Metoda Poldi
Metoda Poldi – dynamiczna metoda pomiaru twardości metali, odmiana metody Brinella[1]. Polega na porównaniu odcisków metalowej kulki na materiale badanym i wzorcowym w wyniku uderzenia w przyrząd młotkiem. Metoda ta pozwala na oszacowanie czy badany materiał jest twardszy od materiału wzorcowego oraz po dokonaniu specjalnych obliczeń na określenie przybliżonej twardości materiału[2]. Metoda została opracowana latach 20. XX w. w hucie Poldi w Czechach[3]. Oznaczanie twardości HBp (twardość Brinella metodą Poldi) powinno się przeprowadzać sprzętem i sposobem zgodnym z polską normą branżową BN-4053-01:1967 "Obrabiarki i urządzenia do obróbki metali - Próba twardości odlewów z żeliwa sposobem porównawczym Poldi".
Zasada pomiaru
[edytuj | edytuj kod]Pomiar twardości za pomocą metody Poldi polega na przyłożeniu impulsowej siły za pomocą młotka o masie 0,5 kg[2] (stąd popularna nazwa metody „młotek Poldi”[4].) w celu wykonania odcisku w materiale badanym. Dzięki budowie młotka możliwe jest wykonanie dwóch odcisków (na materiale badanym i wzorcowym). Dzięki czemu siła przyłożona do obu materiałów jest taka sama. Stosując tę metodę można oszacować twardość w stopniach Brinella na podstawie wzoru[2]:
gdzie:
- HBp – twardość mierzona w stopniach Brinella sposobem porównawczym Poldi
- HBW – twardość materiału wzorcowego w stopniach Brinella
- D – średnica kulki pomiarowej
- d1 – odcisk kulki w płytce wzorcowej
- d2 – odcisk kulki w materiale badanym
Ponieważ standardowo kulka pomiarowa ma średnicę 10 mm, to powyższy wzór można uprościć do postaci:
Przy dokładnych pomiarach twardości metodą Poldi ważne jest, aby materiał wzorcowy posiadał zbliżoną twardość do materiału badanego.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Metoda Poldi ze względu na szybkie zużywanie się płytki wzorcowej (najdroższego elementu) oraz małej dokładności pomiaru nie znajduje zastosowania w typowych pomiarach twardości[2]. Jednak ze względu na małe wymiary przyrządu i krótki czas trwania pomiaru metodę tę stosuje się przy pomiarach twardości:
- elementów o dużych rozmiarach (np. śrub napędowych statków),
- elementów, które ze względów ekonomicznych, technologicznych lub innych nie mogą być zdemontowane do wykonania pomiaru,
- elementów o podwyższonej temperaturze pracy[4].
Wady
[edytuj | edytuj kod]Zalety
[edytuj | edytuj kod]- Wynik porównawczy uzyskuje się zaraz po pomiarze bez żadnych obliczeń
- Brak konieczności demontażu dużych elementów[5]
- Możliwość pomiaru twardości materiałów o podwyższonej temperaturze[5]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mały poradnik Mechanika. T. I. Warszawa: 1984.
- ↑ a b c d Politechnika Warszawka, Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii w Płocku, Instytut Inżynierii Mechanicznej: Próba twardości metali przy pomocy młotka Poldi. www.labmat.pw.plock.pl. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-04)]. (pol.).
- ↑ Zkouka tvrdosti kladívkem Poldi. [dostęp 2014-11-17].
- ↑ a b ZSZ Nr1 w Tucholi: Pomiar twardości metodami Brinella oraz Poldi. www.zslit.tuchola.pl. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (pol.).
- ↑ a b c d Henryk Olszewski: Badanie twardości metali. www.mech.pg.gda.pl. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)]. (pol.).