Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich
Siedziba muzeum | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
Rynek 4 |
Data założenia |
13 grudnia 1925 |
Położenie na mapie Polski | |
50°01′05,7″N 22°41′01,8″E/50,018250 22,683833 | |
Strona internetowa |
Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich – samorządowa instytucja kultury powiatu jarosławskiego powołana w 1925 roku. Muzeum mieści się w renesansowej kamienicy Orsettich – jednym z zabytków architektury mieszczańskiej w Jarosławiu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Muzeum miejskie w Jarosławiu zostało powołane 13 grudnia 1925 roku na uroczystym posiedzeniu Zarządu Miasta z okazji 550. rocznicy lokacji miasta na prawie magdeburskim. Pierwsze sale wystawowe urządzono w specjalnie przystosowanych salach na II piętrze jarosławskiego ratusza. 3 maja 1938 roku otwarto nową ekspozycję przeniesioną do pobliskiej kamienicy Attavantich. Od 1945 roku siedzibą Muzeum jest kamienica Orsettich. Instytucja posiada jeden oddział zamiejscowy – Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu, mieszczące się na I piętrze dawnego pałacu Morskich i Dzieduszyckich[1].
-
Ekspozycja muzealna w jednej z sal na II piętrze jarosławskiego ratusza, 1934 r. Fot. ks. Mieczysław Kociubiński.
-
Ekspozycja muzealna w sali lustrzanej kamienicy Attavantich w Jarosławiu, 1938-1939 r.
Zbiory
[edytuj | edytuj kod]Podstawowym zadaniem Muzeum jest gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie i konserwacja zabytków sztuki i kultury związanych z historią Jarosławia oraz okolic. W zbiorach jednostki można wyróżnić następujące działy tematyczne[2]:
- archeologia
- paleontologia
- archiwalia
- etnografia
- fotografia
- meble
- militaria
- numizmatyka
- rzemiosło
- sztuka
- zbiory biblioteczne.
Jedynym z najcenniejszych zabytków w zbiorach Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich jest słynąca łaskami ikona Matki Boskiej Jarosławskiej, zwana Bramą Miłosierdzia, pochodzący z Cerkwi Przemienienia Pańskiego w Jarosławiu. W latach 90. XX wieku ikona powróciła do świątyni jako bezterminowy depozyt[3][4].
Wystawy stałe
[edytuj | edytuj kod]Ekspozycję stałą muzeum otwiera wystawa poświęcona najstarszym dziejom okolic Jarosławia - od epoki lodowcowej (ok. 20 tysięcy lat temu) aż do późnego średniowiecza[5]. Kolejne wystawy stałe obejmują stylizowane wnętrza mieszczańskie od XVII do początku XX wieku, w które wkomponowano muzealia i pamiątki ilustrujące przeszłość regionu[6]. Na parterze znajduje się Wielka Izba – dawne pomieszczenie reprezentacyjne, z zachowaną oryginalną, XVII-wieczną posadzką ze szkliwionych cegieł – tzw. olstrychu – oraz strop z belek modrzewiowych[7]. Jest też portal z okresu renesansu o cechach ormiańskich, przeniesiony do Muzeum z kamienicy przy ulicy Grodzkiej 3 w Jarosławiu[7]. Na I piętrze budynku można oglądać pomieszczenia od 1. połowy XIX wieku (salonik w stylu biedermeier) do początku XX stulecia (salonik secesyjny).
-
Wielka Izba – stan na 2022 r.
-
Salonik eklektyczny – stan na 2022 r.
-
Duży Pokój w Paski – stan na 2022 r.
-
Salonik secesyjny – stan na 2022 r.
Dyrektorzy
[edytuj | edytuj kod]- Jan Harlender (1925-1939)
- dr Kazimierz Gottfried (1939-1969)
- Leszek Smoczkiewicz (1969-1973)
- Łucja Franciszka Turczak (1973-1986)
- Krystyna Kieferling (1986-1990)
- Joanna Kociuba (1990-2001)
- Paweł Kozioł (2001-2002)
- Jarosław Orłowski (2002-2017)
- Łukasz Zagrobelny (2018-2022[8])
- Konrad Sawiński (od 2022)[9][10].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kamienica Orsettich, pocztówka z 1915 roku
-
Kamienica Orsettich, pocztówka z 1913 roku
-
Kamienica Orsettich
-
Kamienica Orsettich nocą
-
Archiwalne wnętrza muzeum
-
Archiwalne wnętrza muzeum
-
Archiwalne wnętrza muzeum
-
Wilhelm Orsetti – najbardziej znany właściciel kamienicy Orsettich
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pałac Dzieduszyckich w Zarzeczu – Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online] [dostęp 2022-07-27] (pol.).
- ↑ Kolekcje i zbiory – Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online] [dostęp 2022-07-27] (pol.).
- ↑ Anna Łuka , 80 lat Muzeum w Jarosławiu (1925-2005), Jarosław 2005, s. 10–11 .
- ↑ Sanktuarium Matki Bożej „Myłoserdia Dweri” „Brama Miłosierdzia” – Jarosław – – Interreg Polska-Słowacja [online], maryjny.pl [dostęp 2022-08-22] .
- ↑ Autor:, Wystawa “Na pograniczu… Najstarsze dzieje ziemi jarosławskiej” już otwarta! – Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online] [dostęp 2024-06-26] (pol.).
- ↑ Wystawy stałe – Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online] [dostęp 2022-07-27] (pol.).
- ↑ a b Muzeum w Jarosławiu kamienica Orsettich. Przewodnik po ekspozycji., [Jarosław]: [Muzeum w Jarosławiu - Kamienica Orsettich], 2021, ISBN 978-83-952768-2-8, OCLC 1295265741 [dostęp 2022-07-27] .
- ↑ Konrad Sawiński , Nowy dyrektor muzeum w Jarosławiu [online], powiat.jaroslawski.pl [dostęp 2021-10-05] (pol.).
- ↑ Łukasz Zagrobelny odwołany z funkcji dyrektora Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online], EkspresJaroslawski.pl, 29 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-16] .
- ↑ Iwona Rogus , Nowy dyrektor w Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online], powiat.jaroslawski.pl [dostęp 2023-02-16] (pol.).
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Anna Łuka 80 lat Muzeum w Jarosławiu (1925-2005), Jarosław 2005
- Krystyna Kieferling, Zofia Kostka-Bieńkowska 90 lat muzeum w Jarosławiu, Jarosław 2015
- Zdzisław Paszyński W kręgu doktora Kazimierza Gottfrieda, Jarosław 2013