Liliogłów zielony
| Cochoa viridis[1] | |||
| Hodgson, 1836 | |||
 Samica liliogłowa zielonego schwytana i zaobrączkowana w Eaglenest Wildlife Sanctuary w Arunachal Pradesh w Indiach | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
liliogłów zielony | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Liliogłów zielony[4] (Cochoa viridis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych (Turdidae). Występuje w orientalnej Azji, nie jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Liliogłów zielony występuje we wschodnich Himalajach i północno-wschodnich Indiach (stan Asam), wschodniej Mjanmie, południowych i wschodnich Chinach (południowy Junnan, Fujian), północno-zachodniej Tajlandii oraz północno-zachodnich Indochinach[5][6].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisał brytyjski naturalista Brian Houghton Hodgson w 1836 roku na łamach czasopisma The journal of the Asiatic Society of Bengal, nadając mu nazwę Co.(choa) Viridis[7]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu autor wskazał Nepal[7]. Nowy gatunek opisany w 1924 roku przez Edwarda Charlesa Stuarta Bakera pod nazwą Cochoa rothschildi okazał się być jedną z form liliogłowa zielonego[2][8]. Takson monotypowy[5][6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa rodzajowa: nepalska nazwa Cocho dla liliogłowów[9].
Epitet gatunkowy: łacińskie viridis – zielony, od virere – być zielonym[10].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 25–28 cm, masa ciała samców 88–99 g, samic 117–122 g[5]. U samca upierzenie jest głównie omszało zielone, na koronie i karku błyszczące niebieskie, na twarzy nieco ciemniejszo niebieskie. Spód ciała, zwłaszcza na szyi i brzuchu, niebieskawy. Paski skrzydłowe i lotki srebrzysto-niebieskie z czarnymi pasami i końcówkami; ogon również srebrzysto-niebieski z szerokim czarnym pasmem na jego końcu. Dziób czarny, dość krótkie nogi różowawe. Samica podobna do samca, ale większość upierzenia koloru brązowo-zielonego, zaś na srebrzysto-niebieskich paskach skrzydłowych i lotkach występują brązowo-zielone naleciałości[5]. Młode ptaki mają wzór na skrzydłach podobny do dorosłych, ale czarniawa korona jest w dużej mierze biało okratowana, upierzenie ciała jest brązowawe, mocno cętkowane w górnych częściach ciała[5].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Głos[edytuj | edytuj kod]
Pieśń, wykonywana z dogodnego miejsca wysoko nad ziemią, jest bardzo cienkim, równym, monotonnym i czystym gwizdem „fiiiiii” trwającym 2 sekundy. Występują też charakterystyczne ostre, bardzo wysokie i krótkie „pok”[5].
Siedlisko i pokarm[edytuj | edytuj kod]
Liliogłów zielony zamieszkuje gęsty, wiecznie zielony i liściasty las wilgotny, często w pobliżu małych strumieni na wysokościach 700–1800 m n.p.m.[5] Występuje w różnych warstwach lasu, włącznie z podszytem, ale widywany przede wszystkim w baldachimie i w jego środkowym piętrze. W Laosie obserwowany w różnych siedliskach, w tym w suchym, wiecznie zielonym lesie, w wysokim lesie w dolinach na obszarach wapiennych oraz skarłowaciałym lesie występującym na grzbietach gór[5].
Liliogłów zielony zjada jagody, owady i mięczaki[5]. W południowym Wietnamie zaobserwowano jak używa kamieni jako kowadła, aby otworzyć muszle ślimaków[11]. Pokarm zdobywa często w parach lub małych stadach, na drzewach i w zaroślach, czasami na ziemi[5].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Okres rozrodczy w Himalajach przypada na okres od maja do lipca, natomiast w południowo-wschodniej Azji na okres od kwietnia do czerwca[5]. Gniazdo w kształcie płytkiej miseczki umieszczone do 10 m nad ziemią w rozwidleniu małego drzewa, często w pobliżu wody[5]. Samica składa od 2 do 4 jaj, podobnych do jaj składanych przez liliogłowa purpurowego (C. purpurea)[5]. Brak innych informacji na temat rozrodu i wychowu młodych.
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern, najmniejszej troski)[3]. Liliogłów zielony nie jest globalnie zagrożony wyginięciem, lecz jest gatunkiem rzadkim lub rzadko spotykanym ze względu na skryty tryb życia[5]. W Chinach populacja została oszacowana na około 100 par lęgowych[3]. Dawniej dość powszechny we wschodnim Manipur w południowo-wschodnich Indiach[5]. Początkowo opisany z Nepalu, ale od lat trzydziestych XIX wieku nie zanotowano stamtąd żadnych zapisów[5]. Gatunek rzadki na obszarze południowo-wschodniej Azji, w Mjanmie i Tajlandii ale prawdopodobnie jest często przeoczany ze względu na tryb życia[5]. W Laosie, częstotliwość z jaką słyszane są jako odgłosy wskazuje że jest gatunkiem stosunkowo powszechnym; wylesianie tego kraju postępuje jednak szybko, również na lokalnych targach znaleziono okazy i pióra tego ptaka[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cochoa viridis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b E.Ch.S. Baker: Birds. Wyd. 2. Cz. 2. London: Taylor & Francis, 1924, s. 186, seria: Fauna of British India, including Ceylon and Burma. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Cochoa viridis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-01] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Turdinae Rafinesque, 1815 - drozdy (wersja: 2020-02-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-20].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r N. Collar, E. de Juana: Green Cochoa (Cochoa viridis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-01]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Thrushes. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-20]. (ang.).
- ↑ a b B.H. Hodgson. Description of two new species belonging to a new form of the Meruline Group of Birds, with indication of their generic character. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 5, s. 359–360, 1836. (ang.).
- ↑ J. Delacour. The Whistling Trushes (Genus Myiophoneus). „The Auk”. 59 (2), s. 246–264, 1942. (ang.).
- ↑ Cochoa, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
- ↑ virdis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
- ↑ J.C. Eames, S.P. Mahood, R.C. Craik. Green Cochoa Cochoa viridis using stones as anvils to open snails in southern Vietnam. „BirdingASIA”. 16, s. 112–113, 2011. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).