Nawigacja zapachowa

Nawigacja zapachowa – dział wiedzy zajmujący się określaniem bieżącego położenia oraz optymalnej drogi do celu dla ludzi, zwierząt, pojazdów i innych przemieszczających się obiektów (zob. nawigacja) na podstawie sygnałów chemicznych, którymi są cząsteczki odorantów, odbieranych węchem lub z użyciem czujników chemicznych (samodzielnych lub zespołów zorganizowanych np. w elektroniczny nos).

Obszary zastosowań

• poszukiwanie źródeł zapachu,
• śledzenie ścieżki zapachowej,
• śledzenie ścieżki z wykorzystaniem znaczników SLNM.

Ścieżki zapachowe są wykorzystywane np. przez drapieżniki poszukujące ofiar, ryby gromadzące się w pobliżu wędkarskiej zanęty, owady czułe na zapach feromonów wydzielanych przez osobniki przeciwnej płci (lub uwalniane z pułapek feromonowych), zwierzęta migrujące (prawdopodobnie również przez gołębie pocztowe; ang. olfactory navigation). W kryminalistyce powszechnie wykorzystywany jest węch psów (zob. osmologia). W dziedzinie ochrony środowiska określanie położenia źródła odorantów – metodą olfaktometryczną lub z użyciem elektronicznego nosa) – pozwala zidentyfikować instalacje, których działanie powoduje nadmierną uciążliwość zapachową w otoczeniu.

Bibliografia

• Ramirez, A.R.G. ; Dept. Eng. de Comput., Univ. do Vale do Itajai, Florianopolis, Brazil ; Lopez, A.L. ; Rodriguez, A.B. ; de Albornoz, A.D.C.: An infotaxis based odor navigation approach. [w:] Biosignals and Biorobotics Conference (BRC), 2011 ISSNIP [on-line]. 6–8 Jan. 2011. s. 1–6. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).
• Rozas, R. ; Santiago Univ., Chile ; Morales, J. ; Vega, D.: Artificial smell detection for robotic navigation. [w:] Advanced Robotics, 1991. 'Robots in Unstructured Environments', 91 ICAR., Fifth International Conference on [on-line]. 1991. s. 1730 - 1733 vol.2. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).
• Stella, E. ; Istituto Elaborazione Segnali ed Immagini, CNR, Bari, Italy ; Musio, F. ; Vasanelli, L. ; Distante, A.: Goal-oriented mobile robot navigation using an odour sensor. [w:] Intelligent Vehicles '95 Symposium., Proceedings of the [on-line]. 1995. s. 147–151. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).

• Russell, A. ; Dept. of Electr. & Comput. Syst. Eng., Monash Univ., Clayton, Vic., Australia ; Thiel, D. ; Mackay-Sim, A.: Sensing odour trails for mobile robot navigation. [w:] Robotics and Automation, 1994. Proceedings., 1994 IEEE International Conference on [on-line]. s. 2672 - 2677 vol.3. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).