Przejdź do zawartości

Pałac Nádasdich w Nádasdladány

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Nádasdich
Nádasdy-kastély
Symbol zabytku nr rej. 3730
Ilustracja
Pałac Nádasdich z lotu ptaka
Państwo

 Węgry

Miejscowość

Nádasdladány

Adres

Nádasdy-kastély,
H-8145 Nádasdladány, Kastélypark 1

Typ budynku

Pałac

Styl architektoniczny

neogotyk

Architekt

István Linzbauer
Alajos Hauszmann

Rozpoczęcie budowy

1736

Ukończenie budowy

1738

Ważniejsze przebudowy

1873-1876

Pierwszy właściciel

rodzina Schmideggów

Kolejni właściciele

rodzina Nádasdich

Obecny właściciel

państwo węgierskie

Położenie na mapie Węgier
Mapa konturowa Węgier, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Pałac Nádasdich”
Ziemia47°08′25″N 18°14′23″E/47,140278 18,239722
Strona internetowa

Pałac Nádasdich w Nádasdladány (węg. Nádasdy-kastély) – pałac w stylu neogotyckim, położony we wsi Nádasdladány na Węgrzech.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Schmideggów nabyła majątek Sárladány w 1736 roku, a następnie zbudowała niewielki barokowy dworek, który ukończono już w 1738 r. Majątek i rezydencję sprzedano w 1851 roku hrabiemu Lipótowi Nádasdyemu, który chciał przenieść centrum swoich majątków z Felsőlendva w komitacie Vas do osady w komitacie Fejér. W tym czasie na północ od małej rezydencji istniał już ogród krajobrazowy. Istniały również podwaliny późniejszego ogrodu warzywnego i spichlerz. Nazwa miejscowości w 1859 roku została zmieniona na Nádasdladány[1].

Na podstawie planów Istvána Linzbauera, działającego na zlecenie Ferenca Nádasdyego (syn Lipóta Nádasdyego) i jego żony hrabiny Ilony Zichy, w latach 1873-1876 wzniesiono nowy, historyzujący, neogotycki pałac. Rozbudowano dawny budynek o skrzydło główne tworząc w ten sposób budynek na planie litery L. Z powodu niespodziewanej śmierci hrabina nie doczekała ukończenia budowy rezydencji. Po śmierci Linzbauera, Alajos Hauszmann otrzymał zlecenie zaprojektowania ozdobnych wnętrz budynku: sali przodków, biblioteki oraz kaplicy[1]. Rezydencja została wyposażona we wszystkie nowinki techniczne epoki, takie jak kanalizacja, ogrzewanie, oświetlenie gazowe, a następnie elektryczne. Pokoje wyposażono także w poprzedniczkę telefonu, czyli sieć tubową. Rezydencję otaczał park krajobrazowy ze sztucznym jeziorem, wodospadem i stylizowaną wieżą ciśnień[2].

Pod koniec XIX wieku budynek i jego otoczenie stały się centrum majątku niegdyś znacznie większej rodziny Nádasdy, ich głównym domem wiejskim, repozytorium ich kolekcji dzieł sztuki użytkowej i pięknej oraz biblioteką, a także główną siedzibą ich stadniny. Aż do II wojny światowej w rezydencji mieszkali najpierw syn Ferenca, Tamás Nádasdy z rodziną, a następnie jego najstarszy syn Ferenc Nádasdy[1].

W 2021 roku pałac wraz z otaczającym parkiem przeszedł renowację. Projekt zrealizowano przy wsparciu funduszy Unii Europejskiej, wykorzystując 1,723 mld forintów z UE i 212 mln forintów ze środków krajowych, łącznie 1,935 mld forintów. W trakcie inwestycji oryginalne malowidła portretowe zachowane w Muzeum Narodowym po renowacji wróciły do ​​Sali Przodków[3]

Pod koniec XIX wieku wokół dworu, w miejscu parku, który istniał już wcześniej, rozpoczęto budowę nowego ogrodu krajobrazowego w stylu angielskim. Pracami kierowali ogrodnicy János Kálmán w latach 1875–1894 oraz János Berger w latach 1894–1911. W parku wyróżnia się staw z wyspą romantyczną i wodospadem obok niej, który oprócz pełnienia funkcji atrakcji, zaopatrywał staw w tlen. Na wzgórzu obok stawu stoi wieża ciśnień przypominająca bastion, która stanowiła część systemu wodnego zaopatrującego park. Teren zdobią kręte ścieżki i słoneczne polany oraz nasadzenia cisów, sosen, topoli, buków i lip. W północno-zachodnim narożniku parku zbudowano kościół, a obok głównej bramy wejściowej dom stróża[4].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c The history of the mansion [online], nadasdladanyikastely.hu [dostęp 2024-08-14] (ang.).
  2. A kastély története. [dostęp 2024-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-12)]. (węg.).
  3. Megújult a historizmus korabeli Nádasdy-kastély [online], magyarepitok.hu [dostęp 2024-08-14] (węg.).
  4. Mansion garden [online], nadasdladanyikastely.hu [dostęp 2024-08-14] (ang.).