narodowej w San Diego, której dokonał 17 maja 1995 roku były wojskowy oraz mieszkaniec tego miasta Shawn Nelson.
Sprawca
[edytuj | edytuj kod]Shawn Timothy Nelson[1] (ur. 21 sierpnia 1959 roku w Kalifornii[potrzebny przypis]) był drugim z trzech synów Betty i Freda Nelsonów[2]. Uczęszczał do James Madison High School[3]. Dorastał w Clairemont w San Diego, później poślubił Suzy Hellman w 1984 roku[4].
Od 1978 roku Nelson służył w United States Army, gdzie również stacjonował w Niemczech jako dowódca czołgu[1]. Został wyrzucony z armii w 1980 roku z powodu "wieloaspektowych problemów dyscyplinarnych"[5].
Po karierze wojskowego zaczął pracować w branży hydraulicznej, finalnie otwierając dobrze prosperującą firmę w 1991 roku[2].
W 1990 roku wylądował w Sharp Memorial Hospital. Po pobycie pozwał szpital za bójkę z udziałem ochroniarza. W 1992 roku ponownie pozwał szpital za "błąd w sztuce lekarskiej", co doprowadziło do śmierci jego matki. W 1993 roku wszystkie pozwy zostały oddalone[1].
W Clairemont Nelson był znany z nietypowego zachowania, w tym koszenia trawnika w godzinach nocnych czy poszukiwania złota w przydomowym ogródku (wykopał dół na głębokość 6,1 metra). W latach 1994–1995 policja otrzymywała wezwania do jego domu dziewięciokrotnie z powodów przemocy domowej czy kradzieży furgonetki[2].
Nelson zmagał się z uzależnieniem od alkoholu i metamfetaminy, co było przyczyną odejścia od niego żony w 1991 roku. Furgonetka Nelsona i narzędzia hydrauliczne zostały skradzione w czerwcu 1994 roku[2], a jego firma hydrauliczna upadła[1]. W maju 1995 roku Nelson miał „historię problemów zdrowotnych”, w tym złamanie kręgosłupa spowodowane wypadkiem motocyklowym. Był bezrobotny, a jego dom został zajęty.
Nelson złożył „oświadczenia nawiązujące do samobójstwa”[1].
Zbrojownia
[edytuj | edytuj kod]Zbrojownia Gwardii Narodowej Kalifornii na 32.800612° N 117,161560 ° W była otoczona prawie dwuipółmetrowym (2,4 m) ogrodzeniem z siatki, zwieńczonym trzema biegami drutu kolczastego. Personel zbrojowni zwykle wychodził o godzinie 18:00.
Kradzież czołgu i zniszczenia
[edytuj | edytuj kod]Wieczorem, 17 maja bramy zbrojowni były niezabezpieczone, ponieważ feralnego dnia pracował do późnych godzin wieczornych[6]. Nelson nie został zatrzymany o godzinie 18:30, kiedy to wjechał na teren zbrojowni. Był bez koszuli a jego włosy pozostawały w nieładzie. Zanim uruchomił czołg M60A3, to wyłamał kłódki na trzech innych czołgach[1]. Nelson rozbił bramę zbrojowni i wyjechał na teren miasta około godziny 18:45[7].
Nelson przejechał czołgiem przez dzielnice mieszkalne San Diego, gdzie mieszkańcy opisali zniszczenie jako celowe[7]. Na dystansie 9,7 km[2] zniszczył sygnalizację świetlną, przystanek autobusowy[1], czterdzieści samochodów[8] — oraz rozbił hydranty przeciwpożarowe i słupy elektryczne, czym doprowadził do zakłóceń w dostawach prądu w około 5 tysiącach gospodarstw domowych[7]. Nelson podczas 25-minutowego rajdu nie doprowadził do żadnych obrażeń wśród ludności[9].
Departament Policji San Diego (SDPD) dowiedział się o incydencie około godziny 18:46, kiedy detektyw zgłosił, że śledzi Nelsona. Jednostki SDPD zostały skierowane do przechwycenia czołgu, a Droga Stanowa 163(SR 163) została zamknięta.
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Po wjechaniu na SR163, Nelson uderzył czołgiem w barierę drogową w pobliżu Sharp Memorial Hospital[potrzebny przypis]. Uderzenie spowodowało uszkodzenie jednej z gąsienic czołgu. Czterech oficerów SDPD weszło na pokład czołgu i otworzyło właz za pomocą nożyc do śrub. Nelson odmówił poddania się i próbował wyprzeć policję, obracając czołg.
Nie mając uzbrojenia zdolnego do przebicia pancerza i nie mając pewności, czy Nelson jest uzbrojony, policja go zastrzeliła. Dwa dni po incydencie Los Angeles Times poinformował, że Nelson został postrzelony w prawe ramię[1]. Osiemnaście dni po wydarzeniu, People opublikował, że Nelson został postrzelony w lewe ramię, a pocisk zabił go natychmiast[2]. Sharp Memorial Hospital oświadczył, że Nelson zmarł w wyniku „ rany postrzałowej ”[7].
Następstwa
[edytuj | edytuj kod]Przyjaciele Nelsona skrytykowali strzelaninę, mówiąc, że policja powinna była użyć gazu łzawiącego lub wykorzystać negocjatora.
Sąd uznał, że kalifornijska Gwardia Narodowa dopuściła się zaniedbania, a zatem ponosi odpowiedzialność. Stan wypłacił łącznie 149 201 USD (równowartość 257 786 USD w 2021 r.)[10].
W następnych latach niewykrycie motywów, którymi kierował się Nelson doprowadziło do pojawiania się teorii spiskowych[4].
Gwardia narodowa
[edytuj | edytuj kod]Zaraz po wydarzeniach w San Diego Gwardia Narodowa planowała wysłać dwa dodatkowe czołgi, aby pomóc w manewrowaniu uszkodzonym czołgiem na ciężarówkę z platformą[potrzebny przypis].
Straż potwierdziła, że pojazdy wjeżdżające na teren zbrojowni nie były sprawdzane (pomimo wzmożonej ochrony po niedawnym zamachu bombowym w Oklahoma City)[1].
Do listopada 1996 roku Gwardia Narodowa poprawiła bezpieczeństwo i świadomość personelu w swoich zbrojowniach i przeniosła wszystkie swoje czołgi na tereny innych poligonów[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Tank's Driver Beset by Drug, Money Problems [online], Los Angeles Times, 19 maja 1995 [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ a b c d e f The Road to Ruin [online], Peoplemag [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ Clark, Martha; Garner, Diana, eds. (1976). "Sophomores". Prospectus 1976. Vol. XIII. James Madison High School. pp. 290–305.
- ↑ a b Tank rampage: A symbolic story turns 20 [online], San Diego Union-Tribune, 16 maja 2015 [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ Man steals tank, ransacks neighborhood - UPI Archives [online], UPI [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ ‘The American Tank Rampage’: Podcast chronicles 23 minutes of terror | cbs8.com [online], web.archive.org, 7 listopada 2022 [dostęp 2023-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2022-11-07] .
- ↑ a b c d Police Kill Man Who Hijacked Tank [online], AP NEWS [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ Man steals tank, ransacks neighborhood - UPI Archives [online], UPI [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ San Diego tank `joyrider' shot dead by police [online], The Independent, 18 maja 1995 [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ a b Stolen tank plowed through streets in 1995 [online], San Diego Union-Tribune, 17 maja 2011 [dostęp 2023-05-21] (ang.).