Tekst źródłowy strony Otwarty fundusz emerytalny

'''Otwarty fundusz emerytalny''' ('''OFE''') – rodzaj [[fundusz emerytalny|funduszu emerytalnego]] w Polsce, zarządzanego i reprezentowanego przez [[powszechne towarzystwo emerytalne]] (PTE), działającego na podstawie ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych ({{Dziennik Ustaw|2024|1113}}}<ref>{{cytuj |tytuł = Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) |praca = Leksykon budżetowy |data dostępu = 2023-05-26 |opublikowany = Sejm Rzeczypospolitej Polskiej |url = https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/BASLeksykon.xsp?id=97AAF695C76EA6A1C1257A7F0036A212&litera=O}}</ref><ref>{{cytuj |tytuł = Pojęcia stosowane w statystyce publicznej |data dostępu = 2023-05-26 |opublikowany = [[Główny Urząd Statystyczny]] |url = https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1628,pojecie.html}}</ref>. OFE inwestuje posiadane środki w [[Instrument finansowy|instrumenty finansowe]] dopuszczone przez obowiązujące przepisy i w granicach dopuszczonych limitów{{r|Leszek Kostrzewski Piotr2013|rmf}}.

Otwarte fundusze emerytalne powstały w ramach [[Program czterech reform|reformy systemu emerytalnego]] w 1999 roku i pozwalają na gromadzenie [[Pieniądz|środków pieniężnych]] na [[Emerytura|emeryturę]] w tzw. II filarze{{r|Marek Góra2001}}.

== Opłaty ==
* Opłata za zarządzanie – pobierana jest z aktywów funduszu proporcjonalnie do zgromadzonych środków, ponosi ją każdy z członków funduszu.
* Opłata od składki – pobierana jest w formie potrącenia określonej procentowo kwoty ze składek wpłacanych do funduszu. Maksymalna wysokość tej opłaty wynosi obecnie 1,75% od każdej wpłacanej składki<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20140903114618/http://www.knf.gov.pl/dla_rynku/PODMIOTY_rynku/Podmioty_rynku_emerytalnego/Informacje_szczegolowe.html |tytuł = Podmioty rynku emerytalnego – Informacje szczegółowe |opublikowany = Komisja Nadzoru Finansowego |data dostępu = 2014-08-30}}</ref>.

== Prawa członka OFE ==
* Raz do roku otwarty fundusz emerytalny ma obowiązek przesłać członkowi OFE informację o środkach znajdujących się na jego rachunku, terminach dokonanych wpłat składek i wypłat transferowych, wynikach działalności lokacyjnej funduszu, zasadach polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnym funduszu, wraz ze wskaźnikami, do których są porównywane osiągane przez fundusz stopy zwrotu. Informacja jest przesyłana w trybie i formie uzgodnionych z członkiem funduszu.
* Każdy członek funduszu emerytalnego ma prawo do zmiany funduszu raz na kwartał (transfer).
** Przelewy środków między funduszami odbywają się w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada.
** Z dniem przelewu środków od nowa liczony był staż w funduszu emerytalnym (dzień transferu to dzień otwarcia konta w nowym OFE).

Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 25 marca 2011 r. zlikwidowała opłaty związane z wypłatą transferową do innego funduszu.

== Reforma w 2013 roku ==
W dniu 27 grudnia 2013 Prezydent RP [[Bronisław Komorowski]] podpisał ustawę o zmianach w systemie emerytalnym przewidującą przekazanie w dniu 3 lutego 2014 do ZUS skarbowych papierów wartościowych posiadanych przez OFE, a następnie ich [[Umorzenie długu|umorzenie]] ({{Dziennik Ustaw|2013|1717}}). Dotyczy to 51,5% jednostek rozrachunkowych znajdujących się na rachunku każdego członka OFE<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20140714231845/http://www.podatek.info.pl/wszystkie-aktualnosci/57-zus-czy-ofe-oto-jest-pytanie |tytuł = ZUS czy OFE? Oto jest pytanie |opublikowany = Podatek – Biuro Rachunkowe Wrocław}}</ref>. Ponadto wprowadzono dobrowolność przekazywania przyszłych składek do OFE, obniżono wysokość opłaty od składki pobieranej przez PTE, a także wprowadzono tzw. suwak bezpieczeństwa.

Zgodnie z założeniem „suwaka bezpieczeństwa” 10 lat przed momentem osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego środki zgromadzone na indywidualnym koncie członka OFE będą stopniowo transferowane na subkonto ubezpieczonego w ZUS. Celem tego mechanizmu jest mitygacja ryzyka utraty wartości środków zgromadzonych w OFE w wyniku ewentualnego spadku cen papierów wartościowych. Od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 r. ubezpieczeni mogli wybrać, czy część ich składki na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 2,92% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne ma być wpłacana do OFE<ref name="egp">{{Cytuj stronę |url = http://emerytura.gov.pl/wybor-ofezus/ |tytuł = Wybór OFE czy ZUS |opublikowany = Emerytura.gov.pl}}</ref>. Ubezpieczeni, którzy podjęli taką decyzję, musieli poinformować o tym ZUS. Deklaracje można było składać osobiście w siedzibach ZUS, pocztą lub przez Internet, przy pomocy Portalu Usług Elektronicznych ZUS<ref>{{Cytuj stronę |url = http://pue.zus.pl/ |tytuł = pue.zus.pl |opublikowany = pue.zus.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20170126060825/http://pue.zus.pl/ |zarchiwizowano = 2017-01-26}}</ref>. W przypadku braku deklaracji przyszłe składki będą w całości przekazywane do ZUS (w wysokości 19,52%)<ref name="egp" />. Decyzję będzie można zmienić ponownie w 2016 roku (od 1 kwietnia do 31 lipca), a następnie co cztery lata w czasie tzw. „okienek transferowych”<ref name="egp" />.

