Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych (II RP)
Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych (II RP) – jednostka organizacyjna Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych, powołana w celu sprawowania zarządu nad lasami państwowymi oraz nad lasami prywatnymi.
Powołanie Zarządu[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1920 r. w przedmiocie organizacji i zakresu działania okręgowych zarządów lasów państwowych powołano cztery zarządy i utworzono cztery okręgi zarządy lasów państwowych obejmujących określoną liczbę powiatów, w tym w: Warszawie, Radomiu, Siedlcach i Lwowie[1].
Zakres działania Zarządu[edytuj | edytuj kod]
Do zakresu działania zarządu okręgowego lasów państwowych należało[1]:
- administrowanie za pośrednictwem podległych organów lasami państwowymi oraz lasami prywatnymi, pozostającymi pod zarządem państwowym;
- zawieranie umów o sprzedaż drewna i materiałów tartych, o ile przedmiot sprzedaży w poszczególnym przypadku nie przekraczał 3 tys. m³ drewna użytkowego, 8 tys. m drewna opałowego lub 800 m³ materiałów tartych,
- zawieranie umów o dzierżawę tartaków i innych zakładów przemysłowych oraz użytków ekonomicznych i innych nieruchomości, położonych w obrębie lasów państwowych lub przekazanych zarządowi okręgowemu lasów państwowych;
- zawieranie umów o dzierżawą polowania i rybołówstwa o ile czas trwania urnowy nie przekraczał 6 lat a czynsz roczny kwoty 50 tys. marek polskich;
- kupno i sprzedaż inwentarza żywego i martwego o ile cena kupna-sprzedaży nie przekraczała w ciągu jednego roku budżetowego kwoty 500 tys. marek polskich dla jednego nadleśnictwa;
- stawianie nowych budowli oraz naprawa istniejących o ile wysokość nakładu nie przekraczała w ciągu roku budżetowego kwoty 500 tys. marek polskich dla poszczególnego obiektu gospodarczego;
- zawieranie umów na dostawy z terminem nie dłuższym jak dwa lata, o ile należność za dostarczone przedmioty lub wynagrodzenie dostawcy nie przekraczała 500 tys. marek polskich;
- przedstawianie Ministerstwu Rolnictwa i Dóbr Państwowych do zatwierdzenia planów gospodarczych oraz projektów sposobu eksploatacji bogactw naturalnych;
- przedstawianie Ministerstwu Rolnictwa i Dóbr Państwowych do zatwierdzenia wniosków w przedmiocie cenników drewna oraz innych płodów i użytków leśnych, jak też zatwierdzenia płac zarobkowych - dziennych i akordowych;
- mianowanie i przenoszenie w obrębie okręgu urzędników oraz niższych funkcjonariuszów w granicach właściwego etatu osobowego i budżetu;
- przenoszenie na emeryturę na podstawie istniejących przepisów urzędników oraz funkcjonariuszów niższych szczebli;
- udzielanie urlopów poza urlopami wypoczynkowymi, urzędnikom i funkcjonariuszom niższym do 4 tygodni;
- udzielanie w granicach właściwych kredytów urzędnikom niższym funkcjonariuszom zapomóg,
- wykonywanie wszelkich czynności, jakie z istoty administrowania lasami wynikały oraz wykonywanie poleceń Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych,
- przedstawianie Ministerstwu Rolnictwa i Dóbr Państwowych do zatwierdzenia szczegółowych sprawozdań oraz wniosków w sprawach, dotyczących nabywania, zbywania i obciążania,
- likwidacja serwitutów ciążących na lasach państwowych o ile nie przekraczały wartości 3 tys. m³ drewna użytkowego.
Kierowanie Zarządem[edytuj | edytuj kod]
Na czele zarządu okręgowego lasów państwowych stał naczelnik zarządu okręgowego, który kierował działalnością zarządu oraz wszystkimi podległymi mu urzędnikami i funkcjonariuszami niższych szczebli. Ponosił on odpowiedzialność za stan lasów w swoim okręgu, za wszelkie czynności podwładnych mu funkcjonariuszy, za wykonanie budżetu oraz za całą administrację okręgu. Jego bezpośrednim pomocnikiem w wykonaniu właściwych czynności urzędowych był inspektor okręgowy. Naczelnik zarządu mógł mu przekazać stałe pełnomocnictwo do rozstrzygania samodzielnego niektórych spraw[1].
Skład Zarządu[edytuj | edytuj kod]
Zarząd okręgowy lasów państwowych składał się z następujących oddziałów[1]:
- gospodarczo-technicznego,
- prawno-administracyjnego,
- urządzania lasów,
- budowlano-technicznego,
- rachuby i kasowości.
Prócz tego, przy każdym zarządzie okręgowym czynna była kancelaria[1].
Nadzór na Zarządem[edytuj | edytuj kod]
Naczelne kierownictwo nad okręgowymi zarządami lasów państwowych oraz nadzór nad działalnością tych zarządów i organów im podwładnych wykonywało Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych za pośrednictwem Departamentu Leśnictwa.
Zmiany w rozporządzeniu Rady Ministrów[edytuj | edytuj kod]
W 1922 r. wprowadzono zmiany w rozporządzeniu Rady Ministrów polegające na innym sposobie obliczaniu wartości, jakie użytkownicy tracą przy likwidacji serwitutów oraz na podniesieniu norm pieniężnych przy sprzedaży drewna[2][3].
Powierzchnia lasów[edytuj | edytuj kod]
Według danych Rocznika Statystycznego RR z 1927 roku w 1923 roku powierzchnia lasów wynosiła 7 946,3 tys. ha powierzchni ogółem, w tym[4]:
- 2 486,4 tys. ha własność państwową,
- 5 289,9 tys. ha własność prywatna,
- 84,9 tys. ha własność kościelna,
- 85,1 tys. ha inna własność publiczna.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 listopada 1920 r. w przedmiocie organizacji i zakresu działania okręgowych zarządów lasów państwowych. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-12-02] .
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1922 r. w przedmiocie uzupełnienia rozporządzenia o organizacji i zakresie działania okręgowych zarządów lasów państwowych. Dz.U. z 1922 r. nr 106, poz. 982
- ↑ Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych z dnia 5 grudnia 1922 r. w przedmiocie zmiany norm pieniężnych, wymienionych w punktach c), d), e), f), g), h) § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 listopada 1920 r. o organizacji i zakresie działania okręgowych zarządów lasów państwowych. Dz.U. z 1922 r. nr 112, poz. 1023
- ↑ Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1927, t. 5, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1927, s. 128 .