Park im. Adama Mickiewicza w Łodzi

Park im. Adama Mickiewicza
	nr rej. A/304 z 6 grudnia 1984
	; Amfiteatr w parku im. Adama Mickiewicza
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Dzielnica	Bałuty
Powierzchnia	49,4 ha
	Położenie na mapie Polski Park im. Adama Mickiewicza
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Park im. Adama Mickiewicza
	Położenie na mapie Łodzi Park im. Adama Mickiewicza
	51°48′22,70″N 19°26′51,84″E/51,806306 19,447733
	Multimedia w Wikimedia Commons

Park im. Adama Mickiewicza (Park Julianowski) – zabytkowy łódzki park o powierzchni 49,4 ha, znajdujący się w osiedlu Julianów, obrębie ulic: Zgierskiej, Sowińskiego, Jaworowej, Folwarcznej, al. Róż, Karłowicza. Park znajduje się w obniżeniu, rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Sokołówki.

Historia

Prawdopodobnie w średniowieczu był tu drewniany gródek obronny. Później wieś należała do niewielkich dóbr szlacheckich. Na początku XIX wieku teren obecnego parku przeszedł w posiadanie Stanisława Strzałkowskiego. W latach 80. XIX wieku majątek zlicytowano. Posiadłość nabył łódzki fabrykant Juliusz Heinzel (od jego imienia wywodzi się nazwa parku) i około 1890 roku wybudował tu za sumę 60 000 rubli pałac inspirowany formami włoskiego renesansu, z widokiem na stawy^[2]. Pałac został zbudowany na wzniesieniu rozpościerającym się na końcu alei lipowej (lipy sprowadzono z Niemiec, z berlińskiej firmy L. Spätha – aleja przetrwała do dziś), wiodącej do pałacu od ulicy Biegańskiego. Schody z tarasu rezydencji wiodły wprost do brzegu stawu. Między pałacem i stawem znajdowała się fontanna. Ozdobą parku było rozlewisko wodne (zajmowały znacznie więcej miejsca niż obecne stawy). Obok pałacu mieścił się zwierzyniec i sad. Dokonano wtedy przebudowy parku, m.in. wybudowano liczne schody, fontanny, kaskady, mostki oraz dosadzono wiele egzotycznych drzew. Większość z tych okazów nie zachowała się do dnia dzisiejszego.

W 1897 roku pałac i park zostały odkupione od pozostałych spadkobierców przez syna Juliusza Teodora Heinzla. Założenie funkcjonowało do lat trzydziestych XX wieku. Jednak rozrzutność właścicieli spowodowała ruinę materialną rodziny i konieczność sprzedaży pałacu, który, w 1938 roku, kupił magistrat miasta Lodzi z przeznaczeniem na muzeum regionu^[2]. W czasie II wojny światowej w pałacu znajdowała się siedziba sztabu Armii „Łódź”, co sprowadziło, 6 września 1939 roku, na pałac bombardowanie. Pałac został uszkodzony, a następnie rozebrany przez niemieckich okupantów. W parku znajduje się głaz upamiętniający poległych w tym miejscu żołnierzy. Niemcy znacznie przebudowali park. Wytyczyli alejki w leśnej części i zmniejszyli ich liczbę w części parkowej. Zasypali część stawów i przesadzili część drzew nadając w ten sposób parkowi plastyczny, pejzażowy charakter.

Po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej rozebrano ogrodzenie parku, a w północno-wschodniej jego części zlokalizowano urządzenia sportowe. Na terenie niezadrzewionym ustawiono wieżę spadochronową z miejscem do lądowania należącą do Ligi Lotniczej oraz tor modelarski. W latach 50. XX w. stawy przebudowano i wyregulowano, nadając im obecny wygląd. Ich oś stanowi rzeka Sokołówka. Z tego okresu pochodzi również muszla koncertowa wybudowana przez Wydział Kultury Miasta Łodzi. Teren parku został powiększony przez przyłączenie i zagospodarowanie terenów folwarcznych. W latach dziewięćdziesiątych park został dodatkowo powiększony o wykupiony przez miasto obszar dawnej hurtowni (teren zaznaczony na mapie na szaro). Utworzono tam nowe boiska do siatkówki, koszykówki i piłki nożnej oraz górkę dla saneczkarzy i rowerzystów górskich.

Park sąsiaduje z osiedlem willowym zwanym Julianów – od nieformalnej nazwy parku.

W parku Mickiewicza znajduje się dwadzieścia drzew wpisanych na listę pomników przyrody (np. dąb „Kosynier”). Od 1984 roku park jest wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[1].

Galeria

Park i pałac w Julianowie (fot. Bronisław Wilkoszewski, 1896)
Pałac Juliusza Heinzla w parku Julianów
Pałac po bombardowaniu we wrześniu 1939
Głaz upamiętniający poległych w tym miejscu żołnierzy Armii „Łódź”

Przypisy

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 38 [dostęp 2012-01-18] .
↑ ^a ^b Gdzie są Niemcy z tamtych lat – wspomnienia łódzkich Niemców. Sag mir, wo die Deutschen sind – Erinnerungen der lodzer Deutschen. Praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Radziszewskiej. Wydawnictwo Literatura, Łódź 1999, s. 22–27, język polski i niemiecki, ISBN 83-87080-91-8.

Bibliografia

Park im. A. Mickiewicza (dawniej: Park Julianowski). zielonalodz.info; web.archive. [dostęp 2019-10-27].
Park im. A. Mickiewicza (Park Julianowski). [w:] Najstarsze łódzkie parki [on-line]. lodz.ap.gov.pl. [dostęp 2014-12-03].

[zab-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 38 [dostęp 2012-01-18] .

[Niemcy-2] Gdzie są Niemcy z tamtych lat – wspomnienia łódzkich Niemców. Sag mir, wo die Deutschen sind – Erinnerungen der lodzer Deutschen. Praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Radziszewskiej. Wydawnictwo Literatura, Łódź 1999, s. 22–27, język polski i niemiecki, ISBN 83-87080-91-8.

[1]

[2]