== Plany likwidacji OFE z 2019 roku ==
15 kwietnia 2019 roku [[Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego|rząd Mateusza Morawieckiego]] zaprezentował plan przeniesienia oszczędności z Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) na [[Indywidualne konto emerytalne|Indywidualne Konta Emerytalne]] (IKE) lub do ZUS. Według jednej z propozycji przy wyborze pierwszej opcji miała być naliczana 15-procentowa opłata<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.pap.pl/aktualnosci/news,437513,emerytury-maja-byc-oparte-na-trzech-filarach-zus-ppk-i-ike.html |tytuł = Rząd: oszczędności zgromadzone w OFE do IKE lub do ZUS |autor = Wojciech Krzyczkowski |data = 2019-04-15 |opublikowany = pap.pl |data dostępu = 2023-02-26}}</ref>. Jednak wraz z upływem czasu prace nad ustawą zostały zaniechane<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.money.pl/emerytury/likwidacja-ofe-rzad-wciaz-nie-ma-pomyslu-co-z-nimi-zrobic-6658252497590816a.html |tytuł = Likwidacja OFE. Rząd wciąż nie wie co z nimi zrobi |data = 2021-07-06 |opublikowany = money.pl |data dostępu = 2023-02-26}}</ref>.

== Zobacz też ==
{{Wikicytaty|o OFE}}
{{wikisłownik|otwarty fundusz emerytalny}}
* [[Stopa zwrotu otwartego funduszu emerytalnego]]
* [[Pracowniczy plan kapitałowy]]

== Przypisy ==
<references>
<ref name="Leszek Kostrzewski Piotr2013">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20131110013401/http://m.wyborcza.biz/biznes/1,106501,13681470.html |tytuł = ZUS zapisał na naszych kontach emerytalnych ponad 2 biliony zł |autor = Leszek Kostrzewski; Piotr Miączyński |data = 2013-04-05 |opublikowany = wyborcza.biz}}</ref>
<ref name="Marek Góra2001">{{Cytuj stronę |url = http://www.case.com.pl/upload/publikacja_plik/bre-case57part1.pdf |tytuł = Nowy system emerytalny w Polsce. Wpływ na krótko- i długoterminowe perspektywy gospodarki i rynków finansowych |autor = [[Marek Góra]] |data = 2001 |opublikowany = Zeszyty PBR-CASE |archiwum = https://web.archive.org/web/20070321005531/http://www.case.com.pl/upload/publikacja_plik/bre-case57part1.pdf |zarchiwizowano = 2007-03-21 |data dostępu = 2011-04-19}}</ref>
<ref name="rmf">{{Cytuj stronę |url = http://www.rmf24.pl/raport-emerytury-ofe/fakty/news-obalamy-mity-o-co-chodzi-w-reformie-emerytalnej,nId,956703# |tytuł = Obalamy mity! O co chodzi w reformie emerytalnej |autor = Krzysztof Berenda |data = 2013-04-18 |opublikowany = RMF24 |data dostępu = 2023-02-26}}</ref>
</references>

== Bibliografia ==
* [[Leokadia Oręziak]], ''OFE. Katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce'', Książka i Prasa, Warszawa 2014
* Nicholas Barr, Peter Diamond, ''Reformy systemu emerytalnego. Krótki przewodnik'', Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2014
* Mitchell Orenstein, ''Prywatyzacja emerytur. Transnarodowa kampania na rzecz reformy zabezpieczenia społecznego'', Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2013

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę |url = http://www.knuife.gov.pl/fundusze/IIfilar/index.shtml |tytuł = ''Założenia zreformowanego systemu emerytalnego'' |opublikowany = knuife.gov.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20071219155930/http://www.knuife.gov.pl/fundusze/IIfilar/index.shtml |zarchiwizowano = 2007-12-19}}
* {{Cytuj stronę |url = https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/stanowiska/stanowiska_uknf_rynek_emerytalny |tytuł = Rynek emerytalny |autor = |data = |opublikowany = knf.gov.pl |data dostępu = 2019-07-08}}
* {{Cytuj stronę |url = http://wyborcza.biz/biznes/7,147582,22857712,najlepszy-rok-w-historii-ofe-w-2017-zyski-przebily-18-proc.html |tytuł = Najlepszy rok w historii OFE. W 2017 zyski przebiły 18 proc. |autor = Anna Popiołek |data = 2018-01-04 |opublikowany = wyborcza.biz |data dostępu = 2023-02-26}}
* [http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/AB21C73DF8A22297C12578E10045B644/$file/ppc_1-2011.pdf Opinie Biura Analiz Sejmowych dotyczące zmian w OFE (druk sejmowy nr 3946)], „Przed pierwszym czytaniem”, 1/2011, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu

[[Kategoria:Ubezpieczenia społeczne w Polsce]]