Otwarty fundusz emerytalny
Otwarty fundusz emerytalny (OFE) – rodzaj funduszu emerytalnego w Polsce, zarządzanego i reprezentowanego przez powszechne towarzystwo emerytalne (PTE), działającego na podstawie ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1113}[1][2]. OFE inwestuje posiadane środki w instrumenty finansowe dopuszczone przez obowiązujące przepisy i w granicach dopuszczonych limitów[3][4].
Otwarte fundusze emerytalne powstały w ramach reformy systemu emerytalnego w 1999 roku i pozwalają na gromadzenie środków pieniężnych na emeryturę w tzw. II filarze[5].
Opłaty
[edytuj | edytuj kod]- Opłata za zarządzanie – pobierana jest z aktywów funduszu proporcjonalnie do zgromadzonych środków, ponosi ją każdy z członków funduszu.
- Opłata od składki – pobierana jest w formie potrącenia określonej procentowo kwoty ze składek wpłacanych do funduszu. Maksymalna wysokość tej opłaty wynosi obecnie 1,75% od każdej wpłacanej składki[6].
Prawa członka OFE
[edytuj | edytuj kod]- Raz do roku otwarty fundusz emerytalny ma obowiązek przesłać członkowi OFE informację o środkach znajdujących się na jego rachunku, terminach dokonanych wpłat składek i wypłat transferowych, wynikach działalności lokacyjnej funduszu, zasadach polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnym funduszu, wraz ze wskaźnikami, do których są porównywane osiągane przez fundusz stopy zwrotu. Informacja jest przesyłana w trybie i formie uzgodnionych z członkiem funduszu.
- Każdy członek funduszu emerytalnego ma prawo do zmiany funduszu raz na kwartał (transfer).
- Przelewy środków między funduszami odbywają się w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada.
- Z dniem przelewu środków od nowa liczony był staż w funduszu emerytalnym (dzień transferu to dzień otwarcia konta w nowym OFE).
Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 25 marca 2011 r. zlikwidowała opłaty związane z wypłatą transferową do innego funduszu.
Reforma w 2013 roku
[edytuj | edytuj kod]W dniu 27 grudnia 2013 Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał ustawę o zmianach w systemie emerytalnym przewidującą przekazanie w dniu 3 lutego 2014 do ZUS skarbowych papierów wartościowych posiadanych przez OFE, a następnie ich umorzenie (Dz.U. z 2013 r. poz. 1717). Dotyczy to 51,5% jednostek rozrachunkowych znajdujących się na rachunku każdego członka OFE[7]. Ponadto wprowadzono dobrowolność przekazywania przyszłych składek do OFE, obniżono wysokość opłaty od składki pobieranej przez PTE, a także wprowadzono tzw. suwak bezpieczeństwa.
Zgodnie z założeniem „suwaka bezpieczeństwa” 10 lat przed momentem osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego środki zgromadzone na indywidualnym koncie członka OFE będą stopniowo transferowane na subkonto ubezpieczonego w ZUS. Celem tego mechanizmu jest mitygacja ryzyka utraty wartości środków zgromadzonych w OFE w wyniku ewentualnego spadku cen papierów wartościowych. Od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 r. ubezpieczeni mogli wybrać, czy część ich składki na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 2,92% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne ma być wpłacana do OFE[8]. Ubezpieczeni, którzy podjęli taką decyzję, musieli poinformować o tym ZUS. Deklaracje można było składać osobiście w siedzibach ZUS, pocztą lub przez Internet, przy pomocy Portalu Usług Elektronicznych ZUS[9]. W przypadku braku deklaracji przyszłe składki będą w całości przekazywane do ZUS (w wysokości 19,52%)[8]. Decyzję będzie można zmienić ponownie w 2016 roku (od 1 kwietnia do 31 lipca), a następnie co cztery lata w czasie tzw. „okienek transferowych”[8].
Plany likwidacji OFE z 2019 roku
[edytuj | edytuj kod]15 kwietnia 2019 roku rząd Mateusza Morawieckiego zaprezentował plan przeniesienia oszczędności z Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) na Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) lub do ZUS. Według jednej z propozycji przy wyborze pierwszej opcji miała być naliczana 15-procentowa opłata[10]. Jednak wraz z upływem czasu prace nad ustawą zostały zaniechane[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE), [w:] Leksykon budżetowy [online], Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [dostęp 2023-05-26] .
- ↑ Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2023-05-26] .
- ↑ Leszek Kostrzewski; Piotr Miączyński: ZUS zapisał na naszych kontach emerytalnych ponad 2 biliony zł. wyborcza.biz, 2013-04-05.
- ↑ Krzysztof Berenda: Obalamy mity! O co chodzi w reformie emerytalnej. RMF24, 2013-04-18. [dostęp 2023-02-26].
- ↑ Marek Góra: Nowy system emerytalny w Polsce. Wpływ na krótko- i długoterminowe perspektywy gospodarki i rynków finansowych. Zeszyty PBR-CASE, 2001. [dostęp 2011-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-21)].
- ↑ Podmioty rynku emerytalnego – Informacje szczegółowe. Komisja Nadzoru Finansowego. [dostęp 2014-08-30].
- ↑ ZUS czy OFE? Oto jest pytanie. Podatek – Biuro Rachunkowe Wrocław.
- ↑ a b c Wybór OFE czy ZUS. Emerytura.gov.pl.
- ↑ pue.zus.pl. pue.zus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-26)].
- ↑ Wojciech Krzyczkowski: Rząd: oszczędności zgromadzone w OFE do IKE lub do ZUS. pap.pl, 2019-04-15. [dostęp 2023-02-26].
- ↑ Likwidacja OFE. Rząd wciąż nie wie co z nimi zrobi. money.pl, 2021-07-06. [dostęp 2023-02-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Leokadia Oręziak, OFE. Katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce, Książka i Prasa, Warszawa 2014
- Nicholas Barr, Peter Diamond, Reformy systemu emerytalnego. Krótki przewodnik, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2014
- Mitchell Orenstein, Prywatyzacja emerytur. Transnarodowa kampania na rzecz reformy zabezpieczenia społecznego, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2013
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Założenia zreformowanego systemu emerytalnego. knuife.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-19)].
- Rynek emerytalny. knf.gov.pl. [dostęp 2019-07-08].
- Anna Popiołek: Najlepszy rok w historii OFE. W 2017 zyski przebiły 18 proc.. wyborcza.biz, 2018-01-04. [dostęp 2023-02-26].
- Opinie Biura Analiz Sejmowych dotyczące zmian w OFE (druk sejmowy nr 3946), „Przed pierwszym czytaniem”, 1/2011, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu