Ladzianskeho jaskyňa

Jaskinia Ladzianskiego

Ladzianskeho jaskyňa

Państwo	Słowacja
Położenie	Kras Spisko-Gemerski boczne ramię góry Dlhý vrch
Długość	1209 m
Głębokość	48 m
Deniwelacja	51 m
Wysokość otworów	840 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	20 m
Data odkrycia	znana od dawna
Położenie na mapie Słowacji Jaskinia Ladzianskiego
48°49′22″N 20°09′17″E

Ladzianskeho jaskyňa (pol. Jaskinia Ladzianskiego) – jaskinia krasowa w tzw. Krasie Spisko-Gemerskim w środkowej Słowacji. Długość korytarzy wynosi 1209 m (lub 1212 m), deniwelacja 51 m.

Położenie

Leży w Rudawach Gemerskich, w obrębie tzw. Švermovského hrdla (Švermowskie gardło – nazwa pochodzi od nazwy miejscowości Telgárt w latach socjalizmu) – wąskiego pasa utworów mezozoicznych, nawiązujących do najbardziej na północny wschód wysuniętego fragmentu Płaskowyżu Murańskiego i ciągnących się po południowej stronie doliny Hronu w kierunku Telgártu. Jaskinia znajduje się w końcowej, zachodniej części wąskiego grzbietu, jakim Dlhý vrch (1095 m n.p.m.) opada w widły Hronu i potoku Stračaník, jego lewostronnego dopływu. Leży ok. 1,3 km na wschód od miejscowości Červená Skala. Otwór wejściowy jaskini znajduje się na wysokości 840 m n.p.m. po południowej stronie wspomnianego grzbietu, ok. 20 m powyżej lustra wody potoku Stračaník.

Historia poznania

Ze względu na łatwy dostęp jaskinia znana jest od dawna miejscowej ludności. Występująca w niej w dużych ilościach biała, miękka martwica wapienna była dawniej wykorzystywana jako materiał budowlany. W przeszłości występowała pod nazwą “Jaskyňa Dlhý vrch” lub “Jaskyňa v Dlhom vrchu”, a jej długość w połowie lat 80. XX w. określano na ok. 500 m.

W 2000 r. zapomnianą jaskinią zainteresowali się grotołazi ze Speleoklubu Koszyce. W 2003 r., po przebiciu się przez zarośniętą martwicą szczelinę i przekopaniu zawału udało im się przedostać do nowych, nieznanych dotąd partii jaskini. Na dzień 1 marca 2006 r. długość korytarzy wyniosła 909 m. W kolejnych dwóch latach długość została powiększona do wielkości aktualnej dzięki odkryciom bocznych ciągów, w tym kominów (komín vo Vysokej sieni oraz Sajrajtový komín i korytarze nad nim), osiągając w 2007 r. ok. 1200 m.

Charakterystyka

Jaskinia powstała w pochodzących ze środkowego triasu jasnoszarych wapieniach tzw. wettersteinskich, zaliczanych do płaszczowiny murańskiej. Posiada skomplikowany, labiryntowy układ złożony z szeregu komór, połączonych siecią meandrujących korytarzy i stromych sztolni, w dolnych częściach niewątpliwie pochodzenia freatycznego. System kończy się dużym podziemnym jeziorkiem o charakterze syfonu, zasilanym okresowymi, drobnymi ciekami wodnymi ze znanych części jaskini. Powierzchnia wody waha się w nim sezonowo w zakresie ok. 3 m. Długa sieć korytarzy jest dość gęsta, a jej plan wpisuje się w kształt prostokąta o bokach 100x60 m. Ma bogatą szatę naciekową. W spągu występują licznie nanosy piaszczysto-gliniaste, a wyjątkowo również żwirowe, niekrasowe. Pomimo że najniższe punkty jaskini leżą znacznie poniżej koryta niedalekiego potoku Stračaník, nie udało się potwierdzić faktycznego przepływu jego wód przez jaskinię.

Fauna

Jaskinia jest ważnym zimowiskiem nietoperzy. W tzw. starej części jaskini, w której znajdują się większe komory i korytarze (m.in. Vstupna sieň, Veľka sieň, Predsieň, Galéria), zimuje ok. 60 osobników, należących jednak aż do 10 gatunków.