Na dzikich stepach za Bajkałem

Pieśń „Na dzikich stepach za Bajkałem” (ros. „По диким степям Забайкалья”), znana także pod nazwą „Brodiaga” (ros. „Бродяга”, w wersji spolszczonej „Bradziaga” czyli „Włóczęga”) to tradycyjna rosyjska pieśń ludowa.

Pieśń ta zdobyła dużą popularność na początku XX wieku, ale w środowisku więziennym Syberii była znana już od lat 80. XIX wieku. Jej autorstwo nie zostało dostatecznie ustalone. W dyskografii, która datuje się od początku XX wieku występuje zwykle pod tytułem Бродяга a jako autora słów wymienia się I. K. Kondratiewa (ros. И. К. Кондратьев). Pieśń występuje w wielu (mniej lub bardziej różniących się) wersjach.

Z polskich wykonawców śpiewał ją w rosyjskiej wersji m.in. Czesław Niemen (wydana w 1975 na pocztówce dźwiękowej pt. Włóczęga).

Interpretacje i wykonania różnią się od siebie. Zwykle dwa ostatnie wersy każdej zwrotki są powtarzane dwa razy. Często solista śpiewa sam całą zwrotkę, natomiast razem z chórem powtarza właśnie te dwa ostatnie wersy. Spotyka się też wykonania piosenki nie zawierające tych powtórzeń.

Tekst

Pieśń opowiada historię zesłańca (być może uwięzionego za poglądy polityczne), który zbiegłszy z więzienia wędruje przez stepy i góry Kraju Zabajkalskiego, by w końcu przepływając jezioro Bajkał spotkać się z matką. Od niej dowiaduje się, że jego ojciec już nie żyje, a brat (tak jak i on do tej pory) dzwoni kajdanami na zesłaniu, gdzieś na Syberii.

Z dłuższej wersji piosenki dowiadujemy się, że zesłaniec tęsknił nie tylko za rodzinnymi stronami, ale także za żoną i dziećmi. Z ostatniej zwrotki wynika, że żona tęskni, a dzieci płaczą [z tęsknoty].

Wersja podstawowa

По диким степям Забайкалья,

Где золото роют в горах,

Бродяга, судьбу проклиная,

Тащился с сумой на плечах.

Бежал из тюрьмы тёмной ночью,

В тюрьме он за правду страдал.

Идти дальше нет уже мочи –

Пред ним расстилался Байкал.

Бродяга к Байкалу подходит,

Рыбацкую лодку берёт

И грустную песню заводит,

Про Родину что-то поёт.

Бродяга Байкал переехал,

Навстречу родимая мать.

«Ах, здравствуй, ах, здравствуй, родная,

Здоров ли отец мой и брат?»

«Отец твой давно уж в могиле,

Землёю засыпан лежит,

А брат твой давно уж в Сибири,

Давно кандалами гремит».

Wersja rozszerzona

По диким степям Забайкалья,

Где золото роют в горах,

Бродяга, судьбу проклиная,

Тащился с сумой на плечах.

На нём рубашонка худая,

И множество разных заплат,

Шапчонка на нём арестанта

И серый тюремный халат.

Бродяга к Байкалу подходит,

Рыбацкую лодку берёт.

И грустную песню заводит -

Про родину что-то поёт:

«Оставил жену молодую

И малых оставил детей,

Теперь я иду наудачу,

Бог знает, увижусь ли с ней!»

Бродяга Байкал переехал,

Навстречу - родимая мать.

«Ах, здравствуй, ах, здравствуй, мамаша,

Здоров ли отец мой да брат?»

«Отец твой давно уж в могиле,

Сырою землею закрыт.

А брат твой давно уж в Сибири,

Давно кандалами гремит».

Пойдём же, пойдём, мой сыночек,

Пойдём же в курень наш родной,

Жена там по мужу скучает,

И плачут детишки гурьбой».

Zobacz też