Tekst źródłowy strony Lista istniejących monarchii

[[Plik:World Monarchies.svg|thumb|upright=1.8|Monarchie na świecie w 2024 roku oraz ich typy:
{{legenda|#AA0000|[[Monarchia absolutna|Monarchie absolutne]]}}
{{legenda|#D45500|[[Monarchia konstytucyjna|Monarchie konstytucyjne]]}}
{{legenda|#285F27|[[Monarchia parlamentarna|Monarchie parlamentarne]]}}
{{legenda|#008000|''[[Commonwealth realm]]s'' (monarchie parlamentarne w [[Unia personalna|unii personalnej]] z [[Wielka Brytania|Wielką Brytanią]])}}
{{legenda|#FF00FF|[[Lista istniejących monarchii#Monarchie_plemienne|Monarchie plemienne]]}}]]
'''Lista istniejących [[monarchia|monarchii]]''' przedstawia współczesne byty prawne o ustroju monarchicznym, ich typy, a także obecnie panujących władców ([[monarcha|monarchów]]).


== Monarchie suwerenne ==
=== Istniejące formy monarchii ===
Państwa oznaczone gwiazdką (*) to państwa w [[unia personalna|unii personalnej]] ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej: „[[Commonwealth realm]]s” (15), gdzie króla reprezentuje gubernator.

