Książę Xawery
| Bandera | |
|---|---|
| Armator | |
| Dane podstawowe | |
| Typ |
bocznokołowy statek pasażerski |
| Materiał |
drewno |
| Historia | |
| Stocznia |
w Yarmouth |
| Data wodowania |
1827 |
| Data oddania do eksploatacji |
czerwiec 1827 |
| Dane techniczne | |
| Liczba pasażerów |
>65 |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
maszyna parowa o mocy 60 KM |
Książę Ksawery (dawna pisownia Książę Xawery)[1] – parowy wiślany statek pasażerski Królestwa Polskiego (środkowej Wisły) o napędzie bocznokołowym. Pływał w rejonie Warszawy.
"Książę Ksawery" wraz ze statkiem "Victory" były pierwszymi statkami parowymi eksploatowanymi na ziemiach polskich (określanymi wówczas jako paropływy)[2]. Zostały zakupione przez przemysłowca Konstantego Wolickiego w Anglii i sprowadzone do Gdańska w czerwcu 1827 roku[2]. Przedsięwzięciu patronował książę Franciszek Ksawery Drucki Lubecki, na cześć którego został nazwany statek[3]. "Książę Xawery" został zbudowany w Yarmouth, miał maszynę o mocy 60 KM (w części relacji podawano 40 KM)[4]. Prawdopodobnie miał drewniany kadłub z bukszprytem, duże koła łopatkowe w blaszanych obudowach i pomocnicze ożaglowanie[5]. Koszt zakupu statku jedno ze źródeł podaje na 298 tysięcy złotych[3].
Po przyjściu statków do pruskiego wówczas Gdańska, pod banderą rosyjską z polskim orłem w lewym górnym polu, wywoływały one ogromne zainteresowanie. 29 czerwca 1827 generalny konsul rosyjski wyprawił przyjęcie na "Victory", holowanym przez "Księcia Xawerego" z uwagi na niesprawność jego maszyny[2]. "Książę Xawery" początkowo pozostał w Gdańsku, czarterowany przez gdańską firmę Almonde & Behrend, używany jako holownik dla statków wchodzących i wychodzących z portu, oraz do rejsów wycieczkowych[6]. Pierwszy rejs wycieczkowy z 65 pasażerami odbył do Sopotu 15 lipca 1827[6]. Początkowo kapitanem był Anglik, a statek pływał w czarterze pod banderą pruską[7]. Pod koniec 1830 roku Konstanty Wolicki zdecydował sprowadzić "Księcia Xawerego" do Warszawy, jednakże zamiar ten nie powiódł się z uwagi na zbyt duże zanurzenie statku morskiego[7]. Dalszy jego los nie jest jasny; według jednej relacji został sprzedany na Zalew Wiślany, gdzie służył do wywożenia mułu wydobywanego przez pogłębiarki i ściągania z mielizn statków (w relacji z 1836 roku występuje jako "Książę Lubecki")[7].
Dane[edytuj | edytuj kod]
- armator: Konstanty Wolicki
- miejsce budowy: Yarmouth, Anglia
- maszyna parowa
Historia[edytuj | edytuj kod]
- czerwiec 1827 r. – rozpoczęcie służby[1].
- 1836? r. – sprzedany na Zalew Wiślany?
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Miciński 1996 ↓, s. 11-12.
- ↑ a b c Miciński 1996 ↓, s. 11.
- ↑ a b Miciński 1996 ↓, s. 12.
- ↑ Miciński 1996 ↓, s. 11-13.
- ↑ Miciński 1996 ↓, s. 13.
- ↑ a b Miciński 1996 ↓, s. 12-13.
- ↑ a b c Miciński 1996 ↓, s. 14.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Witold Arkuszewski: Wiślane statki pasażerskie XIX i XX wieku. Gdańsk: Wydawnictwo Ossolineum, 1973.
- Jerzy Miciński: Księga statków polskich: 1918-1945. T. 1. Gdańsk: Polnord, Oskar, 1996. ISBN 83-86181-23-0.