Lista istniejących monarchii

Lista istniejących monarchii przedstawia współczesne byty prawne o ustroju monarchicznym, ich typy, a także obecnie panujących władców (monarchów).

Monarchie suwerenne[edytuj | edytuj kod]

Istniejące formy monarchii[edytuj | edytuj kod]

Państwa oznaczone gwiazdką (*) to państwa w unii personalnej ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej: „Commonwealth realms” (15), New Zealand Realm (2) i Dependencje brytyjskiej korony (3) – gdzie króla reprezentuje gubernator.

Państwo	forma monarchii	ustrój monarchii	dynastia^[1] lub monarchia elekcyjna	tytuł monarchy	panujący	od	następca tronu (imię i tytuł)
Afganistan	emirat	teokracja islamska	monarchia elekcyjna	emir	Hajbatullah Achundzada	2021	brak
Andora	księstwo	parlamentarna	monarchia elekcyjna/z urzędu^[2]	Współksiążę francuski^[3]	Emmanuel Macron^[4]	2017	brak
Andora	księstwo	parlamentarna	monarchia elekcyjna/z urzędu^[2]	współksiążę episkopalny^[5]	Joan Enric Vives Sicília^[6]	2003	brak
Antigua i Barbuda*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie^[7]	król	Karol III^[8]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Arabia Saudyjska	królestwo	absolutna	Saudowie	król	Salman ibn Abd al-Aziz as-Saud	2015	Muhammad ibn Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud
Australia*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[9]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Bahrajn	królestwo	konstytucyjna	al-Chalifa	król	Hamad ibn Isa al-Chalifa	1999	Salman bin Hamad bin Isa Al Khalifa
Bahamy*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[10]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Belgia	królestwo	parlamentarna	Koburgowie	król	Filip I	2013	Elżbieta, księżna Brabancji
Belize*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[11]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Bhutan	królestwo	konstytucyjna	Wangchuck	król	Jigme Khesar Namgyel Wangchuck	2006	Jigme Namgyel Wangchuck
Brunei	sułtanat	absolutna	Bolkiah	sułtan	Hassanal Bolkiah	1967	Al-Muhtadee Billah
Dania (Wspólnotowe Królestwo Danii)^[12]	królestwo	konstytucyjna	Glücksburgowie	królowa	Małgorzata II	1972	Fryderyk, hrabia Monpezat
Eswatini	królestwo	absolutna	Dlamini	1.król 2.królowa-matka	1.Mswati III 2.Ntombi^[13]	1986
Grenada*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[14]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Guernsey	księstwo Dependencja korony brytyjskiej^[15]	parlamentarna	Windsorowie	Książę Normandii^[16]	Karol III^[17]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Hiszpania	królestwo	parlamentarna	Burbonowie	król^[18]	Filip VI	2014	Eleonora, księżna Asturii
Holandia (Królestwo Niderlandów)^[19]	królestwo	parlamentarna	Oranje-Nasau	król	Wilhelm Aleksander	2013	Katarzyna Amalia, księżniczka Oranii
Jamajka*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[20]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Japonia	cesarstwo	parlamentarna	—	cesarz	Naruhito	2019	Akishino
Jersey	księstwo Dependencja korony brytyjskiej	parlamentarna	Windsorowie	Książę Normandii^[16]	Karol III^[21]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Jordania	królestwo	konstytucyjna	Haszymici	król	Abd Allah II ibn Husajn	1999	Husajn ibn al-Abdullah
Kambodża	królestwo	konstytucyjna	Norodom	król	Norodom Sihamoni	2004
Kanada*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[22]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Katar	emirat	absolutna	Al Sani	emir	Tamim ibn Hamad Al Sani	2013
Kuwejt	emirat	konstytucyjna	Sabah	emir	Nawwaf al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah	2020	Miszal al-Ahmad al-Dżabir as-Sabah
Lesotho	królestwo	konstytucyjna	Moshesh	król	Letsie III	1996	Lerotholi Seeiso
Liechtenstein	księstwo	konstytucyjna	Liechtensteinowie	ksiażę	Jan Adam II^[23]	1989	Alojzy Liechtenstein (regent)
Luksemburg	wielkie księstwo	parlamentarna	Burbonowie^[24]	wielki ksiażę	Henryk	2000	Wilhelm
Malezja	federacja sułtanatów^[25]	parlamentarna	monarchia elekcyjna	Yang di-Pertuan Agong (król)	Tengku Abdullah	2019
Wyspa Man	królestwo Dependencja korony brytyjskiej	parlamentarna	Windsorowie	Król, Pan Man^[26]	Karol III^[27]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Maroko	królestwo	konstytucyjna	Alawici	król	Mohamed VI	1999	Mulaj Hassan
Monako	księstwo	konstytucyjna	Grimaldi	książę	Albert II	2005	Jakub Grimaldi
Niue	królestwo New Zealand Realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[28]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Norwegia	królestwo	parlamentarna	Glücksburgowie	król	Harald V	1991	Haakon Magnus Glücksburg
Nowa Zelandia*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[29]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Oman	sułtanat	absolutna	Al 'Bu Sa'id	sułtan	Hajsam ibn Tarik Al Sa’id	2020	Zi Jazan ibn Hajsam Al Sa’id
Papua-Nowa Gwinea*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[30]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Saint Kitts i Nevis*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[31]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Saint Lucia*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[32]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Saint Vincent i Grenadyny*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[33]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Samoa	królestwo (dyskusyjne)^[34]	konstytucyjna	monarchia elekcyjna	O le Ao o le Malo	Tuimalealiʻifano Vaʻaletoa Sualauvi II	2017	z wyboru
Szwecja	królestwo	parlamentarna	Bernadotte	król	Karol XVI Gustaw	1973	Wiktoria Bernadotte, księżna Västergötland
Tajlandia	królestwo	parlamentarna	Czakri	król	Rama X	2016	Dipangkorn Rasmijoti
Tonga	królestwo	konstytucyjna	Tupou	król	Tupou VI^[35]	2012	Siaosi Manumataongo, Ulukalala
Tuvalu*	królestwo	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[36]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Stolica Apostolska^[37]	podmiot prawa międzynarodowego	absolutna	monarchia elekcyjna^[38]	papież	Franciszek	2013	brak
Watykan^[37]	państwo kościelne	absolutna	z urzędu^[38]	Suweren^[39]	Franciszek	2013	brak
Wielka Brytania^[40]	królestwo	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Wyspy Cooka	królestwo New Zealand Realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[41]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Wyspy Salomona*	królestwo Commonwealth realm	parlamentarna	Windsorowie	król	Karol III^[42]	2022	Wilhelm, książę Walii i Cambridge
Zakon Maltański	państwo zakonne^[43]	konstytucyjna	monarchia elekcyjna	wielki mistrz	John T. Dunlap	2023	brak
Zjednoczone Emiraty Arabskie	federacja emiratów	konstytucyjna	monarchia elekcyjna (sporne)^[44]	Prezydent^[45]	Muhammad ibn Zajid Al Nahajjan	2022	brak