{| class="wikitable sortable"
|-
! Państwo !! forma monarchii !!ustrój monarchii!! dynastia<ref>W przypadku monarchii dziedzicznej.</ref><br />lub [[monarchia elekcyjna]] !! tytuł monarchy !! panujący !! portret !! od !! [[następca tronu]]<br />(imię i tytuł)
|-
|{{Państwo|Afganistan}}
|emirat
|teokracja islamska 
|''monarchia elekcyjna''
|[[Władcy Afganistanu|emir]]
|[[Hibatullah Achundzada|Hajbatullah Achundzada]]
|[[Plik:Hibatullah_Akhundzada_OCS_wordmark.png|60px]]
|2021
|''brak''
|-
|rowspan=2| {{Państwo|Andora}} || rowspan=2|księstwo || rowspan=2|parlamentarna || rowspan=2| ''monarchia elekcyjna/z urzędu''<ref>Andora nie jest monarchią elekcyjną w pełnym znaczeniu tego słowa, gdyż [[Współksiążę francuski]], którym jest prezydent Francji, pochodzi z wyborów przeprowadzanych na terenie Francji, nie Andory, natomiast [[Współksiążę episkopalny]] – biskup Seo de Urgel pochodzi z nominacji papieża</ref> || [[Współksiążę francuski]]<ref>Prezydent Francji.</ref>|| [[Emmanuel Macron]]<ref>Reprezentowany przez przedstawiciela – [[Patrick Strzoda]].</ref>|| [[Plik:Emmanuel Macron in Tallinn Digital Summit. Welcome dinner hosted by HE Donald Tusk. Handshake (36669381364) (cropped 2).jpg|60px]] || 2017 || ''brak''
|-
| [[współksiążę episkopalny]]<ref>Biskup [[La Seu d’Urgell|Seo de Urgel]] w Hiszpanii</ref> || [[Joan Enric Vives Sicília]]<ref>Reprezentuje go przedstawiciel – [[Josep Maria Mauri]].</ref> || [[Plik:Mons. Vives (30612833490).jpg|60px]] || 2003 || ''brak''
|-
|{{Państwo|Antigua i Barbuda}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm''|| parlamentarna || [[Wettynowie#Koburgowie-Windsor|Windsorowie]]<ref>Windsorowie – oficjalna nazwa linii angielskiej dynastii Saksonia-Coburg-Gotha od 1917.</ref> || [[Władcy brytyjscy|król]] ||[[Karol III (król Wielkiej Brytanii)|Karol III]]<ref>Króla reprezentuje gubernator [[Rodney Williams]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || [[Wilhelm (książę Cambridge)|Wilhelm, książę Walii i Cambridge]]
|-
|{{Państwo|Arabia Saudyjska}} || królestwo || absolutna || [[Saudowie]] || [[Władcy Arabii Saudyjskiej|król]] || [[Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud|Salman ibn Abd al-Aziz as-Saud]] || [[Plik:Salman_of_Saudi_Arabia_-_2020_(49563590728)_(cropped).jpg|60px]] || 2015 || [[Muhammad ibn Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud]]
|-
|{{Państwo|Australia}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie || król ||[[Karol III (król Wielkiej Brytanii)|Karol III]]<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[David Hurley]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Bahrajn}} || królestwo || konstytucyjna ||al-Chalifa || [[Władcy Bahrajnu|król]] || [[Hamad ibn Isa Al Chalifa|Hamad ibn Isa al-Chalifa]]|| [[Plik:Donald_Trump_meets_with_King_Hamed_bin_Issa_of_Bahrain,_May_2017_(cropped).jpg|60px]] || 1999 || [[Salman ibn Hamad ibn Isa Al Chalifa|Salman bin Hamad bin Isa Al Khalifa]]
|-
|{{Państwo|Bahamy}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie || król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Marguerite Pindling]]</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Belgia}} || królestwo || parlamentarna ||[[Wettynowie|Koburgowie]]||[[Władcy Belgii|król]]|| [[Filip I Koburg|Filip I]] || [[Plik:Sergio_Mattarella_and_Belgian_King_Philippe_at_Quirinale_in_2021_(6)_(cropped).jpg|60px]] || 2013 || [[Elżbieta (księżna Brabancji)|Elżbieta, księżna Brabancji]]
|-
|{{Państwo|Belize}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna ||Windsorowie|| król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Froyla Tzalam]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Bhutan}} ||królestwo || konstytucyjna || Wangchuck || [[Władcy Bhutanu|król]] ||[[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]] || [[Plik:King Jigme Khesar Namgyel Wangchuck (edit).jpg|60px]] ||2006 || [[Jigme Namgyel Wangchuck]]
|-
|{{Państwo|Brunei}} || sułtanat || absolutna|| Bolkiah || [[Sułtani Brunei|sułtan]] ||[[Hassanal Bolkiah]] || [[Plik:Hassanal Bolkiah 2002.jpg|60px]] || 1967 || [[Al-Muhtadee Billah]]
|-
|{{Państwo|Dania}}<br />(Wspólnotowe Królestwo Danii)<ref>Grenlandia i Wyspy Owcze choć posiadają bardzo szeroką autonomię (np. nie należą do UE), razem z Danią tworzą Wspólnotowe Królestwo Danii (''Rigsfællesskabet'').</ref> || królestwo || konstytucyjna || [[Glücksburgowie]]|| [[Władcy Danii|król]] || [[Fryderyk X]] ||[[Plik:Frederik, Crown Prince of Denmark in 2018.jpg|60px]] || 2024 || [[Chrystian (książę koronny Danii)]]
|-
|{{Państwo|Eswatini}} || królestwo || absolutna || Dlamini || 1.[[Królowie Eswatini|król]]<br />2.[[Królowie Eswatini|królowa-matka]]|| 1.[[Mswati III]]<br />2.[[Ntombi]]<ref>Ntombi – królowa-matka, współpanująca – z tytułem „Indovukazi” („Wielka Słonica”)</ref> || [[Plik:King Mswati III with Obamas cropped.jpg|60px]] || 1986 ||
|-
|{{Państwo|Grenada}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm''|| parlamentarna ||Windsorowie|| król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Cécile La Grenade]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Hiszpania}} || królestwo || parlamentarna || [[Burbonowie]] ||[[Władcy Hiszpanii|król]]<ref>W pełnej tytulaturze króla Hiszpanii po słowach ''Z Bożej łaski król Hiszpanii'' znajdują się m.in. tytuły ''król Portugalii'' i ''arcyksiążę Austrii'', które są pozostałościami po czasach historycznego panowania władców Hiszpanii w tych państwach i nie stanowią obecnie podstawy do żadnych roszczeń o koronę.</ref>|| [[Filip VI Burbon|Filip VI]] || [[Plik:2019-05-30 Felipe VI Karlspreis 2019-5882 (cropped).jpg|60px]] || 2014 || [[Eleonora (księżna Asturii)|Eleonora, księżna Asturii]]
|-
|{{Państwo|Holandia}}<br />([[Holandia|Królestwo Niderlandów]])<ref>Holandia to ''de facto'' nazwa Królestwa Niderlandów. ''De iure'' Holandia stanowi europejską część Królestwa Niderlandów w skład którego wchodzą również [[Aruba]], [[Curaçao]] i [[Sint Maarten (terytorium)|Sint Maarten]].</ref> || królestwo || parlamentarna || [[Dynastia Orańska-Nassau|Oranje-Nasau]]|| [[Władcy Niderlandów|król]]||[[Wilhelm Aleksander]] || [[Plik:Rineke_Dijkstra_-_Willem_Alexander_2014.jpeg|60px]] || 2013 || [[Katarzyna Amalia|Katarzyna Amalia, księżniczka Oranii]]
|-
|{{Państwo|Jamajka}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie||król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Patrick Allen (gubernator generalny Jamajki)|Patrick Allen]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Japonia}} || [[Cesarstwo (ustrój)|cesarstwo]] || parlamentarna ||  — || [[Cesarze Japonii|cesarz]] || [[Naruhito]] || [[Plik:Crown Prince Naruhito (2018).jpg|60px]] || 2019 || [[Akishino]]
|-
| {{Państwo|Jordania}} || królestwo || konstytucyjna || [[Haszymici]] || [[Władcy Jordanii|król]] || [[Abd Allah II ibn Husajn]] || [[Plik:King abdullah ii of jordan.jpg|60px]] || 1999 || [[Husajn (następca tronu Jordanii)|Husajn ibn al-Abdullah]]
|-
| {{Państwo|Kambodża}} || królestwo|| konstytucyjna || Norodom || [[Władcy Kambodży|król]]|| [[Norodom Sihamoni]] || [[Plik:Norodom crop.jpg|60px]] || 2004 ||
|-
|{{Państwo|Kanada}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie|| król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalna [[Julie Payette]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Katar}} || emirat || absolutna ||Al Sani || [[Emirowie Kataru|emir]] || [[Tamim ibn Hamad Al Sani]] || [[Plik:Tamim bin Hamad Al Thani 2014.jpg|60px]] || 2013 ||
|-
|{{Państwo|Kuwejt}} || emirat|| konstytucyjna || Sabah || [[Emirowie Kuwejtu|emir]]|| [[Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah]] || || 2023 || 
|-
|{{Państwo|Lesotho}} || królestwo || konstytucyjna || Moshesh|| [[Królowie Lesotho|król]] || [[Letsie III]] || [[Plik:King_Letsie_III_at_the_Enthronement_of_Naruhito_(1).jpg|60px]] || 1996 || [[Lerotholi Seeiso]]
|-
|{{Państwo|Liechtenstein}}|| księstwo|| konstytucyjna || [[Liechtensteinowie]]|| [[Książęta Liechtensteinu|ksiażę]] || [[Jan Adam II Liechtenstein|Jan Adam II]]<ref>Faktycznie sprawami bieżącymi Liechtensteinu zajmuje się koregent [[Alojzy Liechtenstein (regent)|Alojzy Liechtenstein]], syn i następca tronu.</ref> || [[Plik:Fürst Hans-Adam II. von und zu Liechtenstein (cropped).jpg|60px]] || 1989 || [[Alojzy Liechtenstein (regent)]]
|-
|{{Państwo|Luksemburg}} || [[wielkie księstwo]] || parlamentarna|| [[Burbonowie]]<ref><br />[[Genealogia Burbonów#Genealogia książęcej dynastii Burbonów Parmeńskich|Linia Parmeńska]] dynastii Burbonów</ref> ||[[Wielcy książęta Luksemburga|wielki ksiażę]] ||[[Henryk (wielki książę Luksemburga)|Henryk]] || [[Plik:Henri of Luxembourg (2009).jpg|60px]] || 2000 || [[Wilhelm (następca tronu Luksemburga)|Wilhelm]]
|-
|{{Państwo|Malezja}} || federacja sułtanatów<ref>Yang di-Pertuan Agong (tytuł głowy państwa Malezji zwyczajowo tłumaczony jako „król”, wybierany jest na 5 letnią kadencje spośród władców dziewięciu stanów-sułtanatów.</ref>|| parlamentarna || ''monarchia elekcyjna'' || [[Yang di-Pertuan Agong|Yang di-Pertuan Agong ''(król)'']] || [[Ibrahim ibni Almarhum]]<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.rulers.org/2024-01.html|tytuł=January 2024|opublikowany=rulers.org|data dostępu=2024-07-27}}</ref> || || 2024 ||  
|-
|{{Państwo|Maroko}} || królestwo || konstytucyjna || [[Dynastia Alawitów|Alawici]] || [[Władcy Maroka|król]] || [[Muhammad VI (Alawici)|Mohamed VI]] || [[Plik:King_Mohammed_VI_of_Morocco,_Africa_Forum_Summit_2015_(cropped).jpg|60px]] || 1999 || [[Maulaj Hasan|Mulaj Hassan]]
|-
|{{Państwo|Monako}}|| księstwo || konstytucyjna || [[Grimaldi (rodzina)|Grimaldi]] || [[Władcy Monako|książę]] || [[Albert II Grimaldi|Albert II]] || [[Plik:Albert II Monaco (2008).jpg|60px]] || 2005 || [[Jakub (markiz Baux)|Jakub Grimaldi]]
|-
|{{Państwo|Norwegia}} || królestwo|| konstytucyjna || [[Glücksburgowie]] || [[Władcy Norwegii|król]] || [[Harald V]] || [[Plik:Harald V Norge.jpg|60px]] ||1991 || [[Haakon (książę Norwegii)|Haakon Magnus Glücksburg]]
|-
|{{Państwo|Nowa Zelandia}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie|| [[Monarcha Nowej Zelandii|król]] || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Patsy Reddy]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
| {{Państwo|Oman}} || sułtanat || absolutna || Al 'Bu Sa'id || [[Sułtani Omanu|sułtan]] ||[[Hajsam ibn Tarik Al Sa’id]]|| [[Plik:Haitham bin Tariq Al Said.jpg|60px]] || 2020 || [[Zi Jazan ibn Hajsam Al Sa’id]]
|-
|{{Państwo|Papua-Nowa Gwinea}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie|| król ||Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Bob Dadae]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Saint Kitts i Nevis}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie|| król || Karol III<ref>króla reprezentuje gubernator generalny [[Samuel Weymouth Tapley Seaton]]</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Saint Lucia}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie|| król || Karol III<ref>króla reprezentuje gubernator generalny [[Neville Cenac]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Saint Vincent i Grenadyny}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna ||Windsorowie || król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Frederick Ballantyne]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Samoa}} || królestwo (''dyskusyjne'')<ref>O le Ao o le Malo – tytuł głowy państwa Samoa. Tłumaczenie w przybliżeniu brzmi: „szef rządu”. Pełni on głównie funkcję reprezentacyjne. Gdy Samoa ogłosiło niepodległość w 1962 roku, dwaj o le Ao o le Malo zostali powołani na urząd dożywotnio – Malietoa Tanumafili II i Tupua Tamasese Mea'ole. Po śmierci Tupua Tamasese Mea'ole w 1963 roku Malietoa Tanumafili II pozostał jedynym o le Ao o le Malo i pełnił tę funkcję do śmierci w 2007 roku. Jego następca został wybrany spośród czterech żyjących wielkich wodzów na pięcioletnią kadencję przez parlament. Konstytucja Samoa nie precyzuje, czy o le Ao o le Malo powinien być uznawany za prezydenta, a kraj za republikę, czy za króla, a kraj za monarchię. Za republiką przemawia pięcioletnia kadencja oraz wybór głowy państwa przez parlament. Jednak dożywotnie sprawowanie urzędu przez dwóch pierwszych o le Ao o le Malo oraz tytułowanie głowy państwa Jego Wysokość są cechami charakterystycznymi dla monarchii dlatego przyjęło się Samoa określać jako monarchię a O le Ao o le Malo jako króla.</ref>|| konstytucyjna || ''monarchia elekcyjna'' ||[[O le Ao o le Malo]] || [[Tuimalealiʻifano Vaʻaletoa Sualauvi II]] || [[Plik:Va'aleto'a Sualauvi II profile (cropped).png|60px]] || 2017 || ''z wyboru''
