Opinia względem polityki europejskiej
 Branka. Artur Grottger. | |
| Autor |
Cyprian Kamil Norwid |
|---|---|
| Typ utworu |
nota |
| Data powstania |
1863 |
| Wydanie oryginalne | |
| Język |
polski |
Opinia względem polityki europejskiej – nota Cypriana Kamila Norwida z 1863 na temat polityki europejskiej w początkowych miesiącach powstania styczniowego, posłana generałowi Ludwikowi Mierosławskiemu.
O utworze[edytuj | edytuj kod]
Pobudką powstania tego tekstu, napisanego na użytek generała Ludwika Mierosławskiego, był list cesarza Napoleona III wysłany 20 lutego 1863 do ambasadora francuskiego w Petersburgu, a w rzeczywistości przeznaczony dla cara Aleksandra II. List nie został opublikowany, wiadomość o nim przedostała się jednak do wiadomości publicznej, budząc rozmaite nadzieje polityczne wśród Polaków. W istocie list zawierał jedynie apel o łagodne traktowanie Polaków i o zapewnienie im wszelkich praw zagwarantowanych postanowieniami traktatów wiedeńskich z 1815[1].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Norwid przekazuje pogłoskę, o której szepcze się od dwóch miesięcy, jakoby cesarz francuski wyraził zgodę na stworzenie autonomii polskiej pod władzą młodszego brata Aleksandra II. Może powstała ona z sympatii pomiędzy Francją a Polską, nie potwierdzoną dotąd przez gabinet rządzący, dość że wywołuje silne reakcje. Przyczyną nieporozumienia jest fakt, że młody książę Konstanty, aczkolwiek pełen dobrych chęci jest dopiero w trakcie uczenia się i w konsekwencji zawsze jest spóźniony w stosunku do faktów. Jest to proces każdego prywatnie się kształcącego, ale nie można w ten sposób rządzić. Pewnym jest, żeː
- Skoro się zajmiemy kwestią włościańską – zajmą się nią.
- Skoro wielki obywatel, wezwany do Petersburga, wyjaśni czym jest charakter patrioty – zastanowią się nad tym.
- Skoro zamkną obywatelską instytucję[a], a lud przeciw temu wystąpi – nauczą się pojmować, że lud jest coś.
- Skoro zaczną strzelać do bezbronnych[b], a ci się modlić będą – wtedy odgadną że człowiek jest rzecz święta.
- Kiedy porywać zaczną ludzi po domach[c], a ludzie szlachetni staną w ich obronie – wtedy nauczą się szanować obywatela.
W ten sposób w dwa lata rzezi książę dopełni swego kształcenia. Europa uzna nas za burzycieli, bo alfabet wiedzy stanu musimy pisać krwią. Jak więc uwierzyć, że cesarz jako człowiek i historyk tak przeciw-historycznie postąpił[2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Na żądanie A. Wielopolskiego władze rosyjskie zamknęły Towarzystwo Rolnicze, które domagało się między innymi uwłaszczenia chłopów za odszkodowaniem.
- ↑ Aluzja do manifestacji patriotycznych z 27 lutego i 8 kwietnia 1861, które pociągnęły za sobą liczne ofiary wśród bezbronnych manifestantów.
- ↑ Mowa o brance zarządzonej w Warszawie w nocy z 14 na 15 stycznia 1863, co przyspieszyło wybuch powstania.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Norwid 1971 ↓, s. 627.
- ↑ Norwid 1971 ↓, s. 475-477.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Cyprian Kamil Norwid: Pisma wybrane. T. 4. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
- Cyprian Kamil Norwid: Pisma wszystkie. T. 7. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.