Przejdź do zawartości

Norweski dzień konstytucji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzień Konstytucji
Ilustracja
Parada dziecięca przed Pałacem Królewskim w Oslo
Dzień

17 maja

Państwa

Norwegia

Typ święta

Państwowe

Zwyczaje

Parady, wywieszanie flag

Znaczenie

Upamiętnia rocznicę podpisania Norweskiej Konstytucji w Eidsvoll, 17 maja 1814 roku.

Inne nazwy

Syttende mai or Søttende mai (17 maja)

Norweski dzień konstytucjiświęto państwowe Norwegii obchodzone corocznie 17 maja. Norwegowie nazywają je w skrócie syttende mai lub søttende mai (czyli „17 maja”), Nasjonaldagen (Święto Państwowe) lub Grunnlovsdagen (Dzień Konstytucji). Jest dniem wolnym od pracy[1].

Obchody 17 maja w Norwegii są jednymi z najbardziej popularnych w Europie. Sondaż przeprowadzony około 2000 roku wskazał, że od 70 do 80% mieszkańców Norwegii bierze udział w świętowaniu[2]. Norweskie święto państwowe ma dużo bardziej ludowy i radosny charakter niż odpowiadające mu dni w sąsiednich krajach, w Szwecji i Danii[3].

Podłoże historyczne

[edytuj | edytuj kod]

Konstytucja Norwegii została podpisana w Eidsvoll 17 maja 1814. Proklamowała ona niepodległość Norwegii jako monarchii konstytucyjnej. Była próbą zachowania suwerenności państwowej, w obliczu groźby przyłączenia Norwegii do Szwecji, po druzgocącej porażce Królestwa Danii i Norwegii w wojnach napoleońskich.

Obchody tego święta narodziły się spontanicznie wśród społeczności studenckich i patriotycznych, jednak z przyczyn politycznych nie miały większego oddźwięku. Norwegia na mocy traktatu z Moss z sierpnia 1814 r. weszła w unię personalną ze Szwecją i ówczesny król Karl Johan był niechętny separatystycznym uroczystościom. W 1828 roku król zabronił obchodów święta, gdyż uważał, że godzi ono w unię i grozi buntem. Już następnego roku 17 maja doszło w Christianii (dzisiejsze Oslo) do potyczki między siłami Unii a demonstrantami. Zbrojna interwencja wywołała wśród Norwegów powszechne oburzenie i zmusiła króla do zniesienia zakazu. Mimo to dopiero w 1833 roku odbyły się pierwsze oficjalne uroczystości. Odbyły się one obok pomnika byłego premiera Christiana Krohga, który stał się symbolem walki z nadmiernymi kompetencjami monarchii.

17 maja 1893 na obrazie norweskiego malarza Christiana Krogha (1852–1925). Zwraca uwagę brak herbu Królestwa Danii i Norwegii.

W roku 1864, gdy święto było bardziej ugruntowane, odbył się pierwszy dziecięcy pochód, składająca się początkowo tylko z 5 chłopców. Była to inicjatywa Bjørnstjerne Bjørnsona, która wskrzesiła tradycję zapoczątkowaną przez Henrika Wergelanda w 1820 r. w Eidsvoll. Od 1899 w paradzie mogły brać udział także dziewczęta.

Przypadek o historycznym znaczeniu zrządził, że druga wojna światowa skończyła się w Norwegii 9 dni przed Dniem Konstytucji, 8 maja 1945 roku, kiedy okupujące wojska niemieckie złożyły broń. Z tego powodu Dzień Wyzwolenia nie został świętem narodowym i nie jest powszechnie świętowany. W zamian Dzień Konstytucji nabrał nowego, głębszego znaczenia.

Obchody w kraju

[edytuj | edytuj kod]
  • W Oslo dzieci ze wszystkich szkół gromadzą się na paradzie przed Pałacem Królewskim, skąd monarcha pozdrawia je machając dłonią.
  • W Skaugum dzieci gromadzą się przed rezydencją książęcą wczesnym rankiem, dając rodzinie królewskiej możliwość wzięcia udziału w uroczystościach w Oslo.
  • Bergen ma własne tradycje obchodów Dnia Konstytucji. Święto ubarwiają występy kuglarzy, parady dziecięce, przemarsze lokalnych organizacji oraz wojskowej młodzieżówki zwanej Buekorps.
  • W Trondheim dzieci ze wszystkich szkół maszerują wczesnym rankiem przez ulice miasta. Wieczorem rozpoczyna się "Parada Obywateli". Są na niej obecni strażacy, drużyny sportowe i organizacje studenckie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Święta i dni wolne od pracy - Polska [online], dniwolne.eu [dostęp 2022-05-16].
  2. Gabriella Elgenius, Successful Nation-Building and Ceremonial Triumph: Constitution Day in Norway, David McCrone, Gayle McPherson (red.), London: Palgrave Macmillan UK, 2009, s. 105–120, DOI10.1057/9780230251175_8, ISBN 978-0-230-25117-5 [dostęp 2022-01-13] (ang.).
  3. Johan Laurits Tønnesson, Kirsten Sivesind, The Rhetoric of the Norwegian Constitution Day: A Topos Analysis of Young Norwegian Students’ May 17 Speeches, 2011 and 2012, „Scandinavian Journal of Educational Research”, 60 (2), 2016, s. 201–218, DOI10.1080/00313831.2015.1017837, ISSN 0031-3831 [dostęp 2022-01-13].