|-
|{{Państwo|Szwecja}} || królestwo || parlamentarna ||[[Bernadotte]] || [[Władcy Szwecji|król]]|| [[Karol XVI Gustaw]] || [[Plik:King Carl XVI Gustaf at National Day 2009 Cropped.png|60px]] || 1973 || [[Wiktoria Bernadotte]], księżna [[Västergötland]]
|-
|{{Państwo|Tajlandia}} || królestwo || parlamentarna || [[Dynastia Chakri|Czakri]] || [[Władcy Tajlandii|król]]||[[Maha Vajiralongkorn|Rama X]] || [[Plik:King_Rama_X_official_(crop)_2.png|60px]] || 2016 ||[[Dipangkorn Rasmijoti]]
|-
|{{Państwo|Tonga}} || królestwo || konstytucyjna ||Tupou || [[Królowie Tonga|król]] || [[Tupou VI]]<ref>Pełne imię: Aho’eitu ’Unuaki-’o-Tonga Tuku’aho Tupou VI</ref> || [[Plik:Ulukalala Lavaka Ata.jpg|60px]] || 2012 || [[Siaosi Manumataongo ʻAlaivahamamaʻo ʻAhoʻeitu Konstantin Tukuʻaho|Siaosi Manumataongo, Ulukalala]]
|-
|{{Państwo|Tuvalu}}* || królestwo || parlamentarna || Windsorowie || król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Iakoba Italeli]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|[[Stolica Apostolska]]<ref name="w">[[Watykan]] i [[Stolica Apostolska]] – stanowią państwa (suwerenne podmioty prawa międzynarodowego) o ustroju teokratycznym złączone ze sobą ścisłą [[unia personalna|unią personalną]] i funkcjonalną. Ich głową jest [[Papież]], w imieniu którego władze w Państwie Watykan sprawuje [[Gubernatorat Państwa Watykańskiego|Prezydent Gubernatoratu]]</ref>|| podmiot prawa międzynarodowego || rowspan=2 | absolutna || ''monarchia elekcyjna''<ref name="ww">Monarchią elekcyjną jest Stolica Apostolska - papież jest wybierany na konklawe, zostaje równocześnie głową Państwa Watykan na mocy unii personalnej łączącej oba podmioty.</ref>|| [[papież]] ||rowspan=2 |[[Franciszek (papież)|Franciszek]]|| rowspan=2 | [[Plik:Pope Francis in March 2013 (cropped).jpg|60px]] || rowspan=2 |2013 || rowspan=2 | ''brak''
|-
| {{Państwo|Watykan}}<ref name="w"/> || państwo kościelne || ''z urzędu''<ref name="ww"/> ||[[Poczet papieży#XX wiek|Suweren]]<ref>Suweren Państwa Miasto Watykan – oficjalny tytuł papieża jako głowy Państwa Watykańskiego</ref>
|-
|{{Państwo|Wielka Brytania}}<ref>Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej</ref> || królestwo|| parlamentarna || Windsorowie|| król ||Karol III || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
|{{Państwo|Wyspy Salomona}}* || królestwo<br />''Commonwealth realm'' || parlamentarna || Windsorowie || król || Karol III<ref>Króla reprezentuje gubernator generalny [[Frank Kabui]].</ref> || [[Plik:Prince_Charles_in_Aotearoa_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || Wilhelm, książę Walii i Cambridge
|-
| {{flaga|Zakon Maltański}} [[Zakon Maltański]] || państwo zakonne<ref>Zakon Maltański uznawany jest za podmiot prawa międzynarodowego na równi z państwami i organizacjami międzynarodowymi. Jego dwie rzymskie nieruchomości i jedna na Malcie posiadają status eksterytorialny. Zakon jest stroną umów międzynarodowych, utrzymuje stosunki dyplomatyczne, bierze udział w konferencjach międzynarodowych i działa w różnych organizacjach jako obserwator. Stanowi suwerenne państwo i jest oficjalnie uznawany przez rządy 92 państw na świecie (w tym Polskę), przy których posiada on swoich ambasadorów.</ref> || konstytucyjna || ''monarchia elekcyjna'' || [[Wielcy mistrzowie zakonu joannitów|wielki mistrz]] || [[John T. Dunlap]] || [[Plik:Fra_John_Dunlap_in_Lourdes_2023.jpg|60px]] || 2023 || ''brak''
|-
|{{państwo|Zjednoczone Emiraty Arabskie}} || federacja emiratów<br />|| konstytucyjna || ''monarchia elekcyjna''<br />''(sporne)''<ref>Formalnie głowa Zjednoczonych Emiratów Arabskich nosi tytuł „prezydenta” (odpowiadający republice) i jest wybierana przez Federalną Radę Najwyższą na 5 letnią kadencję, jednak w praktyce władza przechodzi z ojca na syna (emirów [[Abu Zabi (emirat)|Abu Zabi]]) i jest dziedziczna.</ref> || [[Prezydenci Zjednoczonych Emiratów Arabskich|Prezydent]]<ref>Oficjalny tytuł głowy państwa ZEA, w praktyce jest on monarchą (zob. wyżej).</ref> || [[Muhammad ibn Zajid Al Nahajjan]] || [[Plik:Mohammed_bin_Zayed_Al_Nahyan_-_2021_(51683733605)_(cropped).jpg|60px]] || 2022 || ''brak''
|}

