Meble gdańskie

Sień gdańska, J.K. Schultz, sztych, 1857

Meble gdańskie − typ mebli późnorenesansowych i barokowych o ciężkich, masywnych proporcjach, z bogatą dekoracją rzeźbiarską.

Były wyrabiane głównie w Gdańsku, Elblągu i Toruniu w XVI-XVIII w., jako wyposażenie dworów i kamienic mieszczańskich. Transportowano je Wisłą, wraz z importowanymi meblami z Niemiec, Holandii, Anglii i Francji. Z początku ich dekoracje były oparte na wzornikach niderlandzkich, a od poł. XVII wieku zaczęły przypominać specyficzną odmianę północnego baroku. W końcu XVII i w XVIII wieku mistrzowie gdańscy wypracowali własne wzory zarówno architektury, jak i zdobienia, tworząc charakterystyczny styl "mebli gdańskich". Meble były wykonywane przede wszystkim z drewna orzechowego, dębowego i bukowego z użyciem w ich konstrukcjach gatunków iglastych.

Meble gdańskie od stuleci zajmują najwyższą pozycję wśród artystycznych mebli stylowych.

Charakterystyczne typy mebli gdańskich:

• szafy bogato listwowane, o wysokich i łamanych gzymsach,
• stoły posiadające nogi o formie spiralnej tzw. "ślimaki" lub balasy,
• fotele i krzesła często z pełnorzeźbionymi zapleckami
• prasy do bielizny, skrzynie

Bibliografia

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, PWN, Warszawa 2006 ISBN 83-01-12365-6
• Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Czesława Betlejewska, 2001