Pomnik Poległych Obrońców Wisły 1920 we Włocławku
Pomnik w 2012 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ obiektu | |
Data budowy |
1922 |
Data odsłonięcia |
1922, 1990 |
Data likwidacji |
1940 |
Położenie na mapie Włocławka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
52°40′16,9″N 19°04′59,7″E/52,671361 19,083250 |
Pomnik Poległych Obrońców Wisły 1920 – pomnik na wzgórzu Szpetal we Włocławku, poświęcony poległym obrońcom miasta w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920.
W dniach 14–19 sierpnia 1920 na prawym brzegu Wisły toczyły się walki z oddziałami 3 Korpusu Kawalerii pod dowództwem komkora Gaja Dimitriewicza Gaja. Rok później, 22 sierpnia 1920 na wzgórzu Szpetal uroczyście pochowano szczątki czterdziestu żołnierzy poległych w czasie walk. Niebawem też podjęto decyzję o budowie w tym miejscu pomnika[1].
Pomnik miał kształt obelisku, wykonanego z granitu. Znajdował się on na zbudowanym w kształcie półkola tarasie, usytuowanym na specjalnie usypanym kopcu, obłożonym kamieniami. Naprzeciw pomnika, w centrum tarasu, znajdowała się marmurowa płyta. Na szczycie obelisku znalazł się spiżowy orzeł, odlany w firmie braci Łopieńskich. Projektantem monumentu był Ludwik Sokołowski.Za prace budowlane odpowiedzialna była firma budowlana „Popławski i Furstenwald”. Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się 1 października 1922[2].
W październiku 1939 pomnik, podobnie jak inne pomniki we Włocławku, został zniszczony przez Niemców[3]. Po wojnie, z przyczyn politycznych nie został odbudowany. Dopiero w grudniu 1988 zawiązał się Obywatelski Komitet Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920[4]. 11 listopada 1989 odbyło się wmurowanie aktu erekcyjnego w miejscu pomnika. Uroczyste odsłonięcie odbudowanego pomnika miało miejsce 18 sierpnia 1990.
Obecny kształt pomnika jest wierny temu z 1922. Jest on tradycyjnym miejscem obchodów rocznicy obrony Włocławka w 1920.
Obywatelski Komitet Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r. we Włocławku
[edytuj | edytuj kod]Lista członków zwyczajnych:
- Romana Aleksińska
- Wojciech Apel
- Stanisław Lech Bagdziński
- Gabriela Bąbińska
- Zygmunt Bąkowski
- Andrzej Bińkowski
- Antoni Bisaga
- Jan Blachowski
- Teresa Bojarska
- Bohdan Borowy
- Lech Borzęcki
- Elżbieta Celińska
- Stefan Chodulski
- Grzegorz Czajka
- Zdzisław Czuczman
- Jan Dąbrowski
- Aleksandra Domanowska
- Andrzej Dulniak
- Anna Frątczak
- Longina Galińska
- Roman Galiński
- Krzysztof Gontarek
- Krzysztof Grochulski
- Andrzej Grabowski
- Janusz Hajnowski
- Genowefa Jakubowicz
- Grzegorz Jaworski
- Jagoda Jurzystowa
- Antoni Jerzy Kaczalski
- Kazimierz Kafarski
- Dorota Kalinowska
- Tomasz Kasperkiewicz
- Tadeusz Kaszubski
- Zbigniew Kawecki
- Benedykt Kępiński
- Anna Klinkiewicz
- Roman Knistoft
- Jerzy Kociołowicz
- Bartłomiej Kołodziej
- Agnieszka Kowalewska
- Tomasz Kowalewski
- Roch Krzemiński
- Konrad Krzysztofek
- Jan Krusiński
- Ryszard Król
- Olga Krut-Horonziak
- Czesław Krygier
- Tadeusz Kujawa
- Waldemar Kujawski
- Janusz Kulesza
- Bohdan Kulesza
- Andrzej Kunkiel
- Paweł Kwiatkowski
- Stefan Kwiatkowski
- Wacław Kwiatkowski
- Wojciech Kwiatkowski
- Zbigniew Kwiatkowski
- Teodor Lenkiewicz
- Kazimierz Lewandowski
- Piotr Lewandowski
- Stefan Lewandowski
- Helena Łukaszewska
- Józef Łukaszewski
- Józef Maciejewski
- Bohdan Markowski
- Elżbieta Matusiak
- Anna Meller
- Alicja Milke
- Henryk Nencka
- Piotr Nowakowski
- Teresa Nowierska
- Janusz Nowierski
- Wojciech Bernikiewicz
- Marek Osmulski
- Krystyna Pawłowska
- Włodzimierz Pawłowski
- Tadeusz Piasecki
- Zbigniew Pietruszewski
- Ryszard Pińkowski
- Witold Pomianowski
- Marcin Przyłubski
- Leszek Rojek
- Marek Sławiński
- Tadeusz Sławiński
- Teresa Sławińska
- Mieczysław Słoma
- Tadeusz Sobka
- Tadeusz Spychalski
- Wojciech Stańczak
- Jerzy Stępień
- Kamilla Strembska
- Józef Strzelecki
- Waldemar Sucharski
- Jan Święch
- Wojciech Szarecki
- Andrzej Sypczyński
- Barbara Teodorczyk
- Jan Tomaszewicz
- Leszek Trząsalski
- Janina Twardy
- Maria Wileniec
- Włodzimierz Witwicki
- Józef Wołkowyski
- Bogdan Woźnica
- Stanisław Żbikowski[5]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Adam Ginsbert: Włocławek. 1968.
- ↑ Andrzej Winiarski: Włocławek na Starej Fotografii. 1999.
- ↑ Andrzej Winiarski: Włocławek Lat Okupacji 1939-1945. 2004.
- ↑ Józef Boczarski: Dzieje Włocławka. 2006.
- ↑ Agnieszka Kowalewska: Pomnik poległych obrońców Wisły 1920 roku we Włocławku. Informator Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r.. Włocławek: Obywatelski Komitet Odbudowy Pomnika Poległych Obrońców Wisły 1920 r., 1990.