Mauzoleum Samanidów
Mauzoleum Samanidów | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Inwestor |
Ismail Samani |
Wysokość całkowita |
15 m |
Rozpoczęcie budowy |
koniec IX w. |
Ukończenie budowy |
X w. |
Położenie na mapie Uzbekistanu | |
39°46′41″N 64°24′08″E/39,778056 64,402222 |
Mauzoleum Samanidów (uzb. Somoniylar maqbarasi) – mauzoleum zbudowane w IX–X w. za panowania Ismaila Samaniego (892–907), znajdujące się w historycznym centrum Buchary w Uzbekistanie[1]. Budynek mauzoleum był pierwotnie częścią większej nekropolii, która nie zachowała się do dziś. W miejscu byłej nekropoli powstał park rekreacyjny im. Samanidów, na terenie którego obecnie znajduje się mauzoleum[2]. Jest to najstarsze i najlepiej zachowane mauzoleum na terenie Azji Środkowej[3][4][5].
W 1993 roku historyczne centrum Buchary (w tym Mauzoleum Samanidów) zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO i od tego czasu jest jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Mauzoleum zostało wzniesione w latach 892–943 przez władcę perskiego Ismaila Samaniego, założyciela ogromnego państwa Samanidów na terytoriach Persji, Afganistanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu i Tadżykistanu, dla swojego ojca Ahmada ibn Assada (zmarł w 865 roku). Następnie w mauzoleum został pochowany sam Ismail Samani i jego wnuk Nasr II ibn Ahmad. Do XX wieku mauzoleum było prawie całkowicie pokryte warstwą kulturową[7].
W średniowieczu to i inne (nie zachowane do dziś mauzolea) znajdowały się na terenie dużej nekropolii dynastii Samanidów. Wraz z upadkiem dynastii obszar nekropolii stopniowo niszczał.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Mauzoleum zostało zbudowane w kształcie sześcianu lekko zwężającego się ku górze o wymiarach 10,6 × 10,6 m, przykrytego półkolistą kopułą o średnicy 9,25 m. Ściany mauzoleum mają 2 metry grubości i są wykonane z wypalanej cegły. Wszystkie cztery fasady mauzoleum są identyczne, zdobione w narożnikach wciętymi w mury kolumnami i arkadową galeryjką, zwieńczonymi małymi kopułami o średnicy 1,30 m[8][7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Uzbekistan [online], Budowle Świata, 7 marca 2014 [dostęp 2021-08-17] (pol.).
- ↑ Мавзолей Саманидов в Бухаре: описание, история, экскурсии, точный адрес [online], Тонкости туризма [dostęp 2021-08-20] (ros.).
- ↑ Melanie Michailidis , Dynastic Politics and the Samanid Mausoleum, „Ars Orientalis”, 44, 2014, DOI: 10.3998/ars.13441566.0044.003, ISSN 2328-1286 [dostęp 2021-08-20] .
- ↑ m, Ismail Samani Mausoleum, Bukhara, Uzbekistan [online], Asian Architecture [dostęp 2022-12-17] (ang.).
- ↑ The Samanid Mausoleum, Bukhara (Uzbekistan) – Smarthistory [online], smarthistory.org [dostęp 2022-12-17] .
- ↑ l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Uzbekistan [online], www.unesco.pl [dostęp 2021-08-20] (ang.).
- ↑ a b Саманидов мавзолей [online], Centralasia Adventures [dostęp 2021-08-20] (ros.).
- ↑ М.С. Булатов , Мавзолей Саманидов - жемчужина архитектуры Средней Азии, 1976 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- М. С. Булатов, Мавзолей Саманидов - жемчужина архитектуры Средней Азии, Ташкент 1976.
- Узбекистан. Справочник экскурсовода, Ташкент 2005.