Przejdź do zawartości

Pandeli Sotiri

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pandeli Sotiri
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1842
Selckë

Data i miejsce śmierci

1892
Saloniki

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Pandeli Sotiri (ur. 1842 we wsi Selckë w okręgu Gjirokastra, zm. 1892 w Salonikach[1][2]) – albański działacz narodowy, dyrektor pierwszej szkoły albańskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył greckojęzyczną szkołę dla nauczycieli w Qestorati k. Gjirokastry. Tam też zetknął się z albańskim ruchem narodowym, współpracując z Koto Hoxhim, który zajmował się nauczaniem języka albańskiego[1].

Budynek pierwszej szkoły albańskiej, widok współczesny

W 1877 przyłączył się do Centralnego Komitetu Obrony Praw Albańskich, działającym w Stambule[2]. W 1884 przejął kierownictwo nad pismem Drita (Światło), wydawanym całkowicie w języku albańskim. Kiedy władze osmańskie zabroniły rozpowszechniania pisma, zmienił jego nazwę na Dituria (Wiedza). W początkach 1887 r. uzyskał zgodę miejscowego mutasarrifa, reprezentującego władze osmańskie na otwarcie pierwszej szkoły albańskiej w Korczy[3]. Siedzibą szkoły stał się budynek należący do rodziny Terpo. Pandeli kierował szkołą, w której uczył także jego brat, Koço[1].

Grecki metropolita Korczy Filotheos wyklął Sotiriego, a także wszelkie próby uczenia języka albańskiego[1]. Wobec gróźb ze strony miejscowych Greków, sprzeciwiających się istnieniu szkoły albańskiej w Korczy, Sotiri opuścił miasto wraz z żoną (żona była Greczynką) i wyjechał do Stambułu, by pod koniec życia osiąść w Salonikach[2]. Zginął w 1892 z rąk greckich nacjonalistów, którzy wyrzucili go z okna jego własnego domu[2]. Według innej wersji został otruty[4].

Imieniem Sotiriego została nazwana szkoła pedagogiczna w Gjirokastrze, a także ulica w Kamzie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Vepror Hasani, Ja si u vra Pandeli Sotiri nga gruaja e tij në bashkëpunim me Patriarkanën. [online], gazetadielli.com, 2014 [dostęp 2023-03-05] (alb.).
  2. a b c d Pandeli Sotiri, themeluesi i Mësonjëtores së Korçës më 7 mars 1887 [online], voal.ch [dostęp 2024-07-22] (alb.).
  3. Stavro Skendi: The Albanian National Awakening. Princeton University Press, 2015, s. 134. ISBN 978-1-4008-4776-1.
  4. Catholicism, Culture, Conversion: The History of the Jesuits in Albania (1841-1946), Rzym 1923, s.61

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Stavro Skendi, The Albanian national awakening, 1878-1912, New York 1957.