Opornik (roślina)

Opornik
	; Opornik łatkowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	opornik
	Nazwa systematyczna
	Pueraria A.P. de Candolle; Annales des Sciences Naturelles (Paris) 4: 97. Jan 1825
	Typ nomenklatoryczny
	P. tuberosa (Roxburgh ex Willdenow) DC.
Synonimy
	Neustanthus Benth.; Zeydora Lour. ex Gomes;
	Neustanthus Benth.; Zeydora Lour. ex Gomes;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Opornik (Pueraria DC.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 20 gatunków^[5]^[6]^[7]. Rośliny te występują w południowej i wschodniej Azji, sięgając po wyspy Polinezji^[6]^[8]. Do rodzaju należą dwa gatunki o dużym, zwłaszcza dawniej znaczeniu użytkowym^[9]. Opornik łatkowaty był ważną rośliną włóknistą, z której włókien wyrabiano liny, sieci i grube tkaniny^[9], a w połączeniu z innymi włóknami – także lekkie. Jego bulwy są jadalne i sadzony bywa jako roślina przeciwerozyjna^[7]. Opornik fasolowaty uprawiany jest jako roślina pastewna, nawozowa i przeciwerozyjna^[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Pnącza zielne i drewniejące. U niektórych gatunków z bulwami korzeniowymi^[6].
Liście: Złożone, z trzema listkami i przylistkami, czasem wyrastającymi poniżej nasady liści. Listki okazałe, o kształcie jajowatym lub rombowatym, całobrzegie lub o brzegu falistym albo klapowanym^[6].
Kwiaty: Motylkowe, zebrane w grona wyrastające w kątach liści lub zebrane w pęczki na szczytach łodyg. Z węzłów kwiatostanu zwykle wyrasta po kilka kwiatów. Przysadki drobne, trwałe lub odpadające. Działki w liczbie 5 zrośnięte w dzwoneczkowaty kielich, przy czym dwa górne ząbki są zrośnięte często w niepodzieloną lub dwudzielną wargę. Płatki korony niebieskie lub fioletowe, także w liczbie 5, nierówne. Górny w formie okazałego żagielka. Boczne tworzą stulone skrzydełka okrywające łódeczkę zawierającą 10 pręcików i słupek. Pręciki zrosłe są w rurkę i tylko jeden, najwyższy, jest wolny. Zalążnia jest górna, powstaje z jednego owocolistka i zawiera liczne zalążki. Szyjka słupka cienka, zakończona drobnym, główkowatym znamieniem^[6].
Owoce: Strąki cylindryczne lub spłaszczone, równowąskie, podobnej grubości na całej długości lub zgrubiałe w miejscu, gdzie są nasiona i cieńsze między nimi. Nasiona ścieśnione, kulistawe lub podługowate^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae z rodziny bobowatych Fabaceae^[2]. W obrębie podrodziny należy do plemienia Phaseoleae i podplemienia Glycininae^[4].

Wykaz gatunków^[5]

Pueraria alopecuroides Craib
Pueraria bella Prain
Pueraria bouffordii H. Ohashi
Pueraria calycina Franch.
Pueraria candollei Benth.
Pueraria edulis Pamp.
Pueraria garhwalensis L.R.Dangwal & D.S.Rawat
Pueraria imbricata Maesen
Pueraria lacei Craib
Pueraria maclurei (F.P. Metcalf) F.J. Herm.
Pueraria montana (Lour.) Merr. – opornik łatkowaty
Pueraria peduncularis (Benth.) Benth.
Pueraria phaseoloides (Roxb.) Benth. – opornik fasolowaty
Pueraria pulcherrima (Koord.) Koord.-Schum.
Pueraria sikkimensis Prain
Pueraria stracheyi Baker
Pueraria stricta Kurz
Pueraria tuberosa (Willd.) DC.
Pueraria wallichii DC.
Pueraria xyzhuii H. Ohashi & Iokawa

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ Pueraria. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-01].
↑ ^a ^b Genus: Pueraria DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-02-01].
↑ ^a ^b Pueraria. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-01].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Delin Wu, Mats Thulin: Pueraria Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].
↑ ^a ^b Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 602. ISBN 83-214-1305-6.
↑ Pueraria DC.. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].
↑ ^a ^b ^c Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 226-227. ISBN 83-7079-778-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[ing-3] Pueraria. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-01].

[grin-4] Genus: Pueraria DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-02-01].

[tpl-5] Pueraria. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-01].

[china-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Delin Wu, Mats Thulin: Pueraria Candolle. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].

[slownik-7] Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 602. ISBN 83-214-1305-6.

[pakistan-8] Pueraria DC.. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-01].

[encyk-9] Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 1. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 226-227. ISBN 83-7079-778-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]