Tytularna monarchia[edytuj | edytuj kod]

Fidżi – Tytuł królewski „Tui Viti” tradycyjnie przysługuje od 1878 monarchom brytyjskim. Mimo że 1987 Fidżi zostało ogłoszone republiką z prezydentem na czele, Wielka Rada Wodzów Plemiennych (80 dziedzicznych fidżyjskich wodzów plemiennych) honorowo uznawała królową Elżbietę II jako „Tui Viti” bez realnej władzy w Fidżi^[46]. Sama królowa nie rościła sobie prawa do tego tytułu pozostawiając tę kwestię decyzji obywateli Fidżi.

Monarchie – części składowe federacji[edytuj | edytuj kod]

Monarchie w ZEA[edytuj | edytuj kod]

Władcy poszczególnych emiratów Zjednoczonych Emiratów Arabskich

Szardża – Sultan III ibn Muhammad Al-Qasimi – od 1972
Fudżajra – Hamad I ibn Muhammad asz-Szarki – od 1974
Adżman – Humajd V ibn Raszid Al Nuaimi – od 1981
Abu Zabi – Muhammad ibn Zajid Al Nahajjan – od 2022
Dubaj – Muhammad ibn Raszid al-Maktum – od 2006
Umm al-Kajwajn – Saud ibn Rashid Al Mu'alla od 2009
Ras al-Chajma – Saud ibn Sakr al-Kasimi od 2010

Monarchie w Malezji[edytuj | edytuj kod]

Władcy stanów w Malezji

Terengganu – Tuanku Mizan Zainal Abidin – od 1998
Perlis – Tuanku Syed Sirajuddin – od 2001
Selangor – Szaraf ad-Din Idrys Szach – od 2001
Negeri Sembilan – Tuanku Mukhriz – od 2008
Johor – Ibrahim Ismail – od 2010
Kelantan – Muhammad V Faris Petra – od 2010
Perak – Nazrin Shah – od 2014
Kedah – Sallehuddin – od 2017
Pahang – Tengku Abdullah – od 2019

Monarchie plemienne[edytuj | edytuj kod]

W kilku państwach Afryki oraz w Indonezji i na Oceanii istnieją tradycyjne monarchie plemienne niemające charakteru państwowego.

Są to m.in.:

Ghana: Aszanti, Dagomba
Uganda: Ankole, Buganda, Bunyoro, Busoga, Rwenzururu, Toro
Wallis i Futuna: Alo, Sigave, Uvea
Nowa Zelandia: Maorysi
Indonezja: Yogyakarta
Południowa Afryka: Zululand
Nigeria: Sokoto, Benin, Oyo

Quasimonarchie[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie niektóre państwa rządzone metodami dyktatorskimi lub autorytarnymi mimo iż formalnie są republikami są uważane za quasi-monarchie^[47]. Wynika to z faktu sukcesji władzy w obrębie jednej rodziny, która stoi na czele państwa tak jak to dzieje się w dziedzicznych monarchiach. Przykłady quasi-monarchii:

Państwo	Tytuł głowy państwa	Poprzednia głowa państwa	Rok przekazania władzy	Relacja następcy wobec poprzednika	Aktualna głowa państwa
Azerbejdżan	Prezydent	Hejdar Alijew	2003	syn	Ilham Alijew^[48]
Czad	Prezydent	Idriss Déby	2021	syn	Mahamat Déby Itno^[49]
Dżibuti	Prezydent	Hasan Guled Aptidon	1999	siostrzeniec	Ismail Omar Guelleh
Korea Północna	Najwyższy Przywódca	Kim Ir Sen^[50] Kim Dzong Il^[51]	1994–1998 2011–2012	syn wnuk^[52]	Kim Dzong Un^[53]^[54]
Syria	Prezydent	Hafiz al-Assad	2000	syn	Baszszar al-Asad
Togo	Prezydent	Gnassingbé Eyadéma	2005	syn	Faure Gnassingbé
Turkmenistan	Prezydent	Gurbanguly Berdimuhamedow	2022	syn	Serdar Berdimuhamedow

Gwinea Równikowa. Urzędujący od 1979 r. przywódca państwa (prezydent od 1987) Teodoro Obiang Nguema Mbasogo jest poważnie chory i na sukcesora typowany jest jego syn Teodorín Nguema Obiang

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Lista szefów państw i rządów

