Przejdź do zawartości

Molops

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Molops
Bonelli, 1810
Ilustracja
Szykoń madej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

dzierowate

Nadplemię

Pterostichitae

Plemię

Pterostichini

Podplemię

Molopina

Rodzaj

Molops

Typ nomenklatoryczny

Carabus terricola Herbst sensu Fabricius, 1792

Synonimy
  • Caloclyptus Gistel, 1834
  • Cheporus Chaudoir, 1838
  • Diorychoderus Chaudoir, 1838
  • Geocharis Gistel, 1834
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Szykoń czarnonogi
Molops rufipes sturanyi

Molops – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych. Obejmuje 41 opisanych gatunków.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcze o ubarwieniu błyszcząco czarnym lub czarnobrązowym, czasem z brązowawymi przydatkami[1].

Głowa ma po dwa chetopory (punkty szczecinkowe) przy wewnętrznych krawędziach oczu[2], które to z kolei są dobrze rozwinięte[3]. Czułki są stosunkowo krótkie[1]; począwszy od trzeciego członu porośnięte są włoskami o odstających końcówkach i przylegających częściach pozostałych[2][3][1]; drugi człon czułków osadzony jest pośrodkowo[3]. Żuwaczki są wyraźnie krótsze od głowy, niezmodyfikowane u wierzchołka, pozbawione cheotoporu w bruździe zewnętrznej. Głaszczki szczękowe mają człon ostatni osadzony na przedostatnim przyśrodkowo. Głaszczki wargowe mają na członie przedostatnim dwie szczecinki[2], a kształt członu ostatniego mniej lub bardziej wrzecionowaty[3].

Przedplecze typowo ma dwie pary szczecinek bocznych, w tym jedną w kątach tylnych, a jeśli już obecnych jest więcej szczecinek bocznych, to te poza kątami tylnymi leżą blisko siebie i w oddaleniu od kątów przednich[3]. Pokrywy są nieowłosione[3] i mają pozbawiony chetoporów (punktów szczecinkowych) międzyrząd trzeci, rozszerzony u szczytu rząd dziewiąty[1], zaokrąglony wierzchołek oraz przecięte przed wierzchołkiem epipleury[2]. Odnóża mają owłosione grzbietowe powierzchnie stóp[2][1]. Golenie przedniej pary mają po dwie ostrogi i wycięte części przednie wewnętrznych krawędzi[2], a między wycięciem i wierzchołkiem są mocno rozszerzone[3].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Owady te zasiedlają cieniste lasy, głównie na pogórzach i w górach, ale dochodzą także do nizin. Bytują w ściółce, pod kamieniami, kłodami oraz w butwiejących pniakach[2][4]. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są drapieżnikami. Samice przynajmniej niektórych gatunków wykazują troskę rodzicielską o potomstwo[3].

Rodzaj palearktyczny, głównie europejski, aczkolwiek sięgający też zachodniej Anatolii. Centrum różnorodności osiąga na Półwyspie Bałkańskim[2]. W Polsce stwierdzono dwa gatunki (zobacz dzierowate Polski)[5][4].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został po raz pierwszy w 1810 roku przez Franca Andreę Bonelliego na łamach „Mémoires de l’Academie des Sciences de Turin”[6]. Jego gatunkiem typowym wyznaczono Carabus terricola[7].

Zalicza się do niego 41 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w czterech podrodzajach[8][9]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Von Arved Lompe: Gattung Molops Bonelli, 1810 - mitteleuropäische Arten. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-18].
  2. ↑ a b c d e f g h Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 248, 290.
  3. ↑ a b c d e f g h Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 273-275.
  4. ↑ a b Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
  5. ↑ O. Aleksandrowicz: rodzaj: Molops F.A. Bonelli, 1810. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-02-18].
  6. ↑ F.A. Bonelli. Observations Entomologiques, Première partie. „Mémoires de l’Academie des Sciences de Turin”. 18, s. 21–78, 1810. 
  7. ↑ Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 469-470, ISBN 87-88757-73-0.
  8. ↑ Wolfgang Lorenz, Molops Bonelli, 1810, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-13].
  9. ↑ genus Molops Bonelli, 1810. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2024-02-18].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Molops&oldid=72970416”