Ljósvetninga saga
Ljósvetninga saga (Saga o ludziach z Ljosavatn) – XIII-wieczna saga islandzka opisująca głównie kilkupokoleniową waśń pomiędzy rodzinami Torgeira Ljosvetningagode’a i Gudmunda Øyolvssona. Jej historia rozgrywa się w okolicach fiordu Eyjafjörður w północno-wschodniej Islandii w latach 985–1066.
Oryginalna saga została napisana prawdopodobnie w latach 1250–1260 i przetrwała w dwóch kopiach pochodzących z ok. 1400 roku. Oba manuskrypty różnią się długością, strukturą tekstu oraz prezentacją zdarzeń w odniesieniu do konkretnych szczegółów, ale wzajemnie się uzupełniają.[1] Nie wiadomo jednak, który z nich powstał jako pierwszy i któremu bliżej do oryginału.[2] Przyjmuje się, że saga mogła zostać złożona z kilku niezależnych tekstów lub też, że początkowo istniały dwie sagi[3][4]. Istniejące przesłanki m.in. powiązania bohaterów z innymi ówczesnymi sagami, styl narracyjny czy opis polityki faworyzującej najbogatszych sugerują, że może być to jedna z najstarszych islandzkich sag[5].
Treść sagi składa się z trzech części. Pierwsza opisuje walkę i konflikt wywołany przez Söldmunda. Druga skupia się na Thorirze Helgasonie i Thorkellu Þorgeirrssonie, którzy plotkami i obelgami o rzekomym homoseksualizmie plamią honor Gudmundura Eyjólfssona z Möðruvellir. Ten w odwecie doprowadza do banicji Thorkella, który następnie zostaje zabity przez Gudmundura i jego przybranego ojca Einara Konalssona. Ostatnia część jest najobszerniejsza i skupia się na kilku różnych konfliktach między potomkami Torgeira Ljosvetningagode’a i Gudmunda Øyolvssona[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Glúma og Ljósvetninga saga. Edited by Guðmundur Þorláksson and indexed by Finnur Jónsson. íslenzkar fornsögur. Vol. 1. Copenhagen: Hið íslenska bók- menntafélag, 1880; Tirosh, Yoav (2019). On the Receiving End. The Role of Scholarship, Memory, and Genre in Constructing Ljósvetninga saga. Reykjavík: Unpublished Doctoral Thesis.
- ↑ por. Guðvarður Már Gunnlaugsson, "AM 561 4to og Ljósvetninga saga," Gripla XVIII (2007): 67–88; Michael MacPherson and Yoav Tirosh, “A Stylometric Analysis of Ljósvetninga saga”, Gripla 31 (2020) 7-41.
- ↑ Ljósvetninga saga. snl.no. [dostęp 2018-10-13]. (norw.).
- ↑ Theodore M. Andersson, Kari Ellen Gade: Morkinskinna: The Earliest Icelandic Chronicle of the Norwegian Kings (1030–1157). Cornell University Press, 2012, s. 69. (ang.).
- ↑ Jesse Byock: Viking Age Iceland. Penguin Books, s. 187. ISBN 978-0-14-029115-5. (ang.).
- ↑ Jónas Kristjánsson: Norsk litteraturhistorie. Bind 1: Norges og Islands litteratur indtil utgangen av middelalderen. Aschehoug, s. 310–344. (norw.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tekst sagi w języku angielskim (ang.)
- Tekst sagi w języku islandzkim (isl.)