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ W przypadku monarchii dziedzicznej.
↑ Andora nie jest monarchią elekcyjną w pełnym znaczeniu tego słowa, gdyż Współksiążę francuski, którym jest prezydent Francji, pochodzi z wyborów przeprowadzanych na terenie Francji, nie Andory, natomiast Współksiążę episkopalny – biskup Seo de Urgel pochodzi z nominacji papieża
↑ Prezydent Francji.
↑ Reprezentowany przez przedstawiciela – Patrick Strzoda.
↑ Biskup Seo de Urgel w Hiszpanii
↑ Reprezentuje go przedstawiciel – Josep Maria Mauri.
↑ Windsorowie – oficjalna nazwa linii angielskiej dynastii Saksonia-Coburg-Gotha od 1917.
↑ Króla reprezentuje gubernator Rodney Williams.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny David Hurley.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Marguerite Pindling
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Froyla Tzalam.
↑ Grenlandia i Wyspy Owcze choć posiadają bardzo szeroką autonomię (np. nie należą do UE), razem z Danią tworzą Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet).
↑ Ntombi – królowa-matka, współpanująca – z tytułem „Indovukazi” („Wielka Słonica”)
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Cécile La Grenade.
↑ W ramach Guernsey – dependencja Sark, jest monarchią z seniorem na czele i lennem króla Anglii.
↑ ^a ^b „Książę Normandii” oficjalny tytuł monarchy brytyjskiego na Wyspach Normandzkich (bez względu na płeć) http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx
↑ Króla reprezentuje gubernator porucznik Ian Corder.
↑ W pełnej tytulaturze króla Hiszpanii po słowach Z Bożej łaski król Hiszpanii znajdują się m.in. tytuły król Portugalii i arcyksiążę Austrii, które są pozostałościami po czasach historycznego panowania władców Hiszpanii w tych państwach i nie stanowią obecnie podstawy do żadnych roszczeń o koronę.
↑ Holandia to de facto nazwa Królestwa Niderlandów. De iure Holandia stanowi europejską część Królestwa Niderlandów w skład którego wchodzą również Aruba, Curaçao i Sint Maarten.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Patrick Allen.
↑ Króla reprezentuje gubernator porucznik Stephen Dalton.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalna Julie Payette.
↑ Faktycznie sprawami bieżącymi Liechtensteinu zajmuje się koregent Alojzy Liechtenstein, syn i następca tronu.
↑
Linia Parmeńska dynastii Burbonów
↑ Yang di-Pertuan Agong (tytuł głowy państwa Malezji zwyczajowo tłumaczony jako „król”, wybierany jest na 5 letnią kadencje spośród władców dziewięciu stanów-sułtanatów.
↑ Monarcha brytyjski jest tytułowany na Man jako „król/królowa, Lord/Pani Man”.
↑ Króla reprezentuje gubernator porucznik Richard Gozney.
↑ Króla reprezentuje wysoki komisarz Ross Ardern.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Patsy Reddy.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Bob Dadae.
↑ króla reprezentuje gubernator generalny Samuel Weymouth Tapley Seaton
↑ króla reprezentuje gubernator generalny Neville Cenac.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Frederick Ballantyne.
