Metoda ruchu rozwijającego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Metoda Ruchu Rozwijającego (ang. Sherborne developmental movement, SDM) – metoda terapeutyczna opracowana przez fizjoterapeutkę Weronikę Sherborne w Anglii.

Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju. Zadaniem Metody Ruchu Rozwijającego jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego ciała, przestrzeni i działania w niej a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Autorka zaleca stosowanie metody m.in. w wypadku dzieci niepełnosprawnych intelektualnie, autystycznych, nadpobudliwych oraz z zaburzeniami emocjonalnymi i zachowania[1].

Krytyka[edytuj | edytuj kod]

Nie jest jasne, czy metoda rzeczywiście wspomaga rozwój ruchowy lub wzmacnia relacje. Nieliczne badania, dotyczące SDM, charakteryzują się poważnymi błędami i ograniczeniami metodologicznymi. Najczęstszymi problemami są małe grupy badawcze, brak grupy kontrolnej, zaślepiania, losowego doboru badanych, a nawet błędne użycie testów statystycznych. Przykładowo, w badaniu Hill (1986) sprawdzano wpływ metody na poprawę koncentracji uwagi (pięć wskaźników zachowania) i zachowań prospołecznych (14 wskaźników) u ośmiu dzieci z upośledzeniem umysłowym. Zachowanie dzieci (przed i po sesji ćwiczeń) oceniane było przez jedną osobę (nie wiadomo czy znała hipotezy badawcze). Nie kontrolowano wpływu innych zmiennych (np. zmęczenia) na wyniki. Hill wykazała niewielki wpływ interwencji na dwóch wskaźnikach z każdego z dwóch obszarów zachowania. Podczas wielokrotnych porównań średnich wyników, nie dokonano korekty ryzyka popełnienia tzw. błędu I rodzaju[a]. Podobne ograniczenia dotyczą badań Lubianiec (1991) i Lisieckiej (1991), przeprowadzonych na 18 podopiecznych domu dziecka oraz na 20 dzieciach z zespołem Downa. W wypadku obu badań, połowa z dzieci stanowiła grupę kontrolną (brak jakiejkolwiek interwencji). Ponownie zignorowano problem inflacji prawdopodobieństwa błędnej oceny różnic pomiędzy wynikami (choć udało się wykazać ich znacznie więcej niż u Hill). Oceny zmiany zachowania dokonywały te same osoby, które przeprowadzały terapię (nie kontrolowano efektu oczekiwań przeprowadzających eksperyment)[2][3].

W nowszym badaniu, z 2012, próbowano ustalić wpływ programu zabaw, opartych na technikach Sherborne, na relację rodzic-dziecko (10 osób), ale nie użyto żadnych testów statystycznych pozwalających na wykazanie różnic w wynikach[4]. W innym badaniu, przeprowadzonym na kilkudziesięciu studentach studiów pedagogicznych, próbowano wykazać wpływ programu opartego na SDM na inteligencję emocjonalną i empatię. Badanie charakteryzowało się podobnymi ograniczeniami metodologicznymi, jak opisane wcześniej. Wykazano minimalny wzrost inteligencji emocjonalnej (1-2 punkty na 55 stopniowych skalach kwestionariusza) oraz brak różnic, jeśli chodzi o wyniki na skali mierzącej empatię[5].

Pomimo braku mocnych dowodów na zasadność stosowania metody, zwolennicy propagują ją, opierając się często na hipotetycznych założeniach, luźnych nawiązaniach do neuronauki czy pozytywnych odczuciach osób, które miały styczność z SDM[6][7].

Nie wiadomo, czy metoda Sherborne charakteryzuje się swoistym działaniem, tj. czy ewentualnych pozytywnych efektów nie osiągnęłoby się za pomocą jakiejkolwiek innej metody, opartej na ćwiczeniach fizycznych i interakcji z ludźmi. Ćwiczenia fizyczne mają generalnie pozytywny wpływ na zdrowie i rozwój intelektualny dzieci[8][9][10]. W wypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu, wykazano, że aktywność fizyczna (np. pływanie) może zmniejszać nasilenie niektórych symptomów psychopatologicznych. Możliwe, że lepszy efekt dają treningi przeprowadzane indywidualne, niż w grupach[11][12]. Wskazuje się na pozytywny wpływ aktywności również w przypadku ADHD[13]. Trening interpersonalny jest częstym elementem terapii różnych zaburzeń. W wypadku autyzmu, większość programów terapeutycznych, kierowanych do dzieci lub rodziców, odnosi się w różny sposób do treningu umiejętności społecznych[14][15][16][17][18][19]. W terapii dzieci i młodzieży z ADHD czasem stosuje się treningi interpersonalne, ale nie wiadomo czy dają efekty[20].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Prawdopodobieństwo, że wynik porównania dwóch średnich (odrzucenie hipotezy o braku różnic między nimi) jest jedynie dziełem przypadku, zwiększa się wraz z ilością testowanych hipotez badawczych. W wypadku opisywanych tutaj badań – wraz z ilością mierzonych wskaźników zachowania. Z tego powodu stosuje się odpowiednie korekty zmniejszające to ryzyko (zobacz: problem porównań wielokrotnych).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Weronika Sherborne, Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 13-66, 114-120, ISBN 83-01-12229-3.
  2. Marta Bogdanowicz, Bożena Kisiel, Maria Przasnyska, Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1997, s. 105-139, ISBN 83-02-04789-9.
  3. Andrew V Frane, Are per-family type I error rates relevant in social and behavioral science?, „Journal of Modern Applied Statistical Methods”, 14 (1), 2015, s. 12–23, DOI10.22237/jmasm/1430453040, ISSN 1538-9472.
  4. Carrie Weston, Becoming bonded through Developmental Movement Play: review of a parent and child movement group incorporating the theory, practice and philosophy of Sherborne Developmental Movement, „Body, Movement and Dance in Psychotherapy”, 7 (4), 2012, s. 245–262, DOI10.1080/17432979.2012.669795, ISSN 1743-2979.
  5. Meirav Hen, Ofra Walter, The Sherborne Developmental Movement (SDM) teaching model for pre-service teachers, „Support for Learning”, 27 (1), 2012, s. 11–19, DOI10.1111/j.1467-9604.2011.01509.x.
  6. Gerrit Loots, Erika Malschaert, The use in Belgium of developmental movement according to the work of Veronica Sherborne: a developmental psychology view, „European Journal of Special Needs Education”, 14 (3), 1999, s. 221–230, DOI10.1080/0885625990140304, ISSN 0885-6257.
  7. Melanie Peter, Ofra Walter, Developing Movement as inclusive pedagogy, „Support for Learning”, 25 (1), 2010, s. 38–46, DOI10.1111/j.1467-9604.2009.01438.x.
  8. Charles H. Hillman, Kirk I. Erickson, Arthur F. Kramer, Be smart, exercise your heart: exercise effects on brain and cognition, „Nature Reviews Neuroscience”, 9 (1), 2008, s. 58–65, DOI10.1038/nrn2298, ISSN 1471-003X, PMID18094706.
  9. Phillip D. Tomporowski i inni, Exercise and children’s intelligence, cognition, and academic achievement, „Educational Psychology Review”, 20 (2), 2008, s. 111–131, DOI10.1007/s10648-007-9057-0, ISSN 1040-726X, PMID19777141, PMCIDPMC2748863.
  10. Alicia L. Fedewa, Soyeon Ahn, The effects of physical activity and physical fitness on children's achievement and cognitive outcomes: a meta-analysis, „Research Quarterly for Exercise and Sport”, 82 (3), 2011, s. 521–535, DOI10.1080/02701367.2011.10599785, ISSN 0270-1367, PMID21957711.
  11. Michelle Sowa, Ruud Meulenbroek, Effects of physical exercise on autism spectrum disorders: a meta-analysis, „Research in Autism Spectrum Disorders”, 6 (1), 2012, s. 46–57, DOI10.1016/j.rasd.2011.09.001.
  12. Emily Bremer, Michael Crozier, Meghann Lloyd, A systematic review of the behavioural outcomes following exercise interventions for children and youth with autism spectrum disorder, „Autism: The International Journal of Research and Practice”, 20 (8), 2016, s. 899–915, DOI10.1177/1362361315616002, ISSN 1461-7005, PMID26823546.
  13. Trevor Archer, Richard M. Kostrzewa, Physical exercise alleviates ADHD symptoms: regional deficits and development trajectory, „Neurotoxicity Research”, 21 (2), 2012, s. 195–209, DOI10.1007/s12640-011-9260-0, ISSN 1029-8428, PMID21850535.
  14. Dorothea C. Lerman, Amber L. Valentino, Linda A. LeBlanc, Discrete Trial Training, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 47-84, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_3, ISBN 978-3-319-30923-1.
  15. Lynn Kern Koegel, Kristen Ashbaugh, Robert L. Koegel, Pivotal Response Treatment, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 85-112, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_4, ISBN 978-3-319-30923-1.
  16. Meagan R. Talbott i inni, Early Start Denver Model, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 113-150, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_5, ISBN 978-3-319-30923-1.
  17. Nienke C. Peters-Scheffer i inni, Prelinguistic Milieu Teaching, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 151-176, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_6, ISBN 978-3-319-30923-1.
  18. Terry B. Hancock i inni, Enhanced Milieu Teaching, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 177-218, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_7, ISBN 978-3-319-30923-1.
  19. Traci Ruppert i inni, Training parents to implement early interventions for children with autism spectrum disorders, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 219-256, DOI10.1007/978-3-319-30925-5_8, ISBN 978-3-319-30923-1.
  20. Ole Jakob Storebø i inni, Social skills training for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children aged 5 to 18 years, „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (12), 2011, CD008223, DOI10.1002/14651858.CD008223.pub2, ISSN 1469-493X, PMID22161422.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]