Pasterek żwawy
| Opilo mollis | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
_(3424766558).jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pasterek żwawy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Pasterek żwawy[1], pasterek omszony[1] (Opilo mollis) – gatunek chrząszcza z rodziny przekraskowatych.
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza pod nazwą Attelabus mollis[2].
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości do 9 do 13 mm, porośniętym jasnym owłosieniem. Głowę ma brązowoczerwoną, grubo punktowaną, zaopatrzoną w duże oczy złożone o słabo wykrojonych przednich brzegach, długie czułki o spłaszczonych członach nasadowych oraz głaszczki szczękowe z trójkątnymi członami szczytowymi. Przez jego ciemnobrązowe, matowe przedplecze biegnie podłużna bruzdka zanikająca ku tyłowi. Punktowanie przedplecza jest grube i gęste. Barwa pokryw jest ciemnokasztanowa, ciemniejsza niż u pasterka domowego, z wzorem obejmującym zwykle trzy pary żółtych plamek, położonych na barkach, pośrodku długości i na wierzchołkach pokryw. Nieszczególnie głębokie rzędy punktów na pokrywach sięgają do około połowy ich długości; dalej punktowanie staje się nieregularne. Odnóża mają brązowe golenie i szczyty ud. Kolor spodu ciała jest ciemny[3].
Owad ten jest gatunkiem saproksylicznym. Zarówno larwy jak i owady dorosłe są drapieżnikami, wyspecjalizowanymi w polowaniu na larwy i postacie dorosłe owadów ksylofagicznych i kambiofagicznych. Ich ofiarami padają larwy i poczwarki kołatkowatych, miazgowców, ryjkowców[3][4] i kózkowatych[5]. Larwy pasterka przechodzą rozwój w żerowiskach kambio- i ksylofagów na różnych gatunkach drzew[3][4].
Gatunek ten stał się niemal kosmopolityczny wskutek zawlekania z drewnem w różne rejony świata[3][4]. W Polsce nie jest pospolity, ale rozproszony jest prawdopodobnie po całym kraju[3][4]. Jest w tym kraju jednak najczęstszym przedstawicielem rodzaju[6], jedynym niewpisanym na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Opilo mollis – Pasterek omszony. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-07-07].
- ↑ Opilo mollis (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-07-07].
- ↑ a b c d e Sławomir Mazur: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 53. Przekraski - Cleridae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1975, s. 9-11.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Dermestoidea, Bostrichoidea, Cleroidea i Lymexyloidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (11), 1986.
- ↑ Radosław Plewa, Jacek Hilszczański, Tomasz Jaworski. New records of some rare saproxylic beetles (Coleoptera) in Poland. „Nature Journal”. 44, s. 120-131, 2011.
- ↑ Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Tomasz Majewski, Marek Miłkowski, Rafał Ruta, Katarzyna Żuk. Nowe stanowiska interesujących przekrasków (Coleoptera: Cleridae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 24 (4), s. 219-225, 2005.
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Suplement. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2002.