↑ O le Ao o le Malo – tytuł głowy państwa Samoa. Tłumaczenie w przybliżeniu brzmi: „szef rządu”. Pełni on głównie funkcję reprezentacyjne. Gdy Samoa ogłosiło niepodległość w 1962 roku, dwaj o le Ao o le Malo zostali powołani na urząd dożywotnio – Malietoa Tanumafili II i Tupua Tamasese Mea'ole. Po śmierci Tupua Tamasese Mea'ole w 1963 roku Malietoa Tanumafili II pozostał jedynym o le Ao o le Malo i pełnił tę funkcję do śmierci w 2007 roku. Jego następca został wybrany spośród czterech żyjących wielkich wodzów na pięcioletnią kadencję przez parlament. Konstytucja Samoa nie precyzuje, czy o le Ao o le Malo powinien być uznawany za prezydenta, a kraj za republikę, czy za króla, a kraj za monarchię. Za republiką przemawia pięcioletnia kadencja oraz wybór głowy państwa przez parlament. Jednak dożywotnie sprawowanie urzędu przez dwóch pierwszych o le Ao o le Malo oraz tytułowanie głowy państwa Jego Wysokość są cechami charakterystycznymi dla monarchii dlatego przyjęło się Samoa określać jako monarchię a O le Ao o le Malo jako króla.
↑ Pełne imię: Aho’eitu ’Unuaki-’o-Tonga Tuku’aho Tupou VI
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Iakoba Italeli.
↑ ^a ^b Watykan i Stolica Apostolska – stanowią państwa (suwerenne podmioty prawa międzynarodowego) o ustroju teokratycznym złączone ze sobą ścisłą unią personalną i funkcjonalną. Ich głową jest Papież, w imieniu którego władze w Państwie Watykan sprawuje Prezydent Gubernatoratu
↑ ^a ^b Monarchią elekcyjną jest Stolica Apostolska - papież jest wybierany na konklawe, zostaje równocześnie głową Państwa Watykan na mocy unii personalnej łączącej oba podmioty.
↑ Suweren Państwa Miasto Watykan – oficjalny tytuł papieża jako głowy Państwa Watykańskiego
↑ Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
↑ Króla reprezentuje Przedstawiciel Króla Tom Marsters.
↑ Króla reprezentuje gubernator generalny Frank Kabui.
↑ Zakon Maltański uznawany jest za podmiot prawa międzynarodowego na równi z państwami i organizacjami międzynarodowymi. Jego dwie rzymskie nieruchomości i jedna na Malcie posiadają status eksterytorialny. Zakon jest stroną umów międzynarodowych, utrzymuje stosunki dyplomatyczne, bierze udział w konferencjach międzynarodowych i działa w różnych organizacjach jako obserwator. Stanowi suwerenne państwo i jest oficjalnie uznawany przez rządy 92 państw na świecie (w tym Polskę), przy których posiada on swoich ambasadorów.
↑ Formalnie głowa Zjednoczonych Emiratów Arabskich nosi tytuł „prezydenta” (odpowiadający republice) i jest wybierana przez Federalną Radę Najwyższą na 5 letnią kadencję, jednak w praktyce władza przechodzi z ojca na syna (emirów Abu Zabi) i jest dziedziczna.
↑ Oficjalny tytuł głowy państwa ZEA, w praktyce jest on monarchą (zob. wyżej).
↑ Fiji votes to make Queen `supreme tribal chief' – The Independent (London, England) | HighBeam Research
↑ Book Review: „Nothing to Envy: Ordinary Lives in North Korea” by Barbara Demick
↑ http://wiadomosci.wp.pl/prezydent-azerbejdzanu-ilham-alijew-dziedzic-dynastii-6078996452201089a Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew – dziedzic dynastii
↑ Przewodniczący Tymczasowej Rady Wojskowej
↑ 1972-1994 Prezydent
↑ 1998- 2011 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej
↑ KRLD to jedyna quasimonarchia, w której sukcesja nastąpiła w trzecim pokoleniu.
↑ Od 2012 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej
↑ Po śmierci Kim Dzong Ila: Nowa-stara Korea Północna W sierpniu 2013 Partia Pracy Korei oficjalnie zapisała w swoich głównych zasadach, że władza w państwie będzie dziedziczona przez dynastię Baekdu.

