László Deák

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
László Deák
SS-Oberführer SS-Oberführer
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1891
Eger

Data śmierci

5 listopada 1946

Przebieg służby
Lata służby

1912–1945

Siły zbrojne

Królewsko-węgierska Obrona Krajowa
Królewska Armia Węgierska
Waffen-SS

Jednostki

19 Pułk Piechoty Honwedu
19 Dywizja Rezerwowa
Grupa Bojowa SS Déak
25 Dywizja Grenadierów SS (1 węgierska) „Hunyadi”
33 Dywizja Kawalerii SS (3 węgierska)

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa

László Deák (ur. 7 stycznia 1891 r. w Egerze, zm. 5 listopada 1946[1]) – węgierski zawodowy oficer piechoty, zbrodniarz wojenny, dowódca węgierskiej 19 Dywizji Rezerwowej, Grupy Bojowej SS Deák, 61 Pułku Grenadierów SS oraz 33 Dywizji Kawalerii SS (3 węgierskiej) podczas II wojny światowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1906-1909 uczył się w wyższej szkole piechoty w miejscowości Sopron. W 1912 r. ukończył Królewską Akademię Wojskową "Ludovika" w Budapeszcie w stopniu porucznika, otrzymując przydział do 19 Pułku Piechoty Honwedu stacjonującego w Peczu. Brał udział w I wojnie światowej. Po jej zakończeniu wstąpił do wojska węgierskiego. Doszedł do stopnia pułkownika.

Do czerwca 1942 r. dowodził 9 pułkiem piechoty Honvédów "Hunyadi János" w Segedzie, a do sierpnia – 19. Dywizją Rezerwową. Na ich czele uczestniczył w rajdzie okupacyjnych wojsk węgierskich po południowej Baczce, w wyniku którego zostało zamordowanych ogółem ok. 3,8 tys. serbskich i żydowskich cywilów. W sierpniu został z tego powodu usunięty z armii, a rok później oskarżony o zbrodnie wojenne.

W styczniu 1944 r. wstąpił ochotniczo do Waffen-SS, zostając dowódcą SS-Kampfgruppe Deák w stopniu SS-Oberführera. Została ona przeniesiona do Belgradu, gdzie Węgrzy otrzymali niemieckie mundury, wyposażenie i uzbrojenie. Stamtąd powróciła na Węgry, gdzie od 10 września rozpoczęto szkolenie wojskowe w rejonie miejscowości Titel w komitacie Bacs. Po 12 dniach Węgrzy zostali przetransportowani do południowej Baczki w celu zwalczania komunistycznej partyzantki Josipa Broz Tity. W wyniku ciężkich walk SS-Kampfgruppe "Déak" utraciła niemal 1/3 stanu osobowego. W tej sytuacji 28 października została wycofana na tyły, a następnie wysłana na Węgry do Kaposvár, a następnie do Zalaszentgrót. 3 listopada rozwiązano ją i włączono do 25 Dywizji Grenadierów SS "Hunyadi", gdzie stała się zaczątkiem formowanego w Segedzie 61. Pułku Grenadierów SS. Jego dowódcą został L. Deák. W lutym 1945 r. uczestniczył w pracach organizacyjnych związanych z tworzeniem XVII Korpusu Armijnego SS (węgierskiego). W pierwszych dniach maja poddał się w Bawarii wraz z ocalałymi żołnierzami 61 Pułku Grenadierów SS Amerykanom.

Następnie został wydany Jugosławii w styczniu 1946 roku, gdzie osądzono go za zbrodnie wojenne w Baczce - morderstwo 5000 Serbów i Żydów i skazano 31 października 1946 r. na karę śmierci. Został powieszony 5 listopada 1946 wraz z innymi oficerami odpowiedzialnymi za te zbrodnie: gen. Ferencem Szombathelyi i gen. Józsefem Grassym.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Carl Savich: Vojvodina and the Batschka Division. eLEGANCE Edition, 2008. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]