Michał z Działdowa
 Poliptyk Zaśnięcie Marii (ołtarz otwarty) | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
Michał z Działdowa (Michael Pictorellus) – anonimowy malarz i snycerz aktywny w Małopolsce w latach 1477–1491, pochodzący z Działdowa w Prusach Zakonnych; twórca jednego z największych ołtarzy gotyckich w Małopolsce.
Prawdopodobnie był pomocnikiem Wita Stwosza w Krakowie, podczas prac nad Ołtarzem Mariackim. Po raz pierwszy jego osoba była wzmiankowana w 1466 roku, w aktach krakowskich jako Michael Pictorellus (Michał Malarczyk); w roku 1491 jest wspomniany w aktach jako snycerz w procesie z fryzjerem[1]. W 1486 roku, po zakończeniu prac snycerskich przy ołtarzu, otrzymał prawa miejskie. W tym samym roku założył własną pracownię. Według Bolesława Przybyszewskiego, w latach 1488–1491 pracował nad poliptykiem (pentaptyk) Ołtarz z Książnicy Wielkiej w kościele parafialnym w Książnicach Wielkich, na zlecenie plebana tejże parafii i fundatora, Mikołaja z Koprzywnicy herbu Wieniawa[2][a]. Według historyka Zdzisława Kępińskiego malowane skrzydła mógł wykonać Wit Stwosz[3].
Przy pracy nad ołtarzem w Książnicach Wielkich Michał z Działdowa wykorzystał wzory trzech rzeźb znajdujących się w krakowskim arcydziele: „Zaśnięcie”, „Wniebowzięcie” i „Koronacja”[4] Ołtarz składa się ze scen rzeźbionych i malowanych, oprócz wpływów Wita Stwosza, pod względem kompozycyjnym, nawiązuje do miedziorytów Martina Schongauera i Mistrza ES[5], a jego zapowiedzi stylowe można odnaleźć w kwaterach śląskiego poliptyku ze Strzegomia powstałego w latach 1486–1487[6].
W 1491 roku, już po ukończeniu ołtarza w Książnicach Wielkich, ich fundator powróciwszy z podróży do Ziemi Świętej, prawdopodobnie będąc niezadowolony z wyników prac, pozwał malarza przed sąd konsystorski[7].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jego wizerunek znalazł się na predelli obok drugiego fundatora herbu HabdankWalicki 1961 ↓, s. 318
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zdzisław Kępiński: Wit Stwosz. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981, s. 97. ISBN 978-83-221-0188-9.
- ↑ Walicki 1961 ↓, s. 318.
- ↑ Labuda i Secomska 2004 ↓, s. 284.
- ↑ Jan Regulski: Michał z Działdowa, Skurpski i inni. Wybrane publikacje Jana Regulskiego. [dostęp 2017-09-04]. (pol.).
- ↑ Otto-Michałowska 1982 ↓, s. 318.
- ↑ Labuda i Secomska 2004 ↓, s. 285.
- ↑ Walicki 1961 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michał Walicki: Malarstwo polskie. Gotyk, renesans, wczesny manieryzm. Warszawa: Arugia Oficyna Wydawnicza w Warszawie, 1961, s. 314–316.
- Jerzy Gadomski: Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski. T. III. Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11807-5.
- Jerzy Gadomski: Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski. T. II. Warszawa: PWN, 1988. ISBN 83-01-05601-0.
- Adam Labuda, Krystyna Secomska: Malarstwo Gotyckie w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2004. ISBN 83-7181-348-1.
- Maria Otto-Michałowska: Gotyckie malarstwo tablicowe w Polsce. Warszawa: Arkady, 1982. ISBN 83-213-2851-2.