[1] W przypadku monarchii dziedzicznej.

[2] Andora nie jest monarchią elekcyjną w pełnym znaczeniu tego słowa, gdyż Współksiążę francuski, którym jest prezydent Francji, pochodzi z wyborów przeprowadzanych na terenie Francji, nie Andory, natomiast Współksiążę episkopalny – biskup Seo de Urgel pochodzi z nominacji papieża

[3] Prezydent Francji.

[4] Reprezentowany przez przedstawiciela – Patrick Strzoda.

[5] Biskup Seo de Urgel w Hiszpanii

[6] Reprezentuje go przedstawiciel – Josep Maria Mauri.

[7] Windsorowie – oficjalna nazwa linii angielskiej dynastii Saksonia-Coburg-Gotha od 1917.

[8] Króla reprezentuje gubernator Rodney Williams.

[9] Króla reprezentuje gubernator generalny David Hurley.

[10] Króla reprezentuje gubernator generalny Marguerite Pindling

[11] Króla reprezentuje gubernator generalny Froyla Tzalam.

[12] Grenlandia i Wyspy Owcze choć posiadają bardzo szeroką autonomię (np. nie należą do UE), razem z Danią tworzą Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet).

[13] Ntombi – królowa-matka, współpanująca – z tytułem „Indovukazi” („Wielka Słonica”)

[14] Króla reprezentuje gubernator generalny Cécile La Grenade.

[15] W ramach Guernsey – dependencja Sark, jest monarchią z seniorem na czele i lennem króla Anglii.

[royal.gov.uk-16] „Książę Normandii” oficjalny tytuł monarchy brytyjskiego na Wyspach Normandzkich (bez względu na płeć) http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx

[17] Króla reprezentuje gubernator porucznik Ian Corder.

