Mangystau (półwysep)
44°00′N 52°00′E/44,000000 52,000000| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie Kazachstanu  | |
| 44°00′N 52°00′E/44,000000 52,000000
| |
Mangystau (kaz.: Маңғыстау түбегі, Manggystau tübegy; ros.: полуостров Мангистау, połuostrow Mangistau; dawniej ros.: полуостров Мангышлак, połuostrow Mangyszłak) – wyżynny półwysep w Kazachstanie, nad Morzem Kaspijskim. Ciągnie się od zatoki Kajdak na północy do Zatoki Kazachskiej na południu, z zachodu zaś ograniczają go czinki (wysokie, urwiste krawędzie) płaskowyżu Ustiurt. Otoczony jest zapadliskami, których dna leżą nierzadko poniżej poziomu morza: od południowego zachodu – Karakija (132 m p.p.m.; najgłębsza depresja w kraju) i Kauyndy (57 m p.p.m), od wschodu – Karynżaryk (70 m p.p.m.). Wyżyna Mangystau (Mangyszłacka) zajmuje większą część półwyspu. Mangystau zbudowany jest z wapieni, piaskowców i łupków gliniastych. Występuje roślinność półpustynna, ale zdarzają się także pustynie piaszczyste, np. Bostankum. Na półwyspie eksploatuje się bogate złoża uranu, ropy naftowej i gazu ziemnego. Największe miasto półwyspu to Aktau.
Do dziedzictwa kulturowego półwyspu należą m.in. skalne meczety z IX–XIII wieku[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ UNESCO World Heritage Centre, Rocky Mosques of Mangyshlak Peninsula [online], whc.unesco.org, 25 sierpnia 2021 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Roman Biesiada, Tadeusz Lenczkowski, Lech Ratajski: Słownik Geografii ZSRR. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s. 65.