Ogrodnik złotoczuby

Ogrodnik złotoczuby
	Amblyornis flavifrons
	Rothschild, 1895
	; Samiec ogrodnika złotoczubego po lewej (po prawej samiec ogrodnika brunatnego)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	altanniki
Rodzaj	Amblyornis
Gatunek	ogrodnik złotoczuby
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ogrodnik złotoczuby^[3], altannik złotoczuby (Amblyornis flavifrons) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny altanników (Ptilonorhynchidae). Endemiczny dla pasma górskiego Foja w północnej części Papui^[2]^[4]. Osiadły^[5]. Najmniejszy znany gatunek altannika^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[7].

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Widoczny dymorfizm płciowy; górna część głowy samca od dzioba jest pokryta intensywnie żółtymi piórami, reszta ciała w różnych odcieniach brązu, oliwkowa barwa zwłaszcza na skrzydłach i ogonie; nogi ciemnoszare; dziób czarny, oczy ciemnobrązowe; samica mniej barwna, pióra płowe^[8].
Rozmiary: długość ciała 24 cm^[9].

Występowanie

Występuje wyłącznie na Nowej Gwinei, w części wyspy należącej do Indonezji. Zamieszkuje lasy na wysokościach wahających się między 940 a 2000 m n.p.m.^[8]

Zachowanie

Okres godowy: Budowana przez samca charakterystyczna altana jest przyozdobiona kolorowymi owocami – niebieskimi, zielonymi lub żółtymi^[10]. Zaobserwowano też, jak samiec trzyma w dziobie niebieski owoc podczas zalotów^[11].

Głos: Samiec przebywający przy wybudowanej przez siebie altanie wydaje głośne piski i dźwięki przypominające zgrzytanie^[5]; słychać powtarzalne, chrapliwe nuty, a także odgłosy zapisywane jako „kuk, kuk, kuk”^[10].

Pożywienie: Amblyornis flavifrons żywi się przede wszystkim owocami, podobnie jak inni przedstawiciele rodziny altanników^[6]. Spożywa również owady^[9].

Status, zagrożenie i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ogrodnika złotoczubego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Wielkość populacji jest szacowana na 2500–9999 osobników, z czego dojrzałe ptaki mają liczebność w przybliżeniu od 1500 do 7000. Trend rozwoju populacji określa się jako stabilny ze względu na brak poważnych zagrożeń dla gatunku – obszar jego występowania należy do terenu rezerwatu przyrody, a ponadto jest niezamieszkany przez ludzi^[2].

Przypisy

↑ Amblyornis flavifrons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Amblyornis flavifrons, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ptilonorhynchidae Gray,GR, 1841 - altanniki - Bowerbirds (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-28].
↑ Lost World of New Species Found in Indonesia. news.nationalgeographic.com. [dostęp 2018-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-04)].
↑ ^a ^b Golden-fronted Bowerbird (Amblyornis flavifrons). hbw.com. [dostęp 2018-06-28]. (ang.).
↑ ^a ^b Bowerbird | San Diego Zoo Animals & Plants. animals.sandiegozoo.org. [dostęp 2018-06-28]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Lyrebirds, scrubbirds, bowerbirds, Australasian wrens. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
↑ ^a ^b Peter Rowland: Bowerbirds. s. 116–117. ISBN 978-0-643-09582-3.
↑ ^a ^b Golden-fronted Bowerbird. worldbirds.eu. [dostęp 2018-07-22].
↑ ^a ^b Thane K. Pratt, Bruce M. Beehler: Birds of New Guinea: Second Edition. s. 398.
↑ Nicholas E. Collias, Elsie C. Collias: Nest Building and Bird Behavior. s. 82.

Linki zewnętrzne

Nagranie przedstawiające samca oraz samicę altannika złotoczubego
Nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Tim Laman, Wildlife Photo Archive – samiec Amblyornis flavifrons z niebieskim owocem w dziobie
Tim Laman, Wildlife Photo Archive – inne zdjęcia przedstawiające altannika złotoczubego

[itis-1] Amblyornis flavifrons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Amblyornis flavifrons, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ptilonorhynchidae Gray,GR, 1841 - altanniki - Bowerbirds (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-28].

[Lost_World_of_New_Species-4] Lost World of New Species Found in Indonesia. news.nationalgeographic.com. [dostęp 2018-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-04)].

[:0-5] Golden-fronted Bowerbird (Amblyornis flavifrons). hbw.com. [dostęp 2018-06-28]. (ang.).

[:1-6] Bowerbird | San Diego Zoo Animals & Plants. animals.sandiegozoo.org. [dostęp 2018-06-28]. (ang.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Lyrebirds, scrubbirds, bowerbirds, Australasian wrens. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-28]. (ang.).

[:2-8] Peter Rowland: Bowerbirds. s. 116–117. ISBN 978-0-643-09582-3.

[:3-9] Golden-fronted Bowerbird. worldbirds.eu. [dostęp 2018-07-22].

[:4-10] Thane K. Pratt, Bruce M. Beehler: Birds of New Guinea: Second Edition. s. 398.

[Nicholas_E_Collias_Elsie-s82-11] Nicholas E. Collias, Elsie C. Collias: Nest Building and Bird Behavior. s. 82.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]