=== Tytularna monarchia ===
{{Państwo|Fidżi}} – Tytuł królewski „Tui Viti” tradycyjnie przysługuje od 1878 monarchom brytyjskim. Mimo że 1987 Fidżi zostało ogłoszone republiką z prezydentem na czele, Wielka Rada Wodzów Plemiennych (80 dziedzicznych fidżyjskich wodzów plemiennych) honorowo uznawała królową Elżbietę II jako „Tui Viti” bez realnej władzy w Fidżi<ref>[https://archive.is/20130103015647/www.highbeam.com/doc/1P2-4914307.html Fiji votes to make Queen `supreme tribal chief' – The Independent (London, England) | HighBeam Research]</ref>. Sama królowa nie rościła sobie prawa do tego tytułu pozostawiając tę kwestię decyzji obywateli Fidżi.

== Monarchie – części składowe federacji ==
=== Monarchie w ZEA ===
'''Władcy poszczególnych emiratów Zjednoczonych Emiratów Arabskich'''
* [[Szardża (emirat)|Szardża]] – [[Sultan III ibn Muhammad al-Kasimi|Sultan III ibn Muhammad Al-Qasimi]] – od 1972
* [[Fudżajra (emirat)|Fudżajra]] – [[Hamad I ibn Muhammad asz-Szarki]] – od 1974
* [[Adżman (emirat)|Adżman]] – [[Humajd V ibn Raszid an-Nu’ajmi|Humajd V ibn Raszid Al Nuaimi]] – od 1981
* [[Abu Zabi (emirat)|Abu Zabi]] – [[Muhammad ibn Zajid Al Nahajjan]] – od 2022
* [[Dubaj (emirat)|Dubaj]] – [[Muhammad ibn Raszid Al Maktum|Muhammad ibn Raszid al-Maktum]] – od 2006
* [[Umm al-Kajwajn (emirat)|Umm al-Kajwajn]] – [[Sa’ud ibn Raszid al-Mu’alla|Saud ibn Rashid Al Mu'alla]] od 2009
* [[Ras al-Chajma (emirat)|Ras al-Chajma]] – [[Sa’ud ibn Sakr al-Kasimi|Saud ibn Sakr al-Kasimi]] od 2010

