Manipulacja (powieść)

Manipulacja – mikropowieść Ireneusza Iredyńskiego. Utwór ten powstał w roku 1974, po raz pierwszy wydano go w 1975 r. W roku 1994 powieść ta prezentowana była na antenie radiowej.

Traktuje o osamotnieniu człowieka, który znalazł się na obczyźnie, nie znając żadnego języka poza ojczystym. Utwór charakteryzuje się różnorodnością form narracyjnych i opisowych.

Opis fabuły

Głównym bohaterem utworu jest polski rzeźbiarz Stefan Pękała. Otrzymuje on zaproszenie od galerii w Zurychu, by przygotował w niej swoją wystawę. Pozujący na awangardowego artystę Pękała przyjmuje tę ofertę i wyjeżdża do Szwajcarii.

Na obczyźnie czuje się samotny, wręcz wyobcowany z powodu nieznajomości języków obcych i wynikającej z tego niemożności porozumienia się z otoczeniem. Ma wiele czasu na autoanalizę, dużo rozmyśla o śmierci. Ten monolog wewnętrzny przybiera w utworze różne formy – pozornego dialogu ze śmiercią i z Panem Muchą, listów do nieżyjącej już matki.

Przypadkowo Stefan poznaje Andreasa. W znajomości tej widzi jedyną szansę na nawiązanie bliższego kontaktu językowego, ponieważ mężczyzna ten jest Szwajcarem polskiego pochodzenia. Andreas jest też jednak członkiem organizacji anarchistyczno-terrorystycznej i świetnym manipulatorem. Staje się sprawcą wmieszania Pękały w kryminalną aferę.

Długo oczekiwany wernisaż rzeźbiarza okazuje się głośnym skandalem, a sam artysta zostaje aresztowany.

Bibliografia

• Słownik bohaterów literatury polskiej pod red. Mariana Kisiela i Marka Pytasza. Katowice: Videograf II, 2003. ISBN 83-7183-275-3. Brak numerów stron w książce
• Iredyński I., Manipulacja, Warszawa: Czytelnik 1975.