Pasterek
| Opilo | |||
| Latreille, 1802 | |||
_(3424766558).jpg) Pasterek żwawy | |||
 Larwa pasterka | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
pasterek | ||
| Synonimy | |||
| |||
_(16016852568).png)
Pasterek (Opilo) – rodzaj chrząszczy z rodziny przekraskowatych.
Chrząszcze te mają wydłużone, często przypłaszczone grzbietobrzusznie ciało, w przypadku fauny środkowoeuropejskiej osiągające od 7 do 13 mm oraz ubarwione w odcieniach żółci i brązu. Głowę mają zaopatrzoną w duże oczy złożone o słabo wykrojonych przednich brzegach, głaszczki szczękowe z trójkątnymi członami szczytowymi oraz długie czułki zbudowane z jedenastu członów, z których te nasadowe są spłaszczone. Przedplecze jest węższe niż podstawa pokryw. Te zaś są płaskie i rozszerzone z tyłu. Wszystkie odnóża mają stopy złożone z czterech widocznych członów. Odwłok odznacza się redukcją szóstego sternitu[1].
Są to owady saproksyliczne. Zarówno larwy jak i owady dorosłe są drapieżnikami, wyspecjalizowanymi w polowaniu na larwy i postacie dorosłe owadów ksylofagicznych i kambiofagicznych, w tym chrząszczach z takich grup jak kołatkowate, kózkowate, miazgowce, pustoszowate oraz ryjkowce (w tym kornikowate). Larwy pasterków przechodzą rozwój w żerowiskach kambio- i ksylofagów[2][3][1].
Rodzaj rozprzestrzeniony jest kosmopolitycznie. Z terenu Polski odnotowano cztery gatunki (zobacz: przekraskowate Polski)[2][1], z których trzy umieszczone zostały na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce (w tym jeden jako przypuszczalnie już wymarły)[4], a jeden także w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek zagrożony wymarciem w tym kraju (EN)[5].
Do rodzaju tego należą gatunki[6]:
- Opilo abeillei Korge, 1960
- Opilo barbarus (Abeille de Perrin, 1893)
- Opilo cilicicus Hintz, 1902
- Opilo congruus (Newman, 1842)
- Opilo difficilus Schenkling, 1912
- Opilo domesticus (Sturm, 1837) – pasterek domowy
- Opilo eburneocinctus Gorham, 1878
- Opilo formosanus Schenkling, 1912
- Opilo mityatakei Yoshimichi, 2004
- Opilo mollis (Linnaeus, 1758) – pasterek żwawy
- Opilo orocastaneus Zappi & Pantaleoni, 2010
- Opilo pallidus (Olivier, 1795) – pasterek blady
- Opilo pascoii Gorham, 1876
- Opilo sordidus Westwood, 1852
- Opilo taeniatus (Klug, 1842) – pasterek wystrojony
- Opilo tilloides (Chevrolat, 1876)
- Opilo triangulus Schenkling, 1902
- Opilo variipes Chevrolat, 1874
- Opilo whitei Gorham, 1876
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Sławomir Mazur: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 53. Przekraski - Cleridae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1975, s. 9-11.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Dermestoidea, Bostrichoidea, Cleroidea i Lymexyloidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (11), 1986.
- ↑ Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Tomasz Majewski, Marek Miłkowski, Rafał Ruta, Katarzyna Żuk. Nowe stanowiska interesujących przekrasków (Coleoptera: Cleridae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 24 (4), s. 219-225, 2005.
- ↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Suplement. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2002.
- ↑ Szymon Konwerski: Opilo pallidus (Olivier, 1795). Pasterek blady. [w:] Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2004-2009. [dostęp 2020-07-07].
- ↑ genus Opilo Latreille, 1802. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-07-07].