Palanycia
Palanycia (ukr. Паляниця) – broń użyta przez Siły Zbrojne Ukrainy po raz pierwszy w sierpniu 2024 roku w wojnie rosyjsko-ukraińskiej, po ponad dwóch latach od przekształcenia się jej w otwarty konflikt zbrojny.
Według pierwszych oficjalnych przekazów strony ukraińskiej i komentatorów wojskowych „Palanycia” jest nową klasą broni[1] nazwaną „dronem rakietowym”[2] (choć do jej napędu służy nie silnik rakietowy, tylko turboodrzutowy[3]) łączącą cechy pocisków i dronów, która dzięki swej unikalnej konstrukcji[potrzebny przypis] i innowacyjnym parametrom technicznym[potrzebny przypis] może wykonywać zadania typowe dla obu kategorii broni. Na datę pierwszego bojowego użycia maszyny „Palanycia” wybrano 24 sierpnia 2024 r., dzień 33. rocznicy niepodległości Ukrainy[4].
Pierwsze wdrożenie
[edytuj | edytuj kod]Prace nad jej opracowaniem rozpoczęły się najprawdopodobniej w roku 2022[5]. 24 sierpnia 2024 roku prezydent Ukrainy w swoim przemówieniu ogłosił, że „Palanycia” została z powodzeniem użyta przeciwko wrogiemu celowi wojskowemu, co dowodzi jej skuteczności w nowoczesnych warunkach bojowych[6]. Nie wskazał jednak, jaki cel został tą bronią zaatakowany, choć spekuluje się, że mógł to być skład amunicji w rosyjskim Centrum Szkolenia Czołgów w Ostrogożsku (obwód woroneski), który skutecznie zaatakowany został w nocy z 23 na 24 sierpnia[4][7][8].
„Czysto ukraińska” nazwa[9] – Palanycia – oznacza rodzaj tradycyjnego ukraińskiego chleba pszennego (w języku polskim nazywanym „palenica”[5][10]), symbolizującego gościnność i szczęście, a także słońce. Podkreśla się, że różnice fonetyczne między jęz. rosyjskim i ukraińskim, uniemożliwiają Rosjanom wymówienie tego słowa w poprawny sposób[9][10][11] do tego stopnia, że różnica ta pełniła rolę szyboletu w rosyjskiej inwazji na Ukrainę[5][12].
We wrześniu 2024 w The Kyiv Independent opublikowano informację, że Litwa zamierza przeznaczyć 10 milionów euro ($11 mln.) na zakup maszyn „Palanycia” dla Ukrainy[13].
Opis i funkcje
[edytuj | edytuj kod]„Palanycia” jest urządzeniem napędzanym silnikiem turboodrzutowym[3], i może wykonywać skomplikowane manewry, osiągać duże prędkości i precyzyjnie trafiać cele, jednocześnie pozostając trudna do wykrycia przez systemy obrony powietrznej przeciwnika. Zasięg wynosi ma wg niektórych informacji około 1,5 tys. km[7], inne źródła podają 600 lub 750 km[3], ale Ołeksandr Musijenko (szef ukraińskiego Centrum Badań Wojskowo-Prawnych) twierdzi, że „Palanycia” ma zasięg około 400 km i zdolna jest przenieść głowicę bojową o masie kilkudziesięciu kilogramów[10][14].
Perspektywy rozwoju
[edytuj | edytuj kod]Wdrożenie drona „Palanycia” stanowi ważny krok w rozwoju ukraińskiej technologii obronnej i jest częścią szerszych działań mających na celu zwiększenie potencjału dronów na Ukrainie[15]. Według ministra przemysłu strategicznego Ołeksandra Kamyszyna liczba takich maszyn ma wzrosnąć, podobnie jak liczba dronów uderzeniowych dalekiego zasięgu, co umożliwi skuteczną reakcję na współczesne zagrożenia i wyzwania[16].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ "Znacznie szybszy i potężniejszy". Ukraina po raz pierwszy użyła nowego drona Palianyca. rp.pl, 2024-08-25. [dostęp 2024-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-29)]. (pol.).
- ↑ Tom Balmforth, Olena Harmash: Zelenskiy touts new ‘drone missile’, calls Putin ‘sick old man’. Reuters, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
- ↑ a b c Michał Górski: Zełenski: Ukraina stworzyła nowego drona. Do czego służy Palanycia?. Defence24, 2024-08-25. [dostęp 2024-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-09)]. (pol.).
- ↑ a b Paulina Ciesielska: Ukraine unveils new rocket-drone on independence day, Zelensky says. Daily Wrap – MSN, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
- ↑ a b c Maciek Kucharczyk: Spadnie na bazy Rosjan i przy okazji połamie im języki. Tajemniczy nowy dron Ukraińców. gazeta.pl, 2024-08-26. [dostęp 2024-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-26)]. (pol.).
- ↑ Україна вперше застосувала ракету-дрон „Паляниця” – Зеленський. Українська правда, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (ukr.).
- ↑ a b tas//plw: Ukraińcy mają nową broń, Palianycę. tvn24, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (pol.).
- ↑ kgr/: Prezydent Duda: bez niepodległej Ukrainy trudno myśleć o niepodległej i bezpiecznej Polsce, Litwie czy innych krajach naszego regionu. PAP, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (pol.).
- ↑ a b Ukrajina údajně úspěšně nasadila do bojů vlastní střelu – dron s čistě ukrajinským názvem. Deník N, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (cz.).
- ↑ a b c Tatiana Serwetnyk: Zanim to zestrzelą, połamią sobie języki. tvn24.pl, 2024-09-04. [dostęp 2024-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-04)]. (pol.).
- ↑ l, Brytyjski minister odkrył podstęp Rosjan. Premier Ukrainy poleca test z „palanycą” [online], Wprost, 17 marca 2022 [dostęp 2022-04-12] (pol.).
- ↑ Ruairi Casey, At Venice Biennale, Ukrainian artists defy Russia’s invasion [online], www.aljazeera.com [dostęp 2022-04-28] (ang.).
- ↑ Kateryna Denisova: Lithuania to allocate $11 million to buy Palianytsia missile-drones for Ukraine. The Kyiv Independent, 2024-09-06. [dostęp 2024-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-06)]. (ang.).
- ↑ Марко Сировой: «Паляницею» по військових аеродромах РФ. Чотири переваги та два недоліки української ракети-дрона, яку вже застосовують Сили оборони. Forbes Ukraine, 2024-08-27. [dostęp 2024-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-04)]. (ukr.).
- ↑ Harriet Barber: Ukraine reveals new attack drone hit Russia for first time. The Telegraph, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
- ↑ Україна має нову таємничу зброю, якою вже били по рашистах – це гібрид дрона і ракети. Defense Express, 2024-08-24. [dostęp 2024-08-24]. (ukr.).