Pacyfikacja Cechówki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pacyfikacja Cechówki
Państwo

 Polska (okupowana przez III Rzeszę)

Miejsce

Cechówka

Data

15 września 1939

Liczba zabitych

co najmniej 58

Sprawca

Wehrmacht

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia52°14′53″N 21°18′45″E/52,248056 21,312500

Pacyfikacja Cechówki – zbrodnia wojenna popełniona przez niemiecki Wehrmacht we wsi Cechówka (ob. Miłosna – część miasta Sulejówek) podczas kampanii wrześniowej 1939 roku.

Niemcy wkroczyli do Cechówki o poranku 15 września 1939 roku. Doszło wtedy do strzelaniny, w której zginęło kilku żołnierzy, w tym oficer. W odwecie wieś częściowo spalono. Z rąk żołnierzy Wehrmachtu zginęło co najmniej 58 osób. Wśród ofiar byli zarówno mieszkańcy Cechówki, jak i innych miejscowości.

Przebieg wydarzeń[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1939 roku leżąca ponad 20 kilometrów na wschód od Warszawy Cechówka[a] stosunkowo szybko odczuła skutki wojny. Wstrzymany został ruch na pobliskiej linii kolejowej, a do wsi wkrótce zaczęli napływać uchodźcy z bombardowanej stolicy oraz innych miejscowości. Kilku mieszkańców zginęło lub odniosło rany na skutek ataków Luftwaffe[1].

14 września żołnierze Wojska Polskiego wycofali się z okolic Cechówki. Następnego dnia o poranku do wsi wkroczyli żołnierze Wehrmachtu. Wkrótce wybuchła gwałtowna strzelanina[1]. Według niektórych relacji pierwszy strzał oddała Stanisława Kazimierska – mieszkanka Cechówki, żona kapitana WP. Miała ona jakoby śmiertelnie postrzelić niemieckiego oficera o nazwisku Otto Klein[2][3]. Istnieją także relacje mówiące, że opór stawili Niemcom pojedynczy polscy żołnierze i policjanci, którzy stracili kontakt ze swoimi oddziałami. Kilku niemieckich żołnierzy miało zostać zabitych[4].

Żołnierze Wehrmachtu zastrzelili Stanisławę Kazimierską i członków jej rodziny[b], a także zamordowali zamieszkującą w sąsiednim domu trzyosobową rodzinę Zielińskich[5]. Następnie przystąpili do pacyfikacji Cechówki. Do domów wrzucano granaty i ładunki zapalające. Napotkanych mężczyzn rozstrzeliwano. W czasie pacyfikacji szczególnie ucierpieć mieli mieszkańcy ulic: Bema, Chopina, Głowackiego, Narutowicza, Przybyszewskiego i Tetmajera. Obok mieszkańców Cechówki ginęli mieszkańcy sąsiednich miejscowości, którzy znaleźli się tego dnia w Cechówce, a także uchodźcy z Warszawy i dalej położonych regionów[6].

W czasie gdy trwała pacyfikacja, w miejscowym kościele odbywała się msza, którą celebrował ks. proboszcz Zdzisław Leichte. Niemieckie kule wybiły kilka szyb w oknach. Proboszcz nie przerwał jednak sprawowania liturgii i dzięki swej postawie zapobiegł wybuchowi paniki wśród wiernych[7].

Tego samego dnia Niemcy spacyfikowali także sąsiednią Długą Szlachecką. Rozstrzelali 42 osoby, w tym co najmniej jedno dziecko[8]. Spalili ponadto 16 budynków[9].

Ofiary[edytuj | edytuj kod]

Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945 podaje, że 15 września 1939 roku zamordowano w Cechówce 58 zidentyfikowanych z nazwiska osób[10]. Według Andrzeja Tomaszewskiego śmierć poniosło 43 zidentyfikowanych z nazwiska mieszkańców Cechówki, a także 36 osób pochodzących z innych miejscowości[11]. Irmina Matyjasek-Jałowiecka jest z kolei skłonna szacować liczbę ofiar nawet na około 100[12]. Starsze publikacje wymieniały natomiast 16 nazwisk – „mieszkańców dawnych osad Cechówka i Zorza”[13][14][c].

Część zwłok spłonęła w podpalonych zabudowaniach. Pozostałe pogrzebano na miejscowym cmentarzu[15].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W 1866 roku przy linii Kolei Warszawsko-Terespolskiej zbudowano podówczas najbliższą Warszawie od strony wschodniej stację kolejową. Nadano jej nazwę Miłosna. W pobliżu stacji znajdowała się osada nosząca nazwę Cechówka. Bliskość linii kolejowej przyczyniła się do jej szybkiego rozwoju. W 1954 roku wieś oficjalnie przyjęła od pobliskiej stacji nazwę Miłosna. W 1962 roku stała się natomiast częścią miasta Sulejówek. Patrz: Tomaszewski 2002 ↓, s. 9–10, 17, 19, 36, 78.
  2. ↑ Rejestr miejsc i faktów zbrodni… podaje, że obok Stanisławy Kazimierskiej śmierć ponieśli Franciszka Kazimierska (l. 69) i Bronisław Kazimierski (l. 70). Kapitan Kazimierski miał w tym czasie przebywać na froncie. Patrz: Rejestr 1988 ↓, s. 276 i Datner 1967 ↓, s. 404.
  3. ↑ Przy czym widniejące w nich nazwisko jednej z ofiar (Wojdak) nie zostało potwierdzone przez autorów Rejestru miejsc i faktów zbrodni... Patrz: Rejestr 1988 ↓, s. 277.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Tomaszewski 2002 ↓, s. 61.
  2. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 61–62.
  3. ↑ Datner 1967 ↓, s. 403–404.
  4. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 62.
  5. ↑ Datner 1967 ↓, s. 404.
  6. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 62–64.
  7. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 124.
  8. ↑ Rejestr 1988 ↓, s. 50.
  9. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 63.
  10. ↑ Rejestr 1988 ↓, s. 276–277.
  11. ↑ Tomaszewski 2002 ↓, s. 63–64.
  12. ↑ Matyjasek-Jałowiecka 2002 ↓, s. 133.
  13. ↑ Fajkowski i Religa 1981 ↓, s. 475.
  14. ↑ Datner 1967 ↓, s. 402–403.
  15. ↑ Rejestr 1988 ↓, s. 277.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Szymon Datner: 55 dni Wehrmachtu w Polsce. Zbrodnie dokonane na polskiej ludności cywilnej w okresie 1.IX – 25.X. 1939 r. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1967.
  • Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981.
  • Irmina Matyjasek-Jałowiecka: Historia mojego miasta – Sulejówek. Cz. III. Sulejówek: 2002. ISBN 83-907212-2-8.
  • Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo stołeczne warszawskie. Warszawa: GKBZHwP-IPN, 1988.
  • Andrzej Marian Tomaszewski: Cechówka, Miłosna, Sulejówek. Sulejówek: 2002. ISBN 83-917296-0-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pacyfikacja_Cechówki&oldid=72354148”