Architekt

Biuro architektoniczne Lyons, Melbourne

Architekt (gr. architéktōn – archi=główny, tekton=rzemieślnik, budowniczy) – osoba, której projekt koncepcji inwestycji budowlanej został wybrany przez inwestora, a inwestycja została zrealizowana pod jej nadzorem. Zostanie architektem danej inwestycji wiąże się najczęściej z otrzymaniem od inwestora funduszy na dopracowanie projektu inwestycji a nieraz także jej realizację. Osoba, której często udaje się sztuka zrealizowania inwestycji budowlanej na podstawie jej autorskiej koncepcji wykonuje zawód architekta budownictwa. Projekt, dzięki któremu powstała nowa architektura można nazwać projektem architektonicznym. Używając określenia architekt bez określenia dziedziny w jakiej dana osoba działa należy rozumieć, że osoba taka projektuje i nadzoruje wykonanie zgodnie z jej projektem obiektów budowlanych, które tworzą architekturę w budownictwie.

W szerszym zakresie architektem nazywa się projektanta, pomysłodawcę, autora zrealizowanego kompleksu lub systemu, który nadzorował jego realizację.

Nazwa zawodu architekta wywodzi się ze starogreckich słów αρχη [arché] (= początek, podstawa) oraz τεχνη [techné] = rzemiosło, sztuka. W antycznej grece architéktos oznaczał zatem głównego rzemieślnika czy głównego cieślę.

Warunki wykonywania zawodu

W zależności od kraju wykonywanie zawodu architekta jest warunkowane posiadaniem odpowiedniego wykształcenia, uprawnień lub dostępne dla każdego obywatela.

Architekt w Polsce

Wykonywanie zawodu architekta polega na współtworzeniu kultury przez projektowanie architektoniczne obiektów budowlanych, ich przestrzennego otoczenia oraz ich realizację, na nadzorze nad procesem ich powstawania oraz na edukacji architektonicznej. Tak definiuje ten zawód w Polsce ustawa o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów.

Samo zaprojektowanie koncepcji inwestycji nie jest jednoznaczne z możliwością uruchomienia procesu budowlanego jakim jest budowa rozumiana w polskich przepisach prawnych jako: wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego;

Chcąc więc zostać zawodowym architektem w Polsce należy uzyskać dla inwestora pozwolenie na budowę, a wcześniej zorganizować proces projektowy, a także na wyraźne życzenie inwestora zapewnić udział w nadzorze nad realizacją inwestycji autorów planów architektoniczno-budowlanych.

Autorem planów architektoniczno-budowlanych w Polsce, może być osoba posiadająca uprawnienia do projektowania.

Chcąc więc wykonać plany architektoniczno-budowlane, na podstawie których można otrzymać pozwolenie na budowę architekt danej inwestycji musi posiadać uprawnienia projektowe czyli tzw. uprawnienia projektanta.

Uprawnienia projektanta można dostać w następujących specjalnościach:

• architektonicznej,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie ogólnobudowlanym,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie mostów,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie dróg,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie kolei,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie wyburzeń materiałami wybuchowymi,
• konstrukcyjno-budowlanej w zakresie telekomunikacyjnym,
• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Uzyskując uprawnienia projektanta w specjalności architektonicznej można je uzyskać w ograniczonym lub nieograniczonym zakresie.

Uprawnienia nieograniczone uprawniają do projektowania wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych w ramach, w zakresie, w jurysdykcji specjalności architektonicznej. Uprawnienia ograniczone uprawniają do projektowania obiektów budowlanych określonych w rozporządzeniu ministra Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach, w zakresie, w jurysdykcji specjalności architektonicznej.

Osoby posiadające uprawnienia do projektowania w specjalności architektonicznej aktualnie są członkami odpowiedniej dla ich miejsca zamieszkania Okręgowej Izby Architektów lub Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa.

Linki zewnętrzne

• Strona Internetowa Krajowej Izby Samorządu Zawodowego Architektów
• Strona Internetowa Krajowej Izby Samorządu Zawodowego Inżynierów Budownictwa
• Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP