Microtarsus

	Microtarsus
	Eyton, 1839
	; Przedstawiciel rodzaju – bilbil szarogłowy (M. priocephalus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	bilbile
Rodzaj	Microtarsus
	Typ nomenklatoryczny
	Microtarsus melanoleucos Eyton, 1839
Synonimy
	Micropus Swainson, 1832; Microscelis G.R. Gray, 1840; Brachypodius Blyth, 1845; Prosecusa Reichenbach, 1850; Euptilotus Reichenbach, 1850; Melotarsus Vierthaler, 1852; Ixocherus Bonaparte, 1854; Euptilosus G.R. Gray, 1855; Microtarses Eyton, 1856; Poliolophus Sharpe, 1877; Poliophilus Sharpe, 1882;
Gatunki
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Microtarsus – rodzaj ptaków z rodziny bilbili (Pycnonotidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji^[12]^[13].

Morfologia

Długość ciała 14–22 cm; masa ciała 20–43 g^[13].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1839 roku angielski przyrodnik Thomas Campbell Eyton w artykule poświęconym kolekcji ptaków z Malajów, wraz z opisem nowych gatunków opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) bilbil żałobny (M. melanoleucos).

Etymologia

Micropus: gr. μικροπους mikropous, μικροποδος mikropodos ‘o małej stopie’, od μικρος mikros ‘mały’; πους pous, ποδος podos ‘stopa’^[14]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Ixos chalcocephalus Temminck, 1828 (= Lanius melanocephalos J.F. Gmelin, 1788)^[15].
Microtarsus (Melotarsus, Microtarses): gr. μικρος mikros ‘mały’; nowołac. tarsus ‘goleń, noga’, od gr. ταρσος tarsos ‘płaska część stopy’^[16].
Microscelis: gr. μικροσκελης mikroskelēs ‘krótkonogi, o krótkiej nodze’, od μικρος mikros ‘krótki’; σκελος skelos ‘noga’^[17].
Brachypodius: gr. βραχυς brakhus ‘krótki’; ποδιον podion ‘mała stopa, stópka’, zdrobnienie od πους pous, ποδος podos ‘stopa’^[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Lanius melanocephalos J.F. Gmelin, 1788.
Prosecusa: łac. prosecutor, prosecutoris ‘towarzysz, pomocnik’, od prosequi ‘towarzyszyć’^[19]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Lanius melanocephalos J.F. Gmelin, 1788^[20].
Euptilotus: epitet gatunkowy Brachypus eutilotus Jardine & Selby, 1837; gr. ευ eu ‘ładny, dobry’; πτιλωτος ptilōtos ‘pierzasty, wypchany piórami’, od πτιλον ptilon ‘pióro’^[21]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Brachypus eutilotus Jardine & Selby, 1837^[8].
Ixocherus: rodzaj Ixos Temminck, 1825 (szczeciak); gr. χηρος khēros ‘wdowiec’ (tj. żałobnie ubrany)^[22]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Microtarsus melanoleucos Eyton, 1839.
Poliolophus (Poliophilus): gr. πολιος polios ‘szary’; λοφος lophos ‘czub’^[23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Brachypus urostictus Salvadori, 1870.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[24]:

Microtarsus melanocephalos (J.F. Gmaelin, 1788) – bilbil czarnogłowy
Microtarsus fuscoflavescens (Hume, 1873) – bilbil andamański
Microtarsus priocephalus (Jerdon, 1839) – bilbil szarogłowy
Microtarsus nieuwenhuisii (Finsch, 1901) – bilbil niebieskooki
Microtarsus urostictus (Salvadori, 1870) – bilbil żółtooki
Microtarsus eutilotus (Jardine & Selby, 1837) – bilbil brązowy
Microtarsus melanoleucos Eyton, 1839 – bilbil żałobny

Uwagi

↑ Młodszy homonim Micropus Wolf, 1810 (Apodidae).
↑ Nowa nazwa dla Micropus Swainson, 1832.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Microtarsus Eyton, 1839.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Euptilotus Reichenbach, 1850.
↑ Nieuzasadniona poprawka Microtarsus Eyton, 1839.

