Mistrz Inicjałów Brukselskich
_-_Christ_in_Majesty;_Initial_A-_A_Man_Lifting_His_Soul_to_God_-_Google_Art_Project.jpg) Iluminacja pt. Christ in Majesty; Initial A: A Man Lifting His Soul to God The J. Paul Getty Museum | |
| Dziedzina sztuki | |
|---|---|
Mistrz Inicjałów Brukselskich (Mistrz Godzinek Karola III z Nawarry) – anonimowy mistrz-iluminator prawdopodobnie pochodzący z Włoch, czynny w Paryżu w latach ok. 1389–1410.
Anonimowy mistrz znany również pod imieniem Zebo lub Zenobi, co może wskazywać na jego florenckie pochodzenie[1]. Swój przydomek zawdzięcza inicjałom, jakie wykonał do brukselskich Godzinek księcia de Berry[2]. Według amerykańskiego historyka sztuki Millarda Meissa, Mistrz Inicjałów Brukselskich był prekursorem gotyku międzynarodowego we Francji we wczesnych latach XV wieku[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie pracował w Bolonii. Do Paryża przybył w 1395, gdzie szybko zasymilował się z tutejszymi artystami. Wprowadził do paryskiej szkoły zamiłowanie do ornamentu akantowego i rozwiniętych form architektonicznych m.in. do pizańskiej arkadury. W Paryżu pracował do 1406 roku, a jego prace charakteryzowały się bujnymi formami floralnymi nasyconymi kolorami, szerokimi bordiurami wypełnionymi szczegółami ze świata zwierzęcego i roślinnego[1]. Do iluminacji paryskiej wprowadził nowatorskie kompozycje krajobrazowe. Jak zauważa Małgorzata Mazurczak:
Trzy rodzaje zabudowy – miasto, zamek, mniejsza zabudowa z wiatrakiem – osadzone na odrębnych wzgórzach, oddzielone kępami lasu lub rzeką, utrwalił malarz jako kanon kompozycji krajobrazowej[4].
Kompozycja taka widoczna jest szczególnie w iluminacji pt. Pokłon Mędrców (fol. 67), gdzie ukazał krajobraz z miastem na wzgórzach i mur obronny z bramą miejską schodzącym ku wąwozowi pełnemu postaci. Podobny, bogaty krajobraz z miniaturami zamków, warowni, z klasztorem i kościołem wraz z widokiem na miasto, występuje na miniaturze ukazującej Piekło (fol. 82)[5]
Przypisywane iluminacje[edytuj | edytuj kod]
Mistrzowi Inicjałów Brukselskich Millard Meiss przypisuje dekorowanie minimum sześciu manuskryptów:
- Godzinki – 1390–1395, Biblioteka Palatina, Parma (ms.lat.159)
- Godzinki – ok. 1400, Biblioteka de Palacio, Madryt (ms.2099);
- Très belles heures, księcia de Berry – piętnaście inicjałów stworzonych dla Godzinek księcia Jeana de Berry; ok. 1402, Biblioteka Królewska Belgii, Bruksela (Ms. 11060-61)
- Godzinki – ok. 1402, Biblioteka Bodlejańska, Oksford (ms Douce 62);
- Godzinki Karola III – m.in. miniatury pt. Piekło, Pokłon Mędrców; ok. 1405, Cleveland Museum of Art, Cleveland
- Godzinki – ok. 1407 Biblioteka Brytyjska, Londyn (Ms. Add. 29433)
Inne prace[edytuj | edytuj kod]
- Mszał – dekoracje wykonane do Mszału na zlecenie Cosimo de 'Migliorati, biskupa i kardynała Bolonii, późniejszego papieża Innocentego VII. Mistrz wykonał inicjały i ozdobne bordiury; 1389–1404, J. Paul Getty Museum[6]
- Księga chóralna – inicjał "P"; ok. 1390 Art Institute of Chicago, Chicago[7]
- Inicjał "S" z postacią św. Stanisława – ok. 1410–20 Metropolitan Museum of Art[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500. Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.
- Małgorzata Urszula Mazurczak: Miasto w pejzażu malarskim XV wieku. Lublin: KUL, 2004. ISBN 83-7363-167-4.
- Robert G. Calkins An Italian in Paris: The Master of the Brussels Initials and His Participation in the French Book Industry, Vol. 20, No. 1, Essays in Honor of Harry Bober, The University of Chicago Press 1981, s. 223-232
- Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture - tom 2. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.