=== Monarchie w Malezji ===
'''Władcy stanów w Malezji'''
* [[Terengganu]] – [[Tuanku Mizan Zainal Abidin]] – od 1998
* [[Perlis]] – [[Tuanku Syed Sirajuddin]] – od 2001
* [[Selangor]] – [[Szaraf ad-Din Idrys Szach]] – od 2001
* [[Negeri Sembilan]] – [[Tuanku Mukhriz]] – od 2008
* [[Johor]] – [[Ibrahim Ismail]] – od 2010
* [[Kelantan]] – [[Muhammad V Faris Petra]] – od 2010
* [[Perak]] – [[Nazrin Shah]] – od 2014
* [[Kedah]] – [[Sallehuddin]] – od 2017
* [[Pahang]] – [[Tengku Abdullah]] – od 2019

== Monarchie plemienne ==
W kilku państwach Afryki oraz w Indonezji i na Oceanii istnieją tradycyjne monarchie plemienne niemające charakteru państwowego.

Są to m.in.:
* [[Ghana]]: [[Aszanti]], [[Dagomba (państwo)|Dagomba]]
* [[Uganda]]: [[Ankole]], [[Buganda]], [[Bunyoro]], [[Busoga]], [[Rwenzururu]], [[Toro (Uganda)|Toro]]
* [[Wallis i Futuna]]: [[Alo]], [[Sigave]], [[Uvea]]
* [[Nowa Zelandia]]: [[Maorysi]]
* [[Indonezja]]: [[Yogyakarta (okręg)|Yogyakarta]]
* [[Południowa Afryka]]: [[Zululand]]
* [[Nigeria]]: [[Kalifat Sokoto|Sokoto]], [[Królestwo Benin|Benin]], [[Oyo (państwo)|Oyo]]

== ''Quasimonarchie'' ==
Współcześnie niektóre państwa rządzone metodami dyktatorskimi lub autorytarnymi mimo iż formalnie są republikami są uważane za quasi-monarchie<ref>[http://www.pajiba.com/book_reviews/book-review-nothing-to-envy-ordinary-lives-in-north-korea-by-barbara-demick.php Book Review: „Nothing to Envy: Ordinary Lives in North Korea” by Barbara Demick]</ref>. Wynika to z faktu sukcesji władzy w obrębie jednej rodziny, która stoi na czele państwa tak jak to dzieje się w dziedzicznych monarchiach. Przykłady ''quasi-monarchii'':

{| class="wikitable"
|-
! Państwo !! Tytuł głowy<br />państwa !! Poprzednia głowa państwa !! Rok przekazania władzy !! Relacja następcy<br />wobec poprzednika !! Aktualna głowa państwa
|-
| {{Państwo|Azerbejdżan}} ||[[Prezydenci Azerbejdżanu|Prezydent]]|| [[Heydər Əliyev|Hejdar Alijew]] || 2003 || syn || [[İlham Əliyev|Ilham Alijew]]<ref>http://wiadomosci.wp.pl/prezydent-azerbejdzanu-ilham-alijew-dziedzic-dynastii-6078996452201089a
Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew – dziedzic dynastii</ref>
|-
| {{Państwo|Czad}} || [[Prezydenci Czadu|Prezydent]] || [[Idriss Déby]] || 2021 || syn || [[Mahamat Déby Itno]]<ref>Przewodniczący Tymczasowej Rady Wojskowej</ref>
|-
| {{Państwo|Dżibuti}} || [[Prezydenci Dżibuti|Prezydent]] || [[Hasan Guled Aptidon]] || 1999 || siostrzeniec || [[Ismail Omar Guelleh]]
|-
| {{Państwo|Korea Północna}} || [[Przywódcy Korei Północnej|Najwyższy Przywódca]] || [[Kim Ir Sen]]<ref>1972-1994 Prezydent</ref><br />[[Kim Dzong Il]]<ref>1998- 2011 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej</ref> || 1994–1998<br />2011–2012|| syn<br />wnuk<ref>KRLD to jedyna quasimonarchia, w której sukcesja nastąpiła w trzecim pokoleniu.</ref> || [[Kim Dzong Un]]<ref>Od 2012 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej</ref><ref>[http://dyplomacjafm.blox.pl/2011/12/Po-smierci-Kim-Dzong-Ila-Nowa-stara-Korea-Polnocna.html Po śmierci Kim Dzong Ila: Nowa-stara Korea Północna] W sierpniu 2013 [[Partia Pracy Korei]] oficjalnie zapisała w swoich głównych zasadach, że władza w państwie będzie dziedziczona przez dynastię Baekdu.</ref>
|-
| {{Państwo|Syria}} || [[Prezydenci Syrii|Prezydent]] || [[Hafiz al-Asad|Hafiz al-Assad]] || 2000 || syn || [[Baszszar al-Asad]]
|-
| {{Państwo|Togo}} || [[Prezydenci Togo|Prezydent]] || [[Gnassingbé Eyadéma]] || 2005 || syn || [[Faure Gnassingbé]]
|-
| {{Państwo|Turkmenistan}} || [[Prezydenci Turkmenistanu|Prezydent]] || [[Gurbanguly Berdimuhamedow]] || 2022 || syn || [[Serdar Berdimuhamedow]]
|-
|}

* {{Państwo|Gwinea Równikowa}}. Urzędujący od 1979 r. przywódca państwa (prezydent od 1987) [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]] jest poważnie chory i na sukcesora typowany jest jego syn [[Teodorín Nguema Obiang]]

== Zobacz też ==
* [[Lista szefów państw i rządów]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Monarchia}}
{{Monarchowie świata}}

[[Kategoria:Monarchie|*]]
[[Kategoria:Listy związane z polityką]]