Morderstwa Osedżów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Morderstwa Osedżów
Terror w hrabstwie Osage
Ilustracja
Schemat powiązań ofiar i sprawców w sprawie grupy W.K. Hale
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejsce

hrabstwo Osage, Oklahoma i okolice

Data

1918 - lata 30. XX wieku

Liczba zabitych

co najmniej 60, prawdopodobnie setki[1]

Motyw

dziedziczenie spadków

brak współrzędnych

Morderstwa Osedżów – seria zbrodni na przedstawicielach plemienia Osedżów dokonanych przez białych współmieszkańców (często członków rodziny) hrabstwa Osage w Oklahomie, trwająca od roku 1918 do lat 30. XX wieku[2]. Okres ten jest również nazywany terrorem w hrabstwie Osage[1].

Były one głównie umotywowane chęcią przejęcia w spadku (w oparciu o autentyczne, jak i fałszywe[3][4] testamenty i weksle) praw do dzierżawionych koncernom naftowym, wysoce dochodowych, roponośnych terenów należących do tego plemienia[5].

Morderstwa były dokonywane głównie poprzez otrucie lub zastrzelenie, lecz również upozorowanie wypadku czy zamach bombowy[5].

Najsłynniejszy i najbrutalniejszy epizod przypada na okres od wiosny 1921 do stycznia 1926[6] i jest związany ze zbrodniami dokonywanymi na zlecenie "króla Osage Hills", Wiliama K. Hale - miejscowego milionera i nieformalnego przywódcy miejscowej kliki osób wysoko postawionych w lokalnej administracji i służbach[7]. Działania jego grupy uniemożliwiały lokalnym stróżom prawa na efektywne działanie i dopiero przejęcie śledztwa przez grupę agentów FBI prowadzoną przez Toma White'a pozwoliło na przełom i osądzenie Hale i jego współpracowników, w tym jego siostrzeńców - braci Burkhart[8].

Zbrodnie te doprowadziły do uchwalenia przez Kongres prawa pozwalającego na dziedziczenie udziałów w plemiennej ziemi tylko przez Osedżów lub pół-Osedżów[9].

Lista niektórych znanych ofiar[edytuj | edytuj kod]

  • Mary Lewis - uznawana za pierwszą ofiarę terroru, zamordowana przez przyjaciela, Thomasa Middletona i jego towarzysza w 1918 roku[2]
  • Rodzina Kyle:
    • Anna Brown (z domu Kyle) - zastrzelona[10]
    • Molly Burkhart (z domu Kyle) - nieudana próba otrucia przez męża, Ernesta lub braci Shoun[11]
    • Bill Smith i Rita Smith (z domu Kyle) - zamach bombowy[5]
  • Henry Roan - zastrzelony[10]
  • Charles Whitehorn - zastrzelony przez żonę, Hattie, i jej kompanów[12]
  • George Bigheart - otrucie[4]
  • Rodzina Stepson
    • Wiliam Stepson - prawdopodobnie otruty przez Kelsiego Morrisona w 1922[13]
    • Tillie Stepson - wdowa po Wiliamie, ponownie ożeniona z Kelsim Morrisonem i prawdopodobnie przez niego otruta w 1923[13]
  • Mary Elkins - najbogatsza członkini plemienia, nieudana próba otrucia przez męża w 1923[14]
  • Anna Stanford - podejrzenie otrucia (wg dokumentów FBI)[14]
  • Sybil Bolton - zastrzelona[14]

Białymi ofiarami terroru stali się również miejscowy nafciarz Barney McBride oraz adwokat W.W Vaughan, którzy starali się zwrócić uwagę rządu federalnego na te zbrodnie[15].

Niektóre wyroki[edytuj | edytuj kod]

  • Thomas Middleton - skazany w 1919 roku na karę śmierci za zabójstwo Mary Lewis, ułaskawiony przez gubernatora 6 lat później[2]
  • William K. Hale - 29 października 1926 skazany na dożywocie w sprawie o morderstwo Henrego Roana[16], uzyskał zwolnienie warunkowe w 1947[17]
  • John Ramsey - 29 października 1926 skazany na dożywocie w sprawie o morderstwo Henrego Roana[16]
  • Ernest Burkhart - 21 czerwca 1926 skazany na dożywocie[18], uzyskał zwolnienie warunkowe w 1937[19]
  • Kelsie Morrison - skazany w sprawie morderstwa Anny Brown[20]

Bryan Burkhart został objęty statusem świadka koronnego i nigdy nie poniósł odpowiedzialności[20].

Mimo zebranych przez FBI poszlak na udział w grupie przestępczej i ukrywanie dowodów przez miejscowego bankiera, Herba G. Hurta, lekarzy - braci Shoun i właściciela zakładu pogrzebowego, Scotta Mathiasa, nie postawiono im zarzutów uznając materiał dowodowy za niewystarczający[21][22].

W kulturze[edytuj | edytuj kod]

W 2017 roku ukazała się książka Czas krwawego księżyca napisana przed Davida Granna, dotycząca morderstw Osedżów. Zekranizowana w 2023 roku w reżyserii Martina Scorsese.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 303.
  2. ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 297-298.
  3. ↑ Grann 2023 ↓, s. 172.
  4. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 211-212.
  5. ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 174-175.
  6. ↑ Grann 2023 ↓, s. 298.
  7. ↑ Grann 2023 ↓, s. 177-178.
  8. ↑ Grann 2023 ↓, s. 255.
  9. ↑ Grann 2023 ↓, s. 241.
  10. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 260.
  11. ↑ Grann 2023 ↓, s. 206-207.
  12. ↑ Grann 2023 ↓, s. 290-291.
  13. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 303-304.
  14. ↑ a b c Grann 2023 ↓, s. 300-301.
  15. ↑ Grann 2023 ↓, s. 275.
  16. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 237.
  17. ↑ Grann 2023 ↓, s. 265.
  18. ↑ Grann 2023 ↓, s. 229.
  19. ↑ Grann 2023 ↓, s. 264.
  20. ↑ a b Grann 2023 ↓, s. 238-239.
  21. ↑ Grann 2023 ↓, s. 278-293.
  22. ↑ Grann 2023 ↓, s. 308.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • David Grann: Czas Krwawego Księżyca: Zabójstwa Osagów i narodziny FBI. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2023. ISBN 978-83-8318-942-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Morderstwa_Osedżów&oldid=73306688”