Lwiwwodokanał

Lwowskie Miejskie Komunalne Przedsiębiorstwo „Lwiwwodokanał”
ЛКП „Львівводоканал
Państwo	Ukraina
Siedziba	Lwów
Adres	ul. Zielona 64; 79019 Lwów
Data założenia	1901 (1927)
	Położenie na mapie Lwowa Lwowskie Miejskie Komunalne Przedsiębiorstwo „Lwiwwodokanał”
	Położenie na mapie Ukrainy Lwowskie Miejskie Komunalne Przedsiębiorstwo „Lwiwwodokanał”
	Położenie na mapie obwodu lwowskiego Lwowskie Miejskie Komunalne Przedsiębiorstwo „Lwiwwodokanał”
	49°49′46″N 24°02′40″E/49,829444 24,044444
	Strona internetowa

Lwowskie Miejskie Komunalne Przedsiębiorstwo „Lwiwwodokanał” (ukr. Львівське міське комунальне підприємство „Львівводоканал”, ЛКП „Львівводоканал”) – przedsiębiorstwo komunalne (spółka miejska), które posiada we Lwowie monopol na dostawę wody, odbiór ścieków oraz do którego należy sieć wodociągowa i kanalizacyjna.

Historia lwowskich wodociągów do 1939 r.

Pierwszy wodociąg we Lwowie powstał w XIV wieku, ale miasto leżąc na europejskim dziale wodnym od początku istnienia miało problemy z zaopatrzeniem w wodę. Początkowo czerpano ją ze studni kopanych, wierconych i pompowych. Do twierdzy lwowskiej wodę doprowadzał wodociąg grawitacyjny zasilany źródłami naturalnymi bijącymi u podnóży okolicznych wzgórz. W połowie XVII powadzono księgi rachunkowe, gdzie odnotowywano wydatki na utrzymanie źródeł i wodociągów. W 1648 podczas oblężenia Lwowa przez wojska Bohdana Chmielnickiego wojska kozackie odcięły dopływ wody płynącym rurociągiem ze Wzgórz Janowskich. Pierwsze rurociągi były budowane z rur glinianych, które uszczelniano lepikiem sporządzanym z wapna i kitu. Kolejne sporządzano z drążonych pni sosnowych, a w pierwszej połowie XIX wieku zaczęto stosować rury żeliwne. W latach 1899–1900 powstał według projektu Zygmunta Pawła Rodakowskiego wodociąg z położonej 29 km na północny zachód Woli Dobrostańskiej, uruchomiono go w marcu 1901. Zasilany był ze stawów i górnego biegu rzeki Wereszycy oraz źródeł naturalnych. Podczas wojny polsko-ukraińskiej 26 grudnia 1918 wodociąg unieruchomiło wojsko ukraińskie, w wycofując się 19 marca 1919 wysadziło przy pomocy ekrazytu jeden z agregatów w Woli Dobrostańskiej. Dwóch agregatów nie wysadzono ponieważ zamokły lonty, ale przez 105 dni Lwów nie miał dostępu do wody pitnej z wodociągu. Dodatkowo w 1925 uruchomiono wodociąg ze wsi Szkło, położonej 7 km na północny zachód od Woli Dobrostańskiej, pobierało ono wodę ze źródła rzeki Szkło. W 1927 zakład wodociągowy stał się samodzielną instytucją, zarejestrowaną jako oddzielna spółka prawa handlowego. Ponieważ ilość zużywanej wody nie była limitowana i duża jej część była marnowana w 1928 zaczęto zakładać wodomierze. Na początku 1928 rozpoczęto eksploatację źródła w Wielkopolu, wsi położonej ok. 2,6 km od Woli Dobrostańskiej. Równocześnie powstała stacja wyrównawcza w Karaczynowie, pozwoliło to na zmniejszenie ciśnienia w rurociągu głównym. W latach 1932–1933 wybudowano wodociągi w dzielnicach Nowy Lwów, górny Łyczaków, Jałowiec i Pasieki. Ze względu na różnicę poziomów konieczna była budowa dwóch stacji pomp i wież wodnych przy ulicy Cieszyńskiej (obecnie Tarnopolska) i Łyczakowskiej, które powstały według projektu Witolda Minkiewicza. W listopadzie 1935 do Woli Dobrostańskiej doprowadzono sieć energetyczną, dawne pompy nurowe napędzane silnikami parowymi zastąpiono mechanizmami elektrycznymi. Na początku 1936 działało ogółem siedem stacji pomp, cztery w Woli Dobrostańskiej i po jednej w Szkle, Wielkopolu i na górnym zbiorniku we Lwowie, sieć wodociągowa liczyła 185 km, a cały układ zasilający ok. 7000 km.

Działalność przedsiębiorstwa

Lwiwwodokanał pozyskuje wodę z ujęć powierzchniowych w okolicach Woli Dobrostańskiej oraz wydobywa ze 180 studni artezyjskich, które tworzą 17 ujęć i transportuje ją wodociągami do odbiorców na terenie Lwowa i do okolicznych miejscowości. Odbiera ścieki, zapewnia ich transport systemem kanalizacyjnym oraz poddaje mechanicznemu i biologicznemu oczyszczeniu. Sieci magistrali wodociągowych mają długość 600 km, a sieci wodne 1100 km. Ilości wody pozyskiwanej zarówno wodociągiem, jak i ze źródeł artezyjskich są na potrzeby miasta niewystarczające, duża część miasta ma dostęp do wody tylko 6 godzin dziennie. Dodatkowym problemem są korodujące rury dostarczające wodę. Od 29 grudnia 2009 zwiększono limit zużycia wody, ale nadal nie jest to dostęp całodobowy.

Bibliografia