Przejdź do zawartości

Mi último adiós

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Autograf pierwszej zwrotki Mi último adiós

Mi último adiós (pol. Moje ostatnie pożegnanie)[1] – wiersz autorstwa José Rizala z 1896[2].

Stworzony w czasie pobytu poety w manilskim Fuerte Santiago[3], niedługo przed jego egzekucją, zleconą przez hiszpańskie władze kolonialne[4]. Okoliczności jego powstania do dziś są przedmiotem polemik i dyskusji. Oryginał utworu, odznaczający się regularnym, starannym pismem, nie zawiera poprawek czy skreśleń. Złożony, został następnie ukryty w lampce[5] nocnej na alkohol, którą Rizal przekazał jednej ze swoich sióstr w czasie przedśmiertnego widzenia. W ten sposób uzyskany tekst został skopiowany[6], następnie zaś przeszmuglowany do Hongkongu, gdzie ukazał się drukiem w styczniu 1897[7][8].

Napisany aleksandrynem[9], składa się z czternastu[10] pięciowersowych strof[11]. Stanowi przepełnione pasją pożegnanie podmiotu lirycznego z ukochaną, nieomal deifikowaną ziemią ojczystą[12]. Jednocześnie można się w nim doszukać wolty politycznej, ostatecznego opowiedzenia się za walką o niepodległe Filipiny[13].

Pierwotnie pozbawiony tytułu[14], opublikowany został początkowo jako Mi último pensamiento[15], później dopiero zaś we współcześnie znanej formie[16].

Stanowi najlepiej znany utwór poetycki Rizala[17], jest powszechnie uznawany za arcydzieło[18][19][20]. Szybko zyskał znaczący rozgłos, doczekał się ostatecznie tłumaczeń w przeszło stu językach[21], jak również rozległego korpusu poświęconej sobie literatury krytycznej. Jego fragmenty zostały umieszczone na pomniku w Lunecie, parku miejskim w stołecznej Manili[22][23], jest też częścią pomnika Rizala w Madrycie[24]. Regularnie recytowany podczas obchodów świąt narodowych, zarówno w przeszłości[25][26], jak i współcześnie[27][28][29].

Stanowi inspirację bądź przewija się jako motyw w tekstach rozmaitych filipińskich literatów, choćby Esperanzy L. Baxter[30], Bernardo P. Garcii czy Fernando Canona[31].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Filipiny: José Rizal i Dzieci Ludu. historykon.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-10-19]. (pol.).
  2. ↑ Mi último adiós. carayanpress.com. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  3. ↑ Dr. José Rizal. univie.ac.at, 1997-08-25. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  4. ↑ Translation process - Ultimo Adios. academia.edu. s. 4. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  5. ↑ Edmundo Farolán: UNA PERSPECTIVA HISTÓRICA DE LA POESÍA HISPANOFILIPINA. um.es. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  6. ↑ Today in Philippine History, November 26, 1862, Mariano Dacanay, a famous Ilokano priest who titled Dr. Jose Rizal’s farewell poem as "Mi Ultimo Adios", was born in Bacnotan, La Union. kahimyang.com. [dostęp 2020-10-24]. (ang.).
  7. ↑ José Rizal padre de la nación filipina. cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  8. ↑ Haggling over the ‘Ultimo Adios’. inquirer.net. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  9. ↑ Rizal, Poeta. bc.ca. [dostęp 2020-11-07]. (hiszp.).
  10. ↑ PH AMBASSADOR’S DECLAMATION MI ÚLTIMO ADIÓS IN SPANISH HIGHLIGHTS RIZAL DAY IN BELGIUM. dfa.gov.ph. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  11. ↑ Mi Ultimo Adiós by Dr. José Rizal. kapitbisig.com. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  12. ↑ Mark DeStephano, José Rizal, the Quest for Filipino Independence, and the Search for Ultimate Reality and Meaning, „Ultimate Reality and Meaning”, 34 (1-2), 2015, s. 127.
  13. ↑ RIZAL’s “MI ULTIMO ADIOS”: EMBRACING THE KATIPUNAN AND THE REVOLUTION. europe-solidaire.org. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  14. ↑ Museo ni Jose Rizal Fort Santiago. nhcp.gov.ph. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  15. ↑ EL "ULTIMO ADIOS" DE RIZAL V ... ESTUDIO CRtTICO-EXPOSITIVO EN DOS PARTES POR JAIME C. DE VEYRA Miembro Correspondiente de la Real Academia Española 5474 [No. 4 DE LA SERIE MANILA BUREAU OF PRINTING 1946]. xeniaeditrice.it. s. 9. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  16. ↑ Translation process - Ultimo Adios. academia.edu. s. 7. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  17. ↑ Ambeth R. Ocampo: José Rizal en la literatura y en la historia de Filipinas. bne.es. s. 14. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  18. ↑ Brief introduction to Rizal. carayanpress.com. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  19. ↑ Jose Rizal, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-10-19] (ang.).
  20. ↑ José Rizal. Philippine Folklife Museum Foundation. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  21. ↑ 21 Chinese versions of Jose Rizal poem exist. manilatimes.net, 2006-12-08. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  22. ↑ Vasco Caini: José Protacio Rizal Mercado (1861-1896) Notas Biográficas[1]. um.es. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  23. ↑ Rizal Day 2011. officialgazette.gov.ph, 2011-11-24. [dostęp 2020-10-24]. (ang.).
  24. ↑ Rizal Monumentos. stguitars.com. [dostęp 2020-10-19]. (hiszp.).
  25. ↑ Quennie Ann J. Palafox: Historical Context and Legal Basis of Rizal Day and Other Memorials in honor of Jose Rizal. nhi.gov.ph. [dostęp 2020-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  26. ↑ Roland L. Guyotte, Barbara M. Posadas, Jose Rizal and the Changing Nature of Filipino Identity in an American Setting, „Revue Française d'Etudes Américaines”, 51, 1992, s. 48.
  27. ↑ Philippine Embassy in Singapore Celebrates Rizal Day. philippine-embassy.org.sg, 2019-12-18. [dostęp 2020-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-01)]. (ang.).
  28. ↑ Philippine Embassy marks 121st anniversary of Rizal martyrdom. saudigazette.com.sa, 2018-01-08. [dostęp 2020-10-24]. (ang.).
  29. ↑ Philippine Embassy in Tokyo Commemorates Rizal Day 2019. tokyo.philembassy.net, 2019-12-27. [dostęp 2020-10-24]. (ang.).
  30. ↑ POESÍAS DEDICADAS A RIZAL. bc.ca. [dostęp 2020-11-07]. (hiszp.).
  31. ↑ Poesías dedicadas a José Rizal, t. XIII, 1961, s. 34, 43, 109 (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mi_último_adiós&oldid=69269387”