Pałac Chanów Szekijskich
 nr rej. 20
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Architekt |
Abbasgułu[1] |
| Inwestor |
Muhammad Hasan Chan |
| Rozpoczęcie budowy |
1789 |
| Ukończenie budowy |
1797 |
| Pierwszy właściciel |
Muhammad Hasan Chan |
Położenie na mapie Azerbejdżanu  | |
 41°12′15,87″N 47°11′53,98″E/41,204408 47,198328
| |
Pałac Chanów Szekijskich (azer. Şəki xanlarının sarayı) – pałac w Szeki, w północnym Azerbejdżanie. Był letnią rezydencją władców chanatu szekijskiego. Obecnie jest zaliczany do najcenniejszych zabytków w kraju[2][3].
24 października 2001 obiekt został umieszczony na azerskiej liście oczekujących na nominację do wpisania na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac zbudowano po dużej powodzi z końca XVIII wieku, po której centrum miasta przeniesiono na wyższe tereny[2]. Przeniesiono wówczas tutaj stolicę chanatu. Budowa pałacu, zlecona przez Muhammad Hasan Chana, trwała od 1789 do 1797, a pracami kierował prawdopodobnie architekt zwany Abbasgułu[1]. Pałac zbudowano techniką bez użycia gwoździ. Ze względu na występujące w tym rejonie trzęsienia ziemi w trakcie budowy zastosowano specjalne metody antysejsmiczne, dzięki czemu pałac bez żadnego uszczerbku przetrwał do dziś[5]. Wzniesiono także kilkadziesiąt innych budynków, m.in. pałac zimowy, rezydencje członków rodziny panującej, a także pomieszczenia dla służby, jednak żadne z tych budowli nie przetrwały do dzisiaj[3]. Pałac restaurowano w latach 1952-1967, a pracami kierował architekt Niyazi Rzayev[1]. Obiekt był rekonstruowany w latach 2002-2004 w ramach Projektu Wspierania Dziedzictwa Kulturowego Azerbejdżanu (1999-2010) z funduszy Banku Światowego[6].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Pałac ma wymiary 32 x 8,5 m i dwie kondygnacje o identycznym układzie przestrzennym. Dolna pełniła rozmaite funkcje, górna mieściła apartamenty chana i jego najbliższej rodziny. Zewnętrzną elewację zdobią naścienne malowidła i różnobarwne płytki ceramiczne pokryte geometrycznymi wzorami. Podobnie wnętrza – dekorowane ornamentyką typową dla estetyki muzułmańskiej (m.in. skomplikowane motywy roślinne)[3]. Malowidła przedstawiają najróżniejsze sceny: polowanie na dzikie zwierzęta, pole walki, życie codzienne na dworze, zajęcia prostych ludzi, roślinne i geometryczne ornamenty[2]. W głównym pomieszczeniu na piętrze widnieje batalistyczna scena przedstawiająca bitwę wojsk chanatu z oddziałami Nadir Szaha w 1743[3]. Są też malowidła obrazujące utwory azerskiego poety Nizamiego. Zdobienia ścian utrzymane są w kolorach błękitu, czerwieni, złota i żółci. W pałacu umieszczono także kolorowe witraże[2] zwane szebeke. Na jednym metrze kwadratowym zawierają od trzech do siedmiu tysięcy elementów, spojonych za pomocą specjalnego roztworu, którego skład jest do dziś nieznany. Jeden witraż układano nawet pół roku[5].
-
Brama wejściowa na teren pałacu -
Zdobienia -
Zdobienia -
Witraże -
Witraże
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Palace of Shaki Khans. azerbaijan24.com. [dostęp 2015-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Szeki i okolice. W: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan – Magiczne Zakaukazie. Wyd. IV. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2012, s. 428, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-246-7447-3.
- ↑ a b c d Północny i zachodni Azerbejdżan. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 422, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.
- ↑ UNESCO: Sheki, the Khan's Palace. whc.unesco.org. [dostęp 2015-03-29]. (ang.).
- ↑ a b Szeki - Zagatały. W: Azerbejdżan. Wyd. 1. Pruszków: Rewasz, 2014, s. 225. ISBN 978-83-62460-38-0.
- ↑ Azerbaijan - Cultural Heritage Support Project (English). worldbank.org. [dostęp 2015-03-30]. (ang.).