[18] W pełnej tytulaturze króla Hiszpanii po słowach Z Bożej łaski król Hiszpanii znajdują się m.in. tytuły król Portugalii i arcyksiążę Austrii, które są pozostałościami po czasach historycznego panowania władców Hiszpanii w tych państwach i nie stanowią obecnie podstawy do żadnych roszczeń o koronę.

[19] Holandia to de facto nazwa Królestwa Niderlandów. De iure Holandia stanowi europejską część Królestwa Niderlandów w skład którego wchodzą również Aruba, Curaçao i Sint Maarten.

[20] Króla reprezentuje gubernator generalny Patrick Allen.

[21] Króla reprezentuje gubernator porucznik Stephen Dalton.

[22] Króla reprezentuje gubernator generalna Julie Payette.

[23] Faktycznie sprawami bieżącymi Liechtensteinu zajmuje się koregent Alojzy Liechtenstein, syn i następca tronu.

[24] 
Linia Parmeńska dynastii Burbonów

[25] Yang di-Pertuan Agong (tytuł głowy państwa Malezji zwyczajowo tłumaczony jako „król”, wybierany jest na 5 letnią kadencje spośród władców dziewięciu stanów-sułtanatów.

[26] Monarcha brytyjski jest tytułowany na Man jako „król/królowa, Lord/Pani Man”.

[27] Króla reprezentuje gubernator porucznik Richard Gozney.

[28] Króla reprezentuje wysoki komisarz Ross Ardern.

[29] Króla reprezentuje gubernator generalny Patsy Reddy.

[30] Króla reprezentuje gubernator generalny Bob Dadae.

[31] róla reprezentuje gubernator generalny Samuel Weymouth Tapley Seaton

[32] róla reprezentuje gubernator generalny Neville Cenac.

[33] Króla reprezentuje gubernator generalny Frederick Ballantyne.

[34] O le Ao o le Malo – tytuł głowy państwa Samoa. Tłumaczenie w przybliżeniu brzmi: „szef rządu”. Pełni on głównie funkcję reprezentacyjne. Gdy Samoa ogłosiło niepodległość w 1962 roku, dwaj o le Ao o le Malo zostali powołani na urząd dożywotnio – Malietoa Tanumafili II i Tupua Tamasese Mea'ole. Po śmierci Tupua Tamasese Mea'ole w 1963 roku Malietoa Tanumafili II pozostał jedynym o le Ao o le Malo i pełnił tę funkcję do śmierci w 2007 roku. Jego następca został wybrany spośród czterech żyjących wielkich wodzów na pięcioletnią kadencję przez parlament. Konstytucja Samoa nie precyzuje, czy o le Ao o le Malo powinien być uznawany za prezydenta, a kraj za republikę, czy za króla, a kraj za monarchię. Za republiką przemawia pięcioletnia kadencja oraz wybór głowy państwa przez parlament. Jednak dożywotnie sprawowanie urzędu przez dwóch pierwszych o le Ao o le Malo oraz tytułowanie głowy państwa Jego Wysokość są cechami charakterystycznymi dla monarchii dlatego przyjęło się Samoa określać jako monarchię a O le Ao o le Malo jako króla.

[35] Pełne imię: Aho’eitu ’Unuaki-’o-Tonga Tuku’aho Tupou VI

[36] Króla reprezentuje gubernator generalny Iakoba Italeli.

[w-37] Watykan i Stolica Apostolska – stanowią państwa (suwerenne podmioty prawa międzynarodowego) o ustroju teokratycznym złączone ze sobą ścisłą unią personalną i funkcjonalną. Ich głową jest Papież, w imieniu którego władze w Państwie Watykan sprawuje Prezydent Gubernatoratu

[ww-38] Monarchią elekcyjną jest Stolica Apostolska - papież jest wybierany na konklawe, zostaje równocześnie głową Państwa Watykan na mocy unii personalnej łączącej oba podmioty.

[39] Suweren Państwa Miasto Watykan – oficjalny tytuł papieża jako głowy Państwa Watykańskiego

[40] Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

[41] Króla reprezentuje Przedstawiciel Króla Tom Marsters.

[42] Króla reprezentuje gubernator generalny Frank Kabui.

[43] Zakon Maltański uznawany jest za podmiot prawa międzynarodowego na równi z państwami i organizacjami międzynarodowymi. Jego dwie rzymskie nieruchomości i jedna na Malcie posiadają status eksterytorialny. Zakon jest stroną umów międzynarodowych, utrzymuje stosunki dyplomatyczne, bierze udział w konferencjach międzynarodowych i działa w różnych organizacjach jako obserwator. Stanowi suwerenne państwo i jest oficjalnie uznawany przez rządy 92 państw na świecie (w tym Polskę), przy których posiada on swoich ambasadorów.

[44] Formalnie głowa Zjednoczonych Emiratów Arabskich nosi tytuł „prezydenta” (odpowiadający republice) i jest wybierana przez Federalną Radę Najwyższą na 5 letnią kadencję, jednak w praktyce władza przechodzi z ojca na syna (emirów Abu Zabi) i jest dziedziczna.

[45] Oficjalny tytuł głowy państwa ZEA, w praktyce jest on monarchą (zob. wyżej).

[46] Fiji votes to make Queen `supreme tribal chief' – The Independent (London, England) | HighBeam Research

[47] Book Review: „Nothing to Envy: Ordinary Lives in North Korea” by Barbara Demick

[48] ttp://wiadomosci.wp.pl/prezydent-azerbejdzanu-ilham-alijew-dziedzic-dynastii-6078996452201089a Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew – dziedzic dynastii

[49] Przewodniczący Tymczasowej Rady Wojskowej

[50] 1972-1994 Prezydent

[51] 1998- 2011 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej

[52] KRLD to jedyna quasimonarchia, w której sukcesja nastąpiła w trzecim pokoleniu.

[53] Od 2012 Przewodniczący Komisji Obrony Narodowej

[54] Po śmierci Kim Dzong Ila: Nowa-stara Korea Północna W sierpniu 2013 Partia Pracy Korei oficjalnie zapisała w swoich głównych zasadach, że władza w państwie będzie dziedziczona przez dynastię Baekdu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

Modele monarchii	absolutna administracyjna despotyczna feudalna (patrymonialna, stanowa) konstytucyjna parlamentarna plemienna
Sukcesja tronu	monarchia dziedziczna monarchia elekcyjna
Podstawowe formy monarchii (i tytuły monarsze)	cesarstwo (cesarz) / carstwo (car) kalifat (kalif) kaganat (kagan) / królestwo (król) / sułtanat (sułtan) chanat (chan) / arcyksięstwo (arcyksiążę) wielkie księstwo (wielki książę) elektorat (książę elektor) księstwo (książę) / emirat (emir)

Afryka	Eswatini: Mswati III Lesotho: Letsie III Maroko: Muhammad VI
Azja	Bahrajn: Hamad Bhutan: Jigme Khesar Brunei: Hassanal Bolkiah Kambodża: Norodom Sihamoni Japonia: Naruhito Jordania: Abdullah II Kuwejt: Nawwaf Malezja: Tengku Abdullah Oman: Hajsam Katar: Tamim Arabia Saudyjska: Salman Tajlandia: Rama X
Europa	Andora: Emmanuel Macron/Joan Enric Vives Sicília Belgia: Filip I Dania: Małgorzata II Liechtenstein: Jan Adam II (regent: Alojzy Liechtenstein) Luksemburg: Henryk Monako: Albert II Holandia: Wilhelm-Aleksander Norwegia: Harald V Hiszpania: Filip VI Szwecja: Karol XVI Gustaw Wielka Brytania: Karol III Watykan/Stolica Apostolska: Franciszek Zakon Maltański: John T. Dunlap
Ameryka	Antigua i Barbuda Bahamy Belize Kanada Grenada Jamajka Saint Kitts i Nevis Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny: Karol III
Australia i Oceania	Australia Nowa Zelandia Papua-Nowa Gwinea Wyspy Salomona Tuvalu: Karol III Tonga: Tupou VI