Pazurnik większy
| Chelemys megalonyx[1] | |||
| (Waterhouse, 1845) | |||
 Ppazurnik większy (na górze) na ilustracji z 1884 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pazurnik większy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Pazurnik większy[5] (Chelemys megalonyx) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w rodzinie chomikowatych (Cricetidae). Gryzoń ten występuje w Ameryce Południowej; według IUCN gatunkiem bliskim zagrożenia.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Pazurnik większy występujące w zależności od podgatunku[6][7]:
- C. megalonyx megalonyx – środkowo-zachodnie Chile (regiony Coquimbo, Valparaíso i Region Metropolitalny Santiago).
- C. megalonyx microtis – środkowo-zachodnie Chile (regiony Biobio i Araukania): przypuszczalnie region Maule.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1845 roku angielski przyrodnik George Robert Waterhouse pod nazwą Hesperomys megalonyx[3]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Waterhouse wskazał jezioro Quintero, w regionie Valparaíso w Chile[3]. Holotyp pochodził z kolekcji brytyjskiego botanika Thomasa Bridgesa[3]. Jedyny przedstawiciel rodzaju pazurnik[5] (Chelemys) utworzonego w 1903 roku przez angielskiego zoologa Oldfielda Thomasa[2].
Tradycyjnie do rodzaju Chelemys zaliczano pazurnika magellańskiego (Ch. delfini) i pazurnika andyjskiego (Ch. macronyx)[8] jednak w świetle przeprowadzonych badań pazurnik andyjski został przeniesiony do monotypowego rodzaju Paynomys[7], natomiast pazurnik magellański jest młodszym synonimem Geoxus michaelseni[9]. Alfa taksonomia jest słabo rozwinięta, głównie dlatego, że niewiele okazów jest dostępnych do badań[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[7].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Chelemys: gr. χηλή khēlē „pazur”; μυς mus, μυoς muos „mysz”[10].
- megalonyx: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”[11]; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur, paznokieć”[12].
- microtis: gr. μικρος mikros „mały”[13]; -ωτις ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[14].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 109–118 mm, długość ogona 55–60 mm, długość ucha 17–18 mm, długość tylnej stopy 27–28 mm; masa ciała 53,5–60 g[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chelemys megalonyx, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. Notes on Neotropical Mammals of the Genera Felis, Hapale, Oryzomys, Akodon, and Ctenomys, with Descriptions of new Species. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 12, s. 242, 1903. (ang.).
- ↑ a b c d G.R. Waterhouse. On various Skins of Mammalia from Chile, with notes relating to them by Mr. Thomas Bridges. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 12, s. 154, 1844. (ang.).
- ↑ G. D'Elia, B. Patterson, P. Teta, Chelemys megalonyx, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-03] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 248. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 507. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b c d Burgin i in. 2020 ↓, s. 428.
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Chelemys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-03].
- ↑ Burgin i in. 2020 ↓, s. 430.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 180, 1904. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 133.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 154.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 136.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 158.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 1–631. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).