Przypisy

↑ ^a ^b T.C. Eyton. Catalogue of a Collection of Birds from Malaya, with Descriptions of the New Species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7 (78), s. 102, 1839. (ang.).
↑ W. Swainson: Appendix, No. I. Characters of genera and sub-genera hitherto undefined. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: John Murray, 1831, s. 486. (ang.).
↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 28. (ang.).
↑ E. Blyth. Notices and Descriptions of various New or Little Known Species of Birds. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 14 (2), s. 576, 1845. (ang.).
↑ ^a ^b H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. liv. (niem.).
↑ R. Vierthaler. Ornithologischer Tagebuchsbericht einer Reise auf dem blauen Nil von C har tum durch Scnnaar nach Rosseires. „Naumannia: Archiv für die Ornithologie Vorzugsweise Europa’s: Organ der Deutsche Ornithologen-Gesellschaft”. 2 (1), s. 27, 1852. (niem.).
↑ Ch.-L. Bonaparte. Notes sur les Collections rapportées en 1853, par M.A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des Sciences”. 38, s. 54, 58, 1852. (fr.).
↑ ^a ^b Gray 1855 ↓, s. 47.
↑ T.C. Eyton: A catalogue of the species of birds in his possession. Wellington, Salop: printed by R. Hobson, 1856, s. 195. (ang.).
↑ R.B. Sharpe. On the Birds collected by Professor J.B. Steere in the Philippine Archipelago. „Transactions of the Linnean Society of London”. Second Series. Zoology. 1 (6), s. 334, 1877. (ang.).
↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 6: Cichlomorphæ: Part III. Containing the first portion of the family Timeliidæ (Babbling-Thrushes). London: The Trustees, 1881, s. 416, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).
↑ Frank Gill & David Donsker (red.): Bulbuls. IOC World Bird List: Version 13.2. [dostęp 2024-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Bulbuls (Pycnonotidae), version 1.0: Microtarsus, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, DOI: 10.2173/bow.pycnon4.01 [dostęp 2024-02-01] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Micropus [dostęp 2024-02-04] .
↑ Gray 1855 ↓, s. 58.
↑ The Key to Scientific Names ↓, Microtarsus [dostęp 2024-02-04] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Microscelis [dostęp 2024-02-04] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Brachypodius [dostęp 2024-02-04] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Prosecusa [dostęp 2024-02-04] .
↑ J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 110. (niem.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Euptilotus [dostęp 2024-02-04] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Ixocherus [dostęp 2024-02-04] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Poliolophus [dostęp 2024-02-04] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 – bilbile – Bulbuls (wersja: 2024-01-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-04].

Bibliografia

G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 1–192. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[2] Młodszy homonim Micropus Wolf, 1810 (Apodidae).

[4] Nowa nazwa dla Micropus Swainson, 1832.

[8] Niepoprawna późniejsza pisownia Microtarsus Eyton, 1839.

[11] Niepoprawna późniejsza pisownia Euptilotus Reichenbach, 1850.

[13] Nieuzasadniona poprawka Microtarsus Eyton, 1839.

[eyt39-1] T.C. Eyton. Catalogue of a Collection of Birds from Malaya, with Descriptions of the New Species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7 (78), s. 102, 1839. (ang.).

[swa-3] W. Swainson: Appendix, No. I. Characters of genera and sub-genera hitherto undefined. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: John Murray, 1831, s. 486. (ang.).

[gray40-5] G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 28. (ang.).

[bly-6] E. Blyth. Notices and Descriptions of various New or Little Known Species of Birds. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 14 (2), s. 576, 1845. (ang.).

[rei-7] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. liv. (niem.).

[vie-9] R. Vierthaler. Ornithologischer Tagebuchsbericht einer Reise auf dem blauen Nil von C har tum durch Scnnaar nach Rosseires. „Naumannia: Archiv für die Ornithologie Vorzugsweise Europa’s: Organ der Deutsche Ornithologen-Gesellschaft”. 2 (1), s. 27, 1852. (niem.).

[bon-10] Ch.-L. Bonaparte. Notes sur les Collections rapportées en 1853, par M.A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des Sciences”. 38, s. 54, 58, 1852. (fr.).

[CITEREFGray1855[https://www.biodiversitylibrary.org/page/17136686_47]-12] Gray 1855 ↓, s. 47.

[eyt56-14] T.C. Eyton: A catalogue of the species of birds in his possession. Wellington, Salop: printed by R. Hobson, 1856, s. 195. (ang.).

[sha77-15] R.B. Sharpe. On the Birds collected by Professor J.B. Steere in the Philippine Archipelago. „Transactions of the Linnean Society of London”. Second Series. Zoology. 1 (6), s. 334, 1877. (ang.).

[sha82-16] R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 6: Cichlomorphæ: Part III. Containing the first portion of the family Timeliidæ (Babbling-Thrushes). London: The Trustees, 1881, s. 416, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).

[ioc-17] Frank Gill & David Donsker (red.): Bulbuls. IOC World Bird List: Version 13.2. [dostęp 2024-02-04]. (ang.).

[botw-18] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Bulbuls (Pycnonotidae), version 1.0: Microtarsus, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, DOI: 10.2173/bow.pycnon4.01 [dostęp 2024-02-01] (ang.).

[19] The Key to Scientific Names ↓, Micropus [dostęp 2024-02-04] .

[CITEREFGray1855[https://www.biodiversitylibrary.org/page/17136697_58]-20] Gray 1855 ↓, s. 58.

[21] The Key to Scientific Names ↓, Microtarsus [dostęp 2024-02-04] .

[22] The Key to Scientific Names ↓, Microscelis [dostęp 2024-02-04] .

[23] The Key to Scientific Names ↓, Brachypodius [dostęp 2024-02-04] .

[24] The Key to Scientific Names ↓, Prosecusa [dostęp 2024-02-04] .

[cab-25] J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 110. (niem.).

[26] The Key to Scientific Names ↓, Euptilotus [dostęp 2024-02-04] .

[27] The Key to Scientific Names ↓, Ixocherus [dostęp 2024-02-04] .

[28] The Key to Scientific Names ↓, Poliolophus [dostęp 2024-02-04] .

[mie&kuz-29] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 – bilbile – Bulbuls (wersja: 2024-01-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-04].

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[c]

[6]

[7]

[d]